ازدواج آسان؛ ازدواج آسمانی

زوجیت بنیادی است که خلقت الهی مبتنی بر آن بوده و قانونی است عمومی که گستره ی هستی را در بر گرفته است. ازدواج به عنوان یک امر ارزشی دارای جایگاه اساسی در اخلاق و به عنوان یک سنّت حسنه در کلام الله به وجود آورنده ی مطمئن ترین و آرام بخش ترین رابطه و آغازگر زندگی همراه با طراوت، مودّت و ایثار است. ازدواج پیوندی مقدس و خدایی ست که دل ها و قلب ها را به یکدیگر پیوند می دهد و قرآن کریم از آن به عنوان میثاق محکمی یاد می کند که بین زن و مرد برقرار می شود. (1) اطلاق کلمه ی میثاق در قرآن کریم بیانگر پیمانی ست که خداوند بین خود از یک سو و زن و شوهر از سوی دیگر قرار داده است.

امّا امروز این امر مقدس و حیاتی تحت الشعاع مسائل دیگری قرار گرفته و با رشد اندیشه های اومانیستی و انسان گرایانه و مبنا قرارگرفتن خواست و اراده انسان به جای خواست خداوند در امر ارزشگذاری، این نیاز فطری بشر در حصار قواعدی سخت، محبوس و زندانی شده است تا آنجا که نهاد خانواده رو به تزلزل گذاشته و سلامت اخلاقی و آرامش روانی جامعه نیز در ورطه ی به خطر افتادن است.

شناسایی و بهره گیری از شاخص های ویژه ی « الگو » در نظام تربیتی اسلام از جایگاه خاصی برخوردار است. از این حیث خداوند متعال بر اساس حکمت؛ رشد، تربیت، تعالی و تکامل انسان ها را در فرایندی گام به گام و تدریجی و بر پایه نظام الگویی و تأسی به پیامبران(صلی الله علیه و آله و سلّم) تعریف نموده است. نگاهی به سیره و زندگی بزرگان دین اسلام، حاکی از وجود الگوهای بارزی است که مراجعه به هر یک از آنان می تواند در ترسیم افقی درخشان جهت نیل به سعادت، راهبری اندیشه و عملکرد انسان ها نقشی ارزنده بر عهده داشته باشد. در بین این نقاط درخشان و الگوهای برجسته، شاهد زندگی بزرگانی چون حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها) هستیم که تأسی هر فرد مسلمان به زندگانی این بزرگان، برنامه ی دقیق و عملیاتی شده ای را در اختیار قرار خواهد داد. توجه و عنایت به یک زندگیِ خانوادگی بر پایه ی ایمان و معنویت. اصل در یک پیوند آسمانی؛ صداقت، سادگی و دوری از تجمّل است. آنچه به وضوح در ابتدا تا انتهای زندگی سراسر نور امیرالمؤمنین(ع) و فاطمه ی زهرا(س) مشاهده میشود. اگرچه چهره ی آسمانی مهریه ی حضرت فاطمه (س)، ثلث بهشت، نهرهای بهشت، خمس زمین، همه ی آب های عالم و مطالبی نظیر این است ولی چهره ی زمینی مهریه بدین قرار است: « پیامبر(ص) وقتی از علی(ع) پرسید که چیزی داری تا مهریه ی همسرت قرار دهی، علی(ع) پاسخ داد: پدر و مادرم به فدایت، تو از زندگی من به خوبی آگاهی که جز شمشیر، زره و شتر چیزی ندارم. پیامبر(ص) فرمود: شمشیرت را برای کارزار نیاز داری و با شتر نیز باید به نخلستان آب دهی و در مسافرت از آن استفاده کنی و من دخترم را با مهریه ی زره به عقد تو درمی آورم. » (2)

مهریه در زبان عربی به «صداق» معروف است و صداق ابزاری است که مرد برای اثبات صدق نیّت خود در ازدواج، به همسرش می بخشد و علی(ع) زره خود را که وسیله حفظ جانش بود، برای اثبات این دوستی پرداخت نمود. بنابراین مهریه ی فاطمه ی زهرا(س) ضمن آنکه نشان می دهد، ملاک ازدواج هرگز نباید ثروت باشد، در عین حال نشان می دهد که علی(ع) همه آنچه را که داشت تقدیم فاطمه(س) کرد.

آمده است که فاطمه ی زهرا(س) از پیامبر درخواست نمود که مهرش را شفاعت از امّت پدرش در روز جزا قرار دهد که چون بر صراط آید مهرش را طلب کند. (3)

هنگامی که وسائل ساده به عنوان جهیزیه عروسی فراهم شد، آنها را به حضور پیامبر(ص) آوردند، رسول اکرم(ص)، لحظاتی آن اشیاء را نگاه کردند و پس از مشاهده ی تمام آنها با لحن پرشکوهی فرمودند: « بارالها این ازدواج را بر این خانواده که بیشتر ظروفشان گلین و سفالین است مبارک فرما ». (4)

آیا این فرمایش رسول اکرم (ص) در قالب دعا به این معنا نیست که: آنچه ضامن بقای زندگی مشترک است معنویت و صداقت است؟ تشریفات و تجملاتی که امروزه در جامعه ما رواج یافته و روز به روز بر آن افزوده می شود، امری است که در دین مبین اسلام از آن نهی شده و بر اساس اعتقادات ما نوعی ضد فرهنگ است که در سایه دامن زدن ها، به فرهنگ تبدیل شده است! به راستی چرا باید بر جامعه ای که پیروی از خاندان رسالت، ایمانی قلبی محسوب می شود، وضعیتی حکمفرما شود که در اثر تبعات آن سن ازدواج جوانان بالا رفته و آمار طلاق رو به فزونی رود… شایسته است این سادگی، صداقت و دوری از تجمّل که در زندگی ائمه ی اطهار (علیهم السلام) دیده می شود الگو قرار گیرد، آنچه امروزه در کشور ما به عنوان مملکت اسلامی مغفول مانده است.

————————————————————-

پی نوشت:

1. وَأَخَذْنَ مِنكُم ميثاقا غَلِيظاً – سوره نساء آیه 21.
2. مکارم شیرازی، ناصر: «زهرا(س) برترین بانوی جهان»، 1379، ص 39.
3. قاضی نورالله؛ احقاق الحق، ج 10، ص 367.
4. ابن شهر آشوب؛ مناقب آل ابی طالب، ج 3، ص 352-353.