استاد رشاد در جمع طلاب تهران | اندیشیدن پل رسیدن به اجتهاد است

استاد علی اکبر رشاد، در جلسه اخلاق هفتگی حوزه علمیه امام رضا علیه السلام تهران،بیان فرمود: از عوامل مؤثر در سلوک طلبگی و موفقیت در این مسیر، تفکر است و  اگر روش تفکر به طلاب آموخته نشود، در واقع طلبه در حال تحصیل در حوزه، طلبگی نکرده است.

رئیس شورای حوزه علمیه استان تهران با بیان این که حتی اجتهاد نیز نتیجه تفکرات مجتهد است و با صرف مطالعه و پژوهش به دست نخواهد آمد، افزود: در واقع مجتهد کسی است که آموخته های خود را با تفکر در هم می آمیزد و نتیجه گیری می کند.

تولیت حوزه علمیه امام رضا علیه السلام تهران با بیان این که از حدود یکصد سال پیش تاکنون، برنامه آموزشی حوزه به این شکل بوده است که در هر علمی چندبار مطالب در سطوح مختلف تکرار می شود، خاطرنشان کرد: مثلا در علم اصول ابتدا طلبه الموجز می خواند که دوره مختصر اصول است و بعد از آن، مطالب در کتاب های اصول فقه و رسائل و کفایه تکرار می شود؛ این برنامه هرچند کامل نیست، اما قدرت تفکر را در مقطع خارج برای طلبه فراهم می کند.

استاد رشاد اضافه کرد: اشکال اصلی که به رویه معمول وارد می باشد، این است که در طول مدت ده سال دروس سطح حوزه، طلبه صرفا آموزش می بیند، اما از تفکر خبری نیست، در حالی که اگر تفکر با آموزش همراه شود، بسیار مفید و کارساز خواهد بود.

رئیس شورای حوزه علمیه استان تهران ضمن تأکید بر مسئله تفکر و روش شناسی برای طلاب، بیان کرد: از اشکلاتی که به سیستم آموزشی حوزه گرفته شده و البته اشکال درستی هم نیست، این است که در حوزه برخلاف دانشگاه، مباحث روش شناسی مطرح نمی شود، اما در حقیقت این چنین نیست و در حوزه سه نوع روش شناسی، آموزش داده می شود؛ یک: قواعد و روش های ادبی فهم متن که در علم ادبیات و بخشی از اصول حاصل می شود؛ دوم: قواعد فهم متن مقدس یا هرمنوتیک که در کتب اصول آموخته می شود و سوم: قواعد و روش های تفکر صحیح که در علم منطق متکفل آن است.

استاد رشاد خاطرنشان کرد: افرادی مانند شهید مطهری و یا شهید صدر در همین حوزه ها تحصیل کرده اند و همین کتب مرسوم را خوانده اند، اما می بینیم که این افراد در علوم مختلف صاحب نظر هستند؛ سِر این مطلب در یادگیری صحیح همین روش ها و تفکر در مسائل مختلف است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: در واقع برنامه ریزی ها در حوزه مشکل ندارند و آنچه عامل ایجاد مشکلات است، اجرای ناقص و یا اجر نشدن برنامه ها است؛ در نتیجه طلبه مهارت درست اندیشیدن را به دست نمی آورد؛ هرچند علم منطق را به خوبی فرا گرفته باشد.

استاد رشاد با بیان اینکه اندیشیدن، پل رسیدن به اجتهاد است، بیان کرد: چه بسیار افرادی که چندین دوره درس خارج داشته و گذرانده اند، اما نمی توان آنها را مجتهد دانست؛ زیرا از عنصر تفکر غافل بوده اند و فقط همان مطالب گذشتگان را تکرار می کنند؛ این در حالی است که جایگاه یادگیری در مقطع سطح هست و در درس خارج فقه و اصول، طلبه باید با تفکر و مقدمات علمی خود اجتهاد نماید.

تولیت حوزه علمیه امام رضا علیه السلام تهران در پایان گفت: توصیه اصلی من به طلاب دو موضوع است؛ اول، تقوا را همیشه راعایت نمایند و دوم اینکه در طول روز، زمانی را برای اندیشیدن قرار دهند و بهتر است این زمان سحرگاهان باشد.