اثر منفی لقمه حرام بر شخصیت انسان

نویسنده در این اثر سعی کرده است با استناد به کلام امیر المومنین علی (ع) در نهج البلاغه، با دقت فراوان و با زبانی ساده اما علمی به تشریح فواید و مضرات خوراکی ها و آشامیدنی هایی مانند خرما، عسل، گندم، شیر مادر و میوه و سبزیجات…بپردازد.

در این کتاب مطالبی را در باره غذا خوردن صحیح و آثار و فواید انواع غذاها و میوه های قرآنی و خوراکی های حلال، و فواید روزه و روزه‌داری وفلسفه آن، اینکه در این ایام از چه مواد غذایی باید استفاده شود؛ لقمه‌ حلال و حرام، فواید کم خوری و پرهیز از پرخوری و… با استفاده از سخنان امام علی(ع) در نهج البلاغه می خوانید. عناصر اصلی معدنی، عناصر جزیی کمیاب، انواع ویتامین‌ها، فایده جسمی گرسنگی کشیدن، بهترین خوراکی دنیا، نقش آب در حیات و نقش آبیاری در کیفیت میوه ها، خرما، عسل، میوه و سبزیجات، مستمندان را هنگام غذا خوردن رد نکنید، ارزش غذایی شیرمادر، موارد منع شیردهی، گوشت شتر، گوشت گوسفند، گوشت گاو، گوشت شترمرغ، گوشت مرغ و تخم مرغ، گوشت بز، چرا باید نمک مصرف کنیم، مضرات و فواید مصرف الکل، حج و برکت های آن، فلسفه حج، ضرورت رسیدگی به نیازمندان و امور مربوط به حج، چرا قربانی باید بی عیب و نقص باشد؛ از جمله برخی از موضوعات و عناوین این کتاب هستند که نویسنده بدانها پرداخته است. نویسنده در مورد شیر پاک و ناپاک می نویسد: پس از دوران جنینی نوزاد، اکنون که چشم به این جهان گشوده است، مهمترین مرحله زندگی خود یعنی دوران شیرخوارگی را پیش رو دارد که تأثیر بسزایی در سلامت جسمی و روحی او خواهد داشت. شیر مادر همه نیازهای کودک را به بهترین صورت برآورده می کند. پیشوایان دین درباره آثار و فواید شیر مادر سخنان بسیاری گفته اند و آن را با برکت ترین شیر برای نوزاد معرفی کرده اند. رعایت مسائل معنوی و اخلاقی و دوری از مال حرام، در دوران شیردهی، در آینده فرزند تأثیری اعجاب انگیز دارد تا آنجا که بسیاری از علمای بزرگ و انسان های معنوی، رشد خویش را در معنویت و رعایت تقوا و اخلاق مادر خود می دانند. امیر مومنان علی(ع) می فرماید: «بنگرید کدام زن، نو نهال شما را شیر می دهد، زیرا کودک با اخلاق او رشد می کند.» و در سخن دیگری می فرماید شیر طبیعت کودک را دگرگون می سازد.

اما علی(ع) می فرماید: « ای مردم پیش از آنکه مرا نیابید آنچه می خواهید بپرسید که من به راه های آسمان از راه های زمین آشناترم.» و یا در سخنی دیگر اشاره می کنند:«بدان در اینجا علمی فراوان و انبوه است [و با دستش اشاره به سینه مبارکشان کرد] اگر افراد شایسته می یافتم به آنان تعلیم می دادم.» ما نیز در شرایطی نیستیم که بتوانیم دانش بی کران امام راستین و برگزیده بارگاه را بسنجیم و حدود آن را باز شناسیم و برای آن مرزی مقرر داریم، چرا که دانش گسترده امام معصوم(ع) از دانش پیامبر و دانش بی کران او نیز از علم بی پایان خدا سرچشمه می گیرد و این دانش، آموزشی، و فراگرفتنی نیست. بلکه موهبتی است از سوی خدا که به آن برگزیده بارگاه حق ارزانی می شود.

حضرت علی (ع) می فرماید: «دایه ای بگیرید که در صورت و سیرت نیکو باشد، زیرا ویژگی های او در طفل سرایت می کند و طفل در سیرت و صورت شبیه به شیرده خود می شود.

امام علی(ع) در سفارش به کمیل بن زیاد می فرماید: ای کمیل! مبادا خوراکی معده ات را سنگین کند. در آن جایی برای  آب و جایی برای هوا بگذار و هنگامی که هنوز میل به خوردن غذا داری، دست بکش، اگر چنین کنی، غذا را گوارا خواهی یافت؛ زیرا که سلامتی از کم خوردن و کم آشامیدن است.

اینک سخنان از حضرت علی(ع) در این کتاب در مورد غذا خوردن می آوریم.

تا وقتی که گرسنه نشدی اقدام به خوردن غذا مکن و وقتی به خوردن اقدام کردی قبل از آنکه کامل سیر شوی دست از غذا خوردن  بردار، غذا را با آرامش و خوب بجو تا هضم آن آسان گردد. ای کمیل اگر با کسی هم خوراک گشتی در سر خوراک شتاب و عجله نکن تا همراهت هم سیر شود و از غذا بهره مند گردد. غذای داغ را بگذارید سرد شود؛ چرا که نزد پیامبر خدا(ص)  غذایی داغ آوردند و ایشان فرمودند آن را بگذارید تا سرد شود چنین نیست که خداوند آتش را خوراکمان کرده باشد و نیز برکت در غذای سرد است. همچنین نویسنده در قسمت «غذای حلال و تربیت دینی»  آورده است: اولین و مهم ترین شرط برای داشتن نسل پاک و صالح، تغذیه خود و فرزندانمان با غذای حلال است. درواقع لقمه حرام در عین حال که بر شخصیت هر انسانی اثر منفی می گذارد و زمینه ارتکاب گناه را در او فراهم می کند، در صفات فرزندان او هم مؤثر است. به همین دلیل است که برای داشتن نسلی پاک، تربیت را، نه از دوران کودکی بلکه از پیش از بارداری و شیر دهی باید آغاز کرد. اصحاب پیامبر(ص) دور تا دور او نشسته بودند و حضرت نکات مهمی را درباره تربیت فرزندان به آنها آموزش می داد تا اینکه در حین سخنانش فرمود:«فرزندان خود را در رحم مادرانشان تربیت کنید.» حاضران که از شنیدن  حرف حضرت تعجب کرده بودند پرسیدند«چکونه فرزند به دنیا نیامده خود را تربیت کنیم؟» پیامبر(ص) در پاسخ به آنها فرمود: با خوراندن غذای حلال و پاک به مادرانشان، خدا در ایه 51 سوره مبارکه مومنون در همین خصوص می فرماید: ای پیامبران! از غذای پاکیزه و حلال تناول کنید و به نیکو کاری و اعمال صالح بپردازید که من به هر آنچه انجام می دهید آگاهم. از این آیه می توان اهمیت استفاده از خوراکی های حلال و دوری از تناول غذاهای حرام را درک کرد. طبق همین روند بود که امام حسین(ع) در روز عاشورا  خطاب به لشگریان یزید و عمر سعد که با ایجاد سرو صدا مانع از سخن گفتن او می شدند؛ یاد آوری کرد که:« حرامی که در وجودتان فرو برده اید مانع از آن می شود که کلام حق را بشنوید و آن را درک کنید.» کتاب «غذا در نهج البلاغه» نوشته مهندس مصطفی بیان (کارشناس علوم و صنایع غذایی) و با مقدمه و تحت نظارت دکتر علیرضا بیان (دکتر داروساز) با شمارگان یک هزار نسخه، و 225 صفحه تابستان امسال از سوی انتشارات آهنگ قلم مشهد منتشر شده است.