اهمیت توجه به سرچشمه علوم؛گفتاری از حجت الاسلام و المسلمین میرباقری

اهمیت توجه به سرچشمه علوم؛گفتاری از حجت الاسلام و المسلمین میرباقری

حضرت در ذيل اين آيه معناي ديگری را هم فرمودند که «فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ إِلي طَعَامِهِ»(عبس/٢٤) يعني «الي علمه»؛ طعام شما فقط اين خوردني ها نيست بلکه علمی هم كه انسان به دست می آورد، اين هم طعام روح اوست و به اين علم و معرفت نياز دارد. ببينيد علمتان را از چه كسي می گيريد؟ از سرچشمه پاك بگيريد چون ممكن است علم از سرچشمه ناپاك باشد. سرچشمه پاك مثل اينكه انسان علمش به علوم الهي منتهي می شود و از قرآن و ائمه عليهم السلام نشأت می گيرد.

 اميرالمؤمنين علیه السلام در كلام نوراني فرمودند: «فَإِنَّهُمْ عَنِ الصِّراطِ لَناكِبُونَ فَلَا سَوَاءٌ مَنِ اعْتَصَمَ النَّاسُ بِهِ وَ لَا سَوَاءٌ حَيْثُ ذَهَبَ النَّاسُ إِلَى عُيُونٍ كَدِرَةٍ يُفْرَغُ بَعْضُهَا فِي بَعْضٍ وَ ذَهَبَ مَنْ ذَهَبَ إِلَيْنَا إِلَى عُيُونٍ صَافِيَةٍ تَجْرِي بِأَمْرِ رَبِّهَا لَا نَفَادَ لَهَا وَ لَا انْقِطَاعَ»( الكافي (ط – الإسلامية)، ج 1، ص184.)

اين هایی كه به سراغ ما می آيند و معارف را از ما ياد می گيرند با كساني كه سراغ ديگران می روند، فرق می كنند. آن هایی كه ديگران به سمتشان دست دراز می كنند و از آن ها علم و معارف را ياد می گيرند رو به چشمه هایی می آورند كه مكدر و تيره است و از اين ظرف در آن ظرف می ريزند و چشمه جوشاني نيست، اين از او می گيرد و آن يكي هم از او و هر كسي هم رنگ خودش را به اين حرف ها می دهد و آن را آلوده می كند. چون می دانيد وقتي معارف با نفس ما برخورد می كند، اگر غفلت كنيم رنگ نفس ما را می گيرد. كساني كه به ما اهل بيت رو می آورند به چشمه های زلالي رو آورده اند كه به اذن پروردگار نازل می شود و هيچ حد و مرزي هم ندارد.

قرآن؛ ربیع القلوب

بنابراين طعام ما فقط همين خوردني ها نيست و رزق های فراواني نياز داريم که يكي از آن ها علوم و معارفي است كه خدا براي ما قرار داده است و قلب ما با اين علوم و معارف طراوت پيدا می كند و قرآن يكي از سرچشمه های اين معارف است.

 از این رو اميرالمؤمنين عليه السلام در خطب متعدد نهج البلاغه فرمودند: «وَ تَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ أَحْسَنُ الْحَدِيثِ وَ تَفَقَّهُوا فِيهِ فَإِنَّهُ رَبِيعُ الْقُلُوبِ»( نهج البلاغة (للصبحي صالح)، ص: 164) معارف قرآن را حتما بياموزيد که قرآن بهترينِ احاديث است و سعي كنيد آن را بفهميد و اهل فقه و فهم در قرآن بشويد، قرآن بهار قلب ها است.

 اميرالمؤمنين از قرآن به ربيع القلوب تعبير كردند، یعنی اگر معارف قرآن به قلب انسان برسد، قلبش بهاري و زنده می شود. همينطوري كه زمين های مرده وقتي باران رحمت خدا بر آن ها می بارد، نشاط پيدا می كنند و بهاري می شوند و می رويانند و سرسبز می شوند، قلب انسان هم اگر در معرض معارف قرآن قرار گرفت و باران اين رحمت الهي بر آن باريد، آباد و زنده می شود. در تعبير ديگر فرمودند: «و فيه ربيع القلوب» در قرآن بهار قلب ها است. در قرآن حقايق و معارفي است که اگر به قلب انسان برسد، قلبش زنده می شود. بعضي از بزرگان فرموده اند که خداي متعال دو دهان به انسان داده است؛ يكي اين دهان كه با آن طعام های ظاهري را می خورد، جهاز هاضمه انسان به مواد مغذي ای نياز دارد که از اين دهان استفاده می كند، دهان ديگري که خداي متعال به انسان داده گوش اوست و معارفي را که دريافت می كند، رزق قلب و جان و روح انسان هست. جان انسان با اين طعام، با اين معارفي كه می شنود و گوش جان می دهد، زنده می شود.

پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام