پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
«فروشنده» کجا را نشانه گرفته است؟
فیلم «فروشنده» تازه‌ترین اثر اصغر فرهادی یکی از آثار استراتژیک سینمای غرب است که به زودی در سینماهای کشورمان اکران می‌شود. دلیل اینکه «فروشنده» را برای سینمای غرب یک فیلم استراتژیک می‌دانیم، این است که ویژگی خاص این اثر نه ساختار هنری قدرتمند و نه تکنیک درخشان آن، بلکه محتوای خاص آن است.
فیلم جدید اصغر فرهادی، یک درام کشدار و نه چندان پرجاذبه‌ای است که ارزش‌های هنری ندارد؛ به گونه‌ای که ما با یک فیلم کوتاه 15 دقیقه‌ای روبه‌رو هستیم که بیش از 120 دقیقه طول می‌کشد.
«فروشنده» جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره کن را گرفته، اما ضعف فیلمنامه در آن کاملاً مشهود است. اینکه چرا چنین جایزه‌ای در جشنواره مشهوری، چون کن به این فیلم اعطا شده است، به دلیل جایگاه استراتژیک این فیلم است. به ویژه اینکه می‌دانیم فیلم جدید فرهادی، همچون اثر قبلی او، یک فیلم ایرانی به شمار نمی‌آید و به سفارش و تهیه‌کنندگی شرکت ممنتوی فرانسه (وابسته به اتحادیه اروپا) و با مشارکت شرکت انستیتوی دوحه(وابسته به خاندان پادشاهی قطر) ساخته شده است.
اما رویکرد استراتژیک فیلم «فروشنده» چیست؟
سعید کریمی، کارشناس فرهنگی معتقد است، حمایت قطری‌ها از فیلم «فروشنده» به عمق راهبرد دفاعی ایران در منطقه بر می‌گردد.
وی در این‌باره توضیح داد: «قطری‌ها که مهم‌ترین حامی داعش در منطقه هستند، دقیقاً از فیلمی حمایت کرده‌‌اند که مضمون آن مخالفت با غیرت و تعصب است. برای درک بهتر این مسئله، کافی است بار دیگر یادآوری کنیم که سلطه گروه‌های تکفیری بر سوریه تنها از زمانی کاهش یافت و آنها مجبور به عقب‌نشینی شدند که جوانان ایرانی برای دفاع از حرم به آنجا رفتند. چیزی که سبب شد این جوانان برای نبرد با داعش به سوریه و عراق بروند، غیرت و تعصب دینی آنها بود. اینکه می‌بینیم کشور قطر روی یک فیلمی با موضوع غیرت در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند، بدون تردید برای تقابل با این جبهه است.»
این کارشناس فرهنگی افزود: «قطر طی سال‌های اخیر وارد کار سرمایه‌گذاری در عرصه فرهنگی با اهداف استراتژیک شده است. آنها قصد دارند اصغر فرهادی را جذب اهداف خود کنند و روی او سرمایه‌گذاری می‌کنند. چون فیلم‌های آقای فرهادی در داخل کشور ما به نمایش درمی‌آید و برای جامعه ایرانی ساخته می‌شود. آنها تلاش دارند از طریق سرمایه‌گذاری روی فیلم فرهادی مقوله غیرت‌زدایی و غیرت‌ستیزی را در جامعه ایران پیش ببرند. دلیل جایزه کن به این فیلم هم در همین جهت قابل شناسایی است.»
«سعید مستغاثی» نویسنده، مستندساز و منتقد سینما نیز در این‌باره می‌گوید: «به طور طبیعی وقتی یک سرمایه‌دار یا صاحب یک کمپانی غربی یا عربی، روی یک فیلم سرمایه‌گذاری می‌کند، در پی حفاظت از منافع خودش است. این مسئله درباره سرمایه‌گذارهای فیلم «فروشنده» هم صدق می‌کند. کمپانی ممنتو که سرمایه‌گذار اصلی فیلم اصغر فرهادی است، ارتباط خاصی با اتحادیه اروپا دارد. اتحادیه اروپا هم تعیین‌کننده سیاست‌های اروپا است. یکی از موضوعات مورد توجه آنها هم، تحقیر هویت و ریشه‌های فرهنگی و ملی مردم شرق در مقابل برتری و اقتدار فرهنگ و تمدن غرب بود. از قضا هر هفت فیلم تولید «انستیتو فیلم دوحه» در جشنواره کن اخیر (از جمله فیلم «فروشنده» فرهادی) این موضوع را دستمایه داستان‌های خود قرار داده بودند.»
محمدرضا باقری، کارشناس فرهنگی و سردبیر سابق خبرگزاری «دانشجو» نیز درباره فیلم جدید اصغر فرهادی می‌گوید: «فروشنده، برخلاف آثار پیشین فرهادی، خیلی شفاف و واضح پیام می‌دهد، می‌گوید در ایران هنر آزاد نیست، تئاتر سانسور می‌شود و هر شب ناظر نمایش می‌آید و ایراد می‌گیرد، مدرسه و نظام آموزشی کتاب غیر درسی را برای دانش‌آموزان خطرناک می‌داند و از فکر کردن بچه‌ها می‌ترسد و محدودیت‌ها برای اجرای داستان ـ مثل محدودیت در برهنه نمایش دادن فاحشه در تئاتر ـ را به سخره می‌گیرد و آن را مسخره می‌داند.»
وی همچنین با اشاره به تأکید فرهادی برای «غیرت‌ستیزی» در فیلم «فروشنده»، افزود: «اصرار به بیمار و ضعیف و پیر نشان دادن مهاجمی که به همسر شخصیت اصلی فیلم تعرض کرده، شاید بهانه‌ای برای مظلوم جلوه دادن متجاوز باشد، چه اینکه فرهادی در جای دیگری از فیلم هم اشاره می‌کند که اساساً رابطه جنسی خارج از چارچوب بد نیست؛ این خشونت است که بد است! و حرف اصلی فیلم این است که غیرت برای دوران سنت بود، در دوران مدرن این چیزها مایه دردسر است!
منبع : هفته نامه صبح صادق
