اخلاق انتخاباتي و تحقق وعده هاي انتخاباتي

جمهوریت یکی از عناصر مهم تشکیل دهنده نظام مقدس جمهوری اسلامی است که در جهت عینیت بخشیدن به آن، همه ساله، انتخابات متعدد و مهمی برگزار می گردد و مقام های عالی رتبه و منصب های مهمی به وسیله مردم، با واسطه یا بدون واسطه انتخاب می شوند. در هر انتخابات، افراد و گروه های مختلف با افکار و اهداف متفاوت می کوشند با ارائه شایستگی های خود، در رقابتی طاقت فرسا، آرای مردم را از آن خود کنند تا توفیق خدمت هر چه بیشتر به مردم و نظام اسلامی و رضایت خدا را به دست آورند.

به همین دلیل، از آغاز تا پایان تبلیغات و از پیروزی یا شکست تا پس از آن، افراد و گروه ها، نامزدها و هوادارانشان و پیروز شدگان و شکست خوردگان در انتخابات باید، در همه حال، اخلاق و آداب اسلامی را رعایت کنند و از انصاف و عدالت خارج نشوند که توفیق خدمت و رضایت خداوند جز از این طریق به دست نمی آید. بنابراین، تبیین انتخابات با تمامی مراحل و جنبه های آن از دیدگاه احادیث و آیات الهی امری بسیار ارزشمند و پسندیده است تا با عمل به آن الگویی مناسب در اختیار جهانیان و همه پویندگان راه حق قرار دهیم و راه و روش خود را از جویندگان زر و زور و قدرت جدا کنیم که «ما تشنگان خدمتیم، نه شیفتگان قدرت» و خداخواهیم، نه دنیاطلب و خودخواه.

پرهيز از وعده هاي پوشالي

براي برخي از نامزدهاي مجلس، وعده هاي دروغين آفرينش گلستان به بهاي حضور در بهارستان، راحت تر از نوشيدن يك ليوان آب است. البته بايد با آوردن چوب انصاف به زمين قضاوت عنوان كرد كه بسياري از كانديداهاي مجلس، در انديشه ساخت آينده اي بهتر براي شهر و كشور خود هستند و در ضمير و باطن آنان، انديشه خدمت رساني به آحاد جامعه موج مي زند اما اين سخن اصلا به اين معنا نيست كه همه نامزدهاي انتخابات اخير، با چنين نگاه قابل ستايشي به ميدان گزينش آمده اند.”اشتهار گرايي” و كسب قدرت از معبر صندلي هاي سبز مجلس، آنقدر وسوسه كننده هست كه برخي از نامزدهاي مجلس به گفتمان خودماني “وعده هاي سرخرمن” روي بياورند.شايد بتوان كم آگاه تلقي كردن مخاطب و دست كم گرفتن شعور عمومي شنونده را از جمله مهم ترين دلايل دادن اين گونه وعده هاي غير منطقي از سوي نامزدهاي انتخابات برشمرد اما اگر گذري اجمالي بر احوالات مردم ايران و حضور هوشمندانه آنان در صحنه هاي حساس و تاريخ ساز انقلاب اسلامي داشته باشيم، به سهولت درمي يابيم كه شاكله افكار ملت ايران به شمايل هوشمندي استوار است كه به راحتي تفاوت وعده هاي دروغين و قول هاي راستين را از يكديگر تميز مي دهد.وظيفه انساني و شرعي نامزدهاي انتخاباتي است كه بر مبناي حقيقت و نه بر پايه مجاز، از كيسه وعده ها خرج كنند و اگر اين چنين نكنند، قرباني اصلي اين گزافه سرايي ها، خود كانديداهايي هستند كه مردم فهيم ايران، آنان را از دايره انتخاب شدن طرد مي كنند.

توانايي تحقق وعده هاي انتخاباتي

نگاه به پشتوانه عملي هر وعده انتخاباتي كه بر زبان رانده مي شود از الزامات عقل انديشي و مصلحت جويي است. متاسفانه در فضاي انتخاباتي ادوار گذشته شاهد بيان گفته هايي از سوي نامزدها بوديم كه به هيچ وجه در ظرف توان و قدرت يك نماينده مجلس نبود.رسم ناپسند وعده دادن هاي پرشمار و رنگارنگ باعث شده است كه برخي از مردم مطابق با سخن سرايي هاي پرطمطراق كانديداها، انتظار داشته باشند كه با ورود فرد منتخبشان به صحن مجلس، به يكباره كليه مشكلات عمراني، بهداشتي و آموزشي شهرشان دگرگون شود.عدم توازن ميان حجم وعده هاي زباني با مصداق عملي و عيني شعارهاي انتخاباتي، موجب مي شود كه افكار عمومي نسبت به نتايج و خروجي انتخابات دلسرد شود.وقتي حتي نيمي از گفته هاي كانديداها در مقام عمل محقق نمي شود، بديهي است كه مردم در انتخابات بعدي، به بسياري از كانديداها نيز به ديد يك “حراف فرصت طلب” نگاه كنند و به بيان ساده تر، در آن شرايط همه كانديداها را با يك چوب مي زنند.عدم توانايي كانديداها در به منصه ظهور رساندن قول هاي انتخاباتي، خود به خود موجب كاهش اعتماد مردم به فرآيند پرافتخار انتخابات مي شود .يعني كانديدي كه بايد به طور طبيعي و منطقي در پرشورتر شدن صندوق هاي راي، نقش مثبت و موثري ايفا كند، با سخنان غير عملي و غير كارشناسي خود، آب در آسياب دشمن مي ريزد.به بيان ديگر، هر فردي، اعم از يك شهروند معمولي يا يك نامزد انتخاباتي كه بخواهد به دستاوردهاي انتخابات آزاد ايران كه ازسرمايه خون شهادت حاصل شده است، بي اعتمادي و نا اميدي را تزريق كند، در نتيجه به كل ايدئولوژي نظام خيانت كرده است.

تسليم نشدن كانديداها در مواجهه با اربابان ثروت

وقتي سخن از نمايندگي خليفة الله به ميان مي آيد، اين واژه مقدس الزامات سنگيني را هم در پي دارد كه يكي از عمده ترين آن ها، ارجح دانستن مصلحت عموم مردم بر منافع اقشار خاص است.پرواضح است كه نبايد از كانديدي كه سراپا وامدار الطاف گرو هاي وابسته به مكنت است و با دلگرمي و حمايت آنان به كرسي مجلس جلوس مي كند، متوقع بود كه در دوره نمايندگي اش، محنت توده را رنج خويش به حساب آورد.زماني خانه پارلمان از پاي بست ويران مي شود كه تعداد نمايندگان گروه هاي متمكن افزون تر از نمايندگان كارگران و پيشه وران باشد.تجربه چنين مجلس “كاپيتاليستي” در نظام ليبرال دموكراسي آمريكا و البته نتيجه فاجعه بار فعلي آن نيز مشهود و قابل عبرت است.وقتي سناتورها و منتخبان مجلس نمايندگان در ايالت متحده، خود در زمره اشراف محسوب شده و با رانت هم پياله هاي خود نيز به جايگاه سياسي نايل مي شوند، واضح است كه طبقات فقير اين كشور وقتي مشاهده مي كنند كه هيچ نماينده اي براي انعكاس دغدغه هاي آنان وجود ندارد، قيام گسترده “وال استريت” را براي اضمحلال كل نظام ترتيب دهند.در واقع، نتيجه و پيامدهاي وصل شدن مطلق نمايندگان مردم به مثلث زور و زر و تزوير در جامعه آمريكا، مي تواند براي بسياري از ملل گوناگون نيز آموزنده و پندآفرين باشد.متاسفانه در خاك ايران اسلامي هم كم نيستند كانديداهايي كه در پشت پرده با اربابان ثروت متصل هستند و فرامين گردانندگان و سرمايه گذاران ستادهاي انتخاباتي شان را مو به مو اجرا مي كنند.”نمك گير شدن” كانديداي مجلس شوراي اسلامي و راه يابي همان فرد به پارلمان، تاثير منفي و مستقيم خود را بر روي سرنوشت مردم برجاي مي گذارد و حتي در يك بازه زماني كوتاه مدت، هزينه جبران الطاف سرمايه داران، نه از جيب آن نماينده كه از كيسه مردم تامين خواهد شد.حضرت امام خامنه ای، رهبر معظم انقلاب اسلامي، در همين راستا و در توصيف كانديداهاي اصلح عنوان كردند: مردم بايد كساني را انتخاب كنند كه به كانون هاي ثروت و قدرت متصل نباشند؛ كساني باشند كه واقعا مردم اينها را بخواهند؛ بر طبق وجدانشان، بر طبق دينشان و بر طبق وظايف انقلابي شان عمل كنند.سخن صريح آن كه بايد هوشيار بود كه اگر صداي دنده هاي ترك خورده فقرا، مجالي براي انعكاس در مجلس نمايندگان مردم نيابد، فرياد پابرهنگان از منفذي ديگر و به شكلي ديگر سر بر مي آورد!

عدم تخريب و ترور شخصيت كانديداهاي ديگر

همچو روز روشن است كه “ضعف شخصيتي” عمده دليلي است كه يك نامزد انتخاباتي، كانديداي ديگر را به تيغ تحقير و توهين مي خواند.اثبات حقانيت وعده ها با خرد كردن كانديداي ديگر حاصل نمي شود، بلكه كارنامه گذشته كانديداها، معيار غير قابل كتماني است كه مردم در گزينش خود به آن اتكا مي كنند.حتي آيت‌الله العظمي زنجاني، يكي از مراجع عظام تقليد در خصوص حفظ اخلاق انتخاباتي، پا را فراتر از توصيه نهادند و تخريب كانديدا را حرام اعلام كردند.”تخريب ديگران و غيبت كردن از آن ها در انتخابات شرعا حرام است. با بداخلاقي، تندي و خراب كردن ديگران كار درست نمي‌شود .كانديداها اگر هنر دارند خود را عرضه كنند و از تخريب ديگران بپرهيزند زيرا تخريب ديگران و غيبت كردن حرام است.”در هر حال، جداي از نتايج انتخابات 12 اسفند، بايد عنوان كرد كه پذيرفته شدن در صندوق هاي اخذ راي، همواره به معناي قبول شدن در آزمون اخلاق انتخاباتي نيست.چه بسا كانديدي در پيشگاه مردم براي نمايندگي مجلس مقبول نيفتد اما اگر در پروسه انتخابات، كيسه بيت المال را صرف شانتاژ سياسي نكرد و زبانش را جز به راستي نچرخاند، آنگاه به طور قطع در آزمون “اخلاق انتخاباتي” در پيشگاه خداوند و مردم سرافراز بيرون آمده است.

همچنین از دیدگاه امام خمینی(رحمت الله علیه) که نشأت گرفته ازاسلام ناب محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) است :” منشاء اختلافات هوای نفس است”
هوای نفس و عدم تزکیه انسانها سبب اختلاف و تفرقه در جوامع بشری است . امام راحل می فرماید :‌” همه ی اختلافاتی که در بشر است برای این است که تزکیه نشده است” نمی توان مجلسی داشت که عصاره فضائل ملت باشد و کشور را به سوی صلاح ببرد ولی مقدمات چنین انتخاباتی و تلاش انتخاباتی و تبلیغ چنین نمایندگانی در مراحل اولیه همراه با اختلاف و تهمت و افترا و آبروریزی دیگران باشد .
شرایط زمانی انتخابات که در پیش روی داریم با عنایت به شرایط جهانی از حساسیت ویژه ای برخوردار است. پس از فتنه ی 88 و حرکت ننگین دشمنان انقلاب اسلامی در روز عاشورای آن سال و بیست و پنجم بهمن 89 جهانیان چشم به انتخابات اسفند 90 دوخته اند . چشمان آزادی خواهان و ملل بپا خواسته ی نشأت گرفته از بیداری اسلامی به امید نمایشی از قدرت اسلام و انتخاباتی پرشور و الهی و سرشار از صفا و چشمان دشمنان نظام برای مشاهده انتخاباتی کمرنگ با صحنه هایی از تفرقه و تشتت و اهانت و بی اخلاقی که به لطف خداوند و وجود رهبری الهی و شجاع و آگاه و بصیر این انتخابات شادی دوستان و غم و اندوه دشمنان را با احساس مسئولیت ملت و رعایت اخلاقی انتخاباتی بدنبال خواهد داشت .
اين مقطع حساس و حياتي بيداري مردم و حضور آزادانه آنان در صحنه انتخابات و سالم سازي شرايط و زمينه هاي لازم آن را واجب و ضروري مي نمايد و به همين دليل چنان كه حضرت امام خميني تاكيد مكرر دارند نقش آفريني علماي دين و نيروهاي متعهد و دستگاه هاي قانوني كشور در تمهيد بسترهاي لازم حائز اهميت است. آنچه پيش روي داريد به همين موضوع مهم نظر دارد.
هيچ سابقه ندارد كه در دنيا هر جا شما بگرديد مردم به اين شور و شعف بروند براي راي دادن . اين قدر تبليغات مي كنند اين روساي جمهور وقتي كه مي خواهند (انتخاب ) بشوند اينقدر خرج مي كنند اينقدر تبليغات مي كنند از يك ماه دو ماه قبل پولهاي گزاف خرج مي كنند و تبليغات زياد راست و دروغ تا اينكه يك عده مردم را جمع كنند و راي بدهند. اينجا اين مسائل نبود مساله اسلام بود. از آقايان كانديداها و دوستان آنان انتظار دارم كه اخلاق اسلامي ـ انساني را در تبليغ براي خود كانديداهاي خويش مراعات و از هرگونه انتقاد از طرف مقابل كه موجب اختلاف و هتك حرمت باشد خودداري نمايند كه براي پيشبرد مقصود ولو اسلامي باشد ارتكاب خلاف اخلاق و فرهنگ مطرود و از انگيزه هاي غيراسلامي است .
اينجانب بنا ندارم از كسي تاييد نمايم چنانكه بنا ندارم كسي را رد كنم و از تمام احزاب و گروهها و افراد مي خواهم از نسبت دادن كانديداي خودبه من كه از آن استفاده تاييد و يا تعيين و يا رد شود بدهند. من بسيار مايل هستم كه گروههاي كه متعهد و معتقد به جمهوري اسلامي و خدمتگزار به اسلام هستند در مبارزات انتخاباتي كمال آرامش را در تبليغ كانديداهاشان رعايت نمايند و نسبت به يكديگر تفاهم و صميميت و اخوت اسلامي داشته باشند و از تفرقه و كدورت شديدا احتراز كنند كه تفرقه و تشتت دوستان را نگران و دشمنان را كامياب مي كند و موجب تبليغات سو مي شود.
به اطلاع هموطنان عزيز برسانيد كه عكس اينجانب دليل بر تاييد كسي نبوده چنانچه دليل بر عدم تاييد هم نمي باشد.
لازم است مطلبي را كه گاهي شنيده مي شود كه براي تبليغات انتخاباتي بعضي از كانديداها خداي نخواسته بعضي ديگر را تضعيف يا توهين مي كنند در رابطه با آن تذكر دهم كه امروز اين نحو مخالفتها خصوصا از چنين كانديداهايي براي اسلام و جمهوري اسلامي فاجعه آميز است . اگر فرضا كسي در ديگري مناقشه دارد ابراز آن و اظهار در بين مردم هيچ مجوزي ندارد و حيثت و آبروي مومن در اسلام از بالاترين و والاترين مقام برخوردار است و هتك مومن چه رسد به مومن عالم از بزرگترين گناهان است و موجب سلب عدالت است . اميد است ان شاالله چنين مطلبي نباشد و اگر غفلتا اتفاق افتاده است تكرار نشود.

… بايد مردم توجه كنند و خصوصا روحانيون، روحانيون مبارز تهران، مدرسين محترم قم، روحانيون مشهد، اصفهان همه جا توجه كنند كه مساله مساله مشروطه نشود. مساله اين نشود كه يك دسته براي خاطر اينكه يك كانديدايي دارند ديگران را بكوبند آن دسته هم براي همين كانديداي خودشان اين را بكوبند اگر همه براي خدا هست با هم تفاهم كنيد. البته تبليغ هيچ مانعي ندارد لكن مثل مشروطه نشود آن طور نشود كه هر كدام ديگري را بكوبند و آني كه دشمن ما مي خواهد خطوط مختلفه را در انتخابات عملي كند. شما همه مي خواهيد كه اسلام در اين مملكت تحقق پيدا كند. همه مي خواهيد كه اين جمهوري اسلامي ادامه پيدا بكند ادامه اين به اين است كه شما در مواردي كه مي بينيد كه دارند شياطين نقشه مي كشند و توطئه مي كنند تا شما را به جان هم بيندازند بنشينيد با هم و تفاهم كنيد و آنها را مايوس كنيد. امروز دارند تهيه مي بينند مخالفين شما مخالفين جمهوري اسلامي كه براي انتخابات ايجاد نفاق كنند و اين يك خطري است براي كشور ما.
اگر احتمال بدهيم كه به واسطه تبليغات انتخاباتي ما اسلام و جمهوري اسلامي در خطر است بايد آنجور تبليغاتي كه خطرناك است دست از آن برداريم براي اينكه ضد اسلام است و گاهي با اسم اسلام يا با توهم اسلامي بودن يك اموري انجام مي گيرد كه برخلاف اسلام است . آن كسي كه مي خواهد در انتخابات شركت كند و كانديد مي شود، آن كسي كه كانديد مي كند كسي را، آن كسي كه فعاليت انتخاباتي مي كند، آن كسي كه تبليغ مي كند براي خودش يا براي غير اين آزمايش اش همانجاست .
تويي كه خودت را كانديد انتخابات كردي قدرت اين را داري كه براي كشورت درست خدمت بكني و قدرت خودت را بالاتر از ديگران مي داني تويي كه ديگري را كانديد مي كني ديگران كه غير از اين هستند لايق نمي داني اين را لايق تر و احسن مي داني . تويي كه فعاليت مي كني و تبليغ مي كني براي انتخابات تبليغ خودت را مي كني يا تبليغ براي اسلام مي كني اگر… شما تبليغ براي خودت مي كني كه همان تبليغ براي شيطان است . و اگر تبليغ مي كني كه بروي خدمت بكني من چون مي توانم خدمت بكنم چرا كنار باشم بروم خدمت بكنم اين شخص چون لايق است چرا كنار باشد بيايد خدمت بكند اگر اين طور باشد اين براي خداست. و اين گاهي وقت ها به خود آدم اشتباه مي شود بسياري از اوقات هست كه انسان خودش در كارهاي خودش اشتباه
مي كند. يعني انسان چون حب نفس دارد خودش را مي خواهد و همه چيز را هم براي خودش مي خواهد مگر اينكه به رياضيات اين طور نباشد. اين چون حب نفس دارد بسياري از امور كه از خودش صادر مي شود يا از كساني كه از خودش هستند اولاد خودش . برادر خودش عيال خودش اينها به نظرش خوب مي آيد و گاهي همين اگر صادر بشود از يك كس ديگري به نظرش بد مي آيد. اين براي همين است كه حب نفس اينجا پرده پوشيده است روي واقعيت و نمي تواند انسان تشخيص بدهد. بايد انسان توجه كند به اينكه آيا من كه مي خواهم يك كسي را انتخاب كنم اگر اين كس يك نفر ديگري از او بهتر بود لكن ارتباطي با من نداشت بلكه با من هم دلخوري داشت آيا او را كانديد مي كردم اگر او را هم كانديد مي كرد معلوم مي شود كه اين براي خدا دارد كار مي كند كار به خودش ندارد و اگر اين طور نشد بداند كه مساله مساله شيطاني است نه مساله خدايي . و اين دقيق است و اين از آن اموري است كه بر انسان پوشيده مي ماند.
مردم در سراسر كشور در انتخاب فرد مورد نظر خود آزادند و احدي حق تحميل خود يا كانديداهاي گروه يا گروه ها را ندارد هيچ مقامي و حزبي و گروهي و شخصي حق ندارد به ديگران كه مخالف نظرشان هستند توهين كنند يا خداي نخواسته افشاگري نمايند. گر چه همه حق تبليغات صحيح براي خود يا كانديدهاي خود يا ديگران را دارند و هيچ كس نمي تواند جلوگيري از اين حق نمايد و البته لازم است تبليغات موافق مقررات دولت باشد و احدي شرعا نمي تواند به كسي كوركورانه و بدون تحقيق راي بدهد و اگر در صلاحت شخص يا اشخاصي تمام افراد و گروه ها نظر موافق داشتند ولي تشخيص راي دهنده بر خلاف همه آنها بود، تبعيت از آنها صحيح نيست و نزد خداوند مسئوليت دارد و اگر گروه يا اشخاص صلاحيت فرد يا افرادي را تشخيص دادند و از اين تاييد براي راي دهنده اطمينان حاصل شد، مي تواند به آنها راي دهد.