پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
استفتائات آیت الله بهجت درباره ماه مبارک رمضان
نیّت روزه
عدول از روزه مستحبّى به واجب
سؤال1. آيا مى‌توان از روزه مستحبى به روزه واجب عدول كرد؟
جواب: كسى كه روزه قضا دارد، از او روزه مستحبى صحيح نيست؛ پس اگر قبل از زوال متوجه شد، مى‌تواند نيّت روزه واجب كند. بله، اگر در آخر شعبان به نيت استحباب روزه گرفته، چنانچه در بين روز فهميد كه رمضان است، بايد به رمضان عدول كند و تجديد نيّت براى آن مى‌كند؛ هر چند بعد از زوال باشد، بنابر احوط.
نيّت روزه مردّد بين واجب و مستحبّ
سؤال2. كسى كه نمى‌داند روزه قضا دارد يا نه اگر روزه بگيرد، به نيّت اينكه اگر قضا دارد قضاى واجب، وگرنه مستحبّ باشد، آيا اين‌گونه نيت كردن صحيح است؟
جواب: بله، صحيح است.
سؤال3. آيا مى‌شود روزه‌اى به نيّت روزه قضاى احتياطى پدر و مادر گرفت كه اگر بر ذمّه آنها روزه قضا است ادا بشود و اگر نيست، روزه مستحبّى خود انسان باشد؟
جواب: بله، مى‌شود.
نيّت روزه استيجارى قبل از ظهر
سؤال4. آيا مى‌توان قبل از ظهر، نيّت روزه استيجارى كرد؟
جواب: اگر باطل‌كننده‌اى روزه به‌جا نياورده و يا با جنابت وارد صبح نشده باشد، مى‌تواند تا قبل از ظهر نيّت روزه استيجارى نمايد.
انصراف از روزه و تجديد نيت
سؤال5. كسى غير ماه رمضان قصد روزه كرده و بعد منصرف شده، ولى چيزى نخورده است. آيا مى‌تواند دوباره قبل از ظهر نيّت روزه قضاى ماه رمضان يا استيجارى كند؟
جواب: مانعى ندارد.
نيّت روزه براى جُنُبى كه قبل از ظهر غسل كرده
سؤال6. شخصى قبل از طلوع فجر يا بعد از آن محتلم شده و قبل از ظهر غسل كرده و چيزى نخورده است، آيا مى‌تواند نيّت روزه قضاى ماه رمضان يا استيجارى كند؟
جواب: اگر قبل از فجر محتلم شده است، نمى‌تواند و اگر بعد از فجر محتلم شده است، مى‌تواند.
تعارض بين روزه نذرى و قضا
سؤال7. كسى كه، هم روزه قضا و هم روزه نذرى دارد، كدام را بايد اوّل به‌جا بياورد؟
جواب: اگر وقت يكى تنگ است، اوّل آن را به‌جا آورد و اگر وقت هر دو وسيع است، مخيّر است كه هر يک را خواست انجام دهد.
نذر به‌جا آوردن قضاى روزه رمضان در سفر
سؤال8. آيا انسان مى‌تواند نذر كند كه روزه قضاى ماه رمضان خود را در سفر بگيرد؟
جواب: صحيح نيست.
عدول از روزه مدت‌دار به روزه مدت‌دار ديگر
سؤال9. عدول از روزه واجب مدت‌دار ـ مثل روزه قضا ـ به روزه واجب مدت‌دار ديگر ـ مثل روزه نذرى ـ جايز است يا نه؟
جواب: در قبل از ظهر اشكال ندارد.
جهل به زمان روزه قضا
سؤال10. اگر شخصى نداند كه قضاى ماه رمضان را بايد تا رمضان بعد گرفت، وگرنه كفّاره تأخير دارد، در اين صورت (ندانستن حكم)، اگر شخصى تا رمضان بعد روزه قضا را نگرفت، آيا كفاره تأخير واجب مى‌شود؟
جواب: علم و جهل در اين مسئله فرقى ندارد.
باطل كردن سهوى روزه
سؤال11. اگر در روزه واجب يا مستحب سهواً مُبطلى به‌جا آورده شود، روزه چه حكمى دارد و آيا فرقى بين روزه ماه رمضان و غير آن هست يا نه؟ و آيا فرقى در روزه‌اى كه وقتش وسيع است يا غير آن وجود دارد؟
جواب: در غير بقاى بر جنابت، فرقى در عدم ابطال نيست و در آن مورد به مسئله ١٣١٧ رساله رجوع شود.
قصد روزه نبودن
سؤال12. اگر روزه‌دارى قصد كند كه روزه نباشد، ولى تا غروب افطار نكند و مبطلى انجام ندهد، آيا روزه‌اش باطل است و در صورت بطلان آيا كفاره دارد؟
جواب: اگر روزه واجب معين باشد، روزه‌اش باطل است و عدم وجوب كفّاره، محل تأمّل است. (مسئله ١٢٧٠ رساله).
نيت روزه يوم‌الشّک
سؤال13. تكليف روزه‌دار در مورد نيّت روزه يوم‌الشک چيست؟
جواب: روزى را كه انسان شک دارد آخر شعبان است يا اول رمضان، واجب نيست روزه بگيرد، و اگر بخواهد روزه بگيرد، نمى‌تواند نيّت روزه رمضان نمايد؛ بلكه بايد نيّت روزه قضا و مانند آن بنمايد و چنانچه بعداً معلوم شود رمضان بوده، از رمضان حساب مى‌شود و در صورتى كه قصد كند آنچه را كه فعلاً خدا از او خواسته است انجام دهد و بعد معلوم شود رمضان بوده نيز كافى است و چنانچه در چنين روزى به نيّت روزه قضا يا روزه مستحبى و مانند آن روزه بگيرد و در بين روز بفهمد كه رمضان است، بايد نيّت روزه رمضان كند.
تبديل نيت از مستحبى به قضا
سؤال14. شخصى نيّت روزه مستحبى كرده، ولى قبل از ظهر مى‌فهمد كه روزه قضا بر ذمّه‌اش مى‌باشد، آيا مى‌تواند نيّت روزه قضا بكند و اگر نيّت كند، آيا ثواب روزه مستحبى را هم مى‌برد؟
جواب: بله، مى‌تواند نيّت روزه قضا كند و ثواب روزه مستحبى را هم مى‌برد.
زمان نيّت روزه
سؤال15. شخصى در روزه ماه رمضان تا طلوع آفتاب خوابيده و نيّت روزه آن روز را نكرده، آيا مى‌تواند از آن هنگام نيّت روزه كند؟
جواب: اگر از شب قبل از خوابيدن نيّت داشته، همان كافى است.
ترديد در بطلان روزه
سؤال16. اگر به گمان شخصى در روزه‌اش خلل ايجاد شده و شک دارد كه روزه‌اش باطل شده يا نه و اين ترديد بين بطلان و عدم بطلان چند ساعت طول مى‌كشد و بعد ترديدش برطرف شده و مى‌فهمد كه مبطل روزه انجام نداده است، آيا روزه‌اش صحيح است، در اين مورد چه فرقى بين روزه واجب و غير واجب وجود دارد؟
جواب: روزه‌اش صحيح است و فرقى بين اقسام آن نيست.
يوم‌الشک
سؤال17. مى‌دانيم اگر در يوم‌الشک ـ كه نمى‌داند آخر شعبان است يا اوّل ماه رمضان ـ نيّت رمضان كند، روزه آن روز باطل است. آيا در مسئله فوق تفاوتى بين اينكه قبل از ظهر يا بعد از ظهر بفهمند وجود دارد به اينكه اگر ساعت ٩ صبح فهميده باشد كه ماه رمضان است و تجديد نيّت كرد، آيا باز هم روزه آن روز باطل است و اگر باطل است، آيا مى‌تواند افطار كند؟
جواب: اگر قصد قربت متمشّى شد ـ مثل اينكه جاهل به مسئله بوده ـ اشكال ندارد و در صورت بطلان، نمى‌تواند افطار كند.
روزه در عيد فطر
سؤال18. اگر كسى از روى بى‌اطلاعى در روز عيد فطر روزه بگيرد، چه حكمى دارد؟
جواب: اشكالى ندارد
مبطلات روزه – خوردن و آشامیدن
خوردن داروهايی که جنبه غذايی ندارند
سؤال19. آيا خوردن داروهای خوراکی که هيچ جنبه غذايی نداشته باشد و جهت تسکين دردهای بيماری به‌کار می‌رود، باطل‌کننده روزه می‌باشد؟
جواب: به‌حسب ظاهر، مثل خوردن ريگ است و در خوردنی‌هايی که موجب بطلان روزه میشود، چيزهای معمول و غير معمول فرقی نمی‌کند. بله، ممکن است اگر محتاج به خوردن آن باشد، مضطر به افطار باشد.
داخل شدن خون دماغ در حلق
سؤال20. اگر روزه‌دار خون دماغ شود، اگر سر را بالا بگيرد و خون دماغ داخل حلق شود، آيا روزه‌اش باطل است؟
جواب: مثل ترشّحات بينی است که اگر به فضای دهن نرسد و داخل حلق شود و در حال غير روزه هم اين کار معمول باشد، قطع نظر از عناوين ديگر مبطل روزه نيست.
چرک و خلط گلو
سؤال21. آيا چرک و خلط گلو، روزه را باطل می‌کند يا نه؟
جواب: اگر به فضای دهان نرسد، باطل نمی‌کند.
جمع شدن اخلاط در دهان در حال نماز
سؤال22. اگر بين نماز در دهان روزه‌دار اخلاط سر و سينه جمع شود، به صورتی که اگر فرو دهد، روزه‌اش باطل میشود و اگر بخواهد بريزد، بايد نماز را قطع کند. وظيفه‌اش چيست؟
جواب: اگر گرفتن آن به دستمال و مانند آن ممکن نباشد، قطع نماز برای ضرورت و عذر جايز است.
مسواک زدن
سؤال23. آيا مسواک کردن با خمير دندان در حال روزه، اشکال دارد؟
جواب: اگر چيزی به حلق نرسد، اشکال ندارد.
تنفّس بخار آب در مواقع روزه‌داری
سؤال24. تنفّس بخار آب غليظ در حمام برای روزه‌دار چه حکمی دارد؟
جواب: اگر مشکوک است که به حدّ غبار غليظ مبطل رسيده است يا نه، اشکال ندارد.
فرو بردن آب دهان مخلوط به خون
سؤال25. اگر روزه‌داری به دستور پزشک، آب دهان مخلوط به خون را فرو ببرد، روزه‌اش باطل است؟ در صورت بطلان، آيا قضای روزه کافی است يا کفّاره هم دارد؟
جواب: اگر خون را عمداً فرو دهد، روزه‌اش باطل میشود و فرقی بين ضرورت و عدم آن نيست. بلی، در مورد ضرورت کفّاره ندارد؛ ولی دستور پزشک به تنهايی ضرورت‌آور نيست.
افطار کردن بعد از خوردن سهوی غذا
سؤال26. اگر انسان در روزه واجب سهواً چيزی بخورد و به خيال اينکه روزه‌اش باطل شده است افطار کند، آيا غير از قضا، کفّاره هم بر او واجب است؟
جواب: اگر جاهل قاصر و غير ملتفت به سؤال از اين مسئله بوده، کفاره ندارد.
روزه‌داری که هميشه از لثه‌اش خون میآيد
سؤال27. تکليف روزه‌داری که از لثه‌اش هميشه خون میآيد چيست؟
جواب: تا ممکن و ميسور است بايد خون را خارج کند و اگر ممکن نشد و ضرورت بر فرو بردن داشت؛ چون ضرورت، مفطر را از ابطال ساقط نمی‌کند، او از مصاديق مضطرّ به افطار است.
فرو بردن خلط سينه بدون اختيار
سؤال28. روزه‌داری که خلط سينه به فضای دهانش آمده، آن را نگه می‌دارد تا پس از مدّت کوتاهی به بيرون دهان بريزد. امّا ناگهان بدون اختيار آن را فرو می‌دهد، آيا روزه‌اش صحيح است؟
جواب: صحيح است.
افطار با مالی که خمس آن داده نشده است
سؤال29. روزه‌دار با مالی که متعلّق خمس است و خمس آن را نداده است، در ماه مبارک رمضان افطار می‌نمايد، آيا کفّاره جمع دارد؟
جواب: کفّاره جمع ندارد، مگر در بعض موارد که در هر صورت به حکم خوردن چيز غصبی است، مثل اينکه در تمام عين متعلّق خمس تصرّف شده باشد و او نيز قصد ادای از مال ديگر را نداشته باشد.
خوردن سهوی
سؤال30. اگر در هنگام روزه چيزی سهواً از گلو پايين رود، آيا روزه باطل است؟
جواب: باطل نمی‌شود.
معيار خوردن در بطلان روزه
سؤال31. معيار در خوردن و آشاميدن چيست؟ آيا به محض رسيدن به حلق، روزه را باطل می‌کند يا فرو بردن اشيا روزه را باطل می‌کند؟
جواب: معيار، داخل شدن در حلق است.
استعمال ناس
سؤال32. مادّه‌ای است به نام ناس که اعتيادآور است. در هر نوبت مقدار دو گرم يا بيشتر از آن را زير زبان می‌‌گذارند و از اين طريق تأثير کامل آن ظاهر میشود و بعد از دهان خارج می‌‌کنند. آيا اين عمل در ماه رمضان باعث بطلان روزه میشود؟
جواب: اگر چيزی به حلق نرسد، از جهت روزه اشکال ندارد.
فرو دادن پوست‌های خشکيده لب
سؤال33. آيا فرو بردن پوست‌هايی که گاهی اوقات از لب جدا میشود و خشک است، روزه را باطل می‌کند؟
جواب: بله، باطل می‌کند.
افطار با اذان افق محل ديگر
سؤال34. اگر با شنيدن صدای اذان تهران گمان کند که اذان اصفهان شده و افطار کند، چه حکمی دارد؟
جواب: اگر غروب خورشيد (غايب شدن قرص خورشيد در زمين مسطح) به افق اصفهان شده بوده، اشکالی ندارد.
گرد و غبار گچ و سيمان
سؤال35. آيا گرد و غبار اشيائی مانند آرد و گچ و سيمان، روزه را باطل می‌کند؟
جواب: اگر عمداً فرد رود، موجب بطلان روزه میشود.
زمان افطار کردن
سؤال36. در ماه مبارک رمضان چه وقت می‌توان افطار کرد؟
جواب: در وقت مغرب شرعی که بنابر اظهر همان استتار (پنهان شدن) قرص خورشيد در افق مستوی (زمين مسطح) است.
استمناء چيست؟
سؤال37. آيا استمناء يعنی آنکه انسان با خود کاری کند که منی بيرون بيايد و يا اگر به تصويری يا فيلمی نگاه کند و يا با تخيّل، منی از او خارج شود نيز استمناء است و روزه را باطل می‌کند؟
جواب: فرقی نمی‌کند.
افطار کردن قبل از اذان مغرب
سؤال38. يک روز اشتباهاً اذان مغرب کمی زودتر گفته شد و ما افطار کرديم، آيا روزه آن روز صحيح است؟
جواب: اگر بعد از غروب آفتاب بوده صحيح است، هر چند قبل از زوال حُمره مشرقيّه بوده است.
عدم اعتماد به اذان راديو و تلويزيون
سؤال39. اگر کسی به اذان راديو و تلويزيون اعتماد نداشته باشد و يقين به دخول فجر صادق ننمايد، آيا می‌تواند پس از پخش اذان از راديو و تلويزيون باز هم غذا بخورد؟
جواب: خلاف احتياط است.
قضا و کفّاره روزه
پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام
