بازسازی هویت ملّی در کتابهای کودک و نوجوان

بازساری هویت ملّی در کتابهای کودک و نوجوان

ايران کشوري کهنسال با سابقه ی ديرينه ی فرهنگي با 6 هزار سال تمدن و 2500 سال تاريخ مدون است و صاحب ادبياتي غني و پربار هم در شکل شفاهي و هم به صورت نوشتاري آن است كه کودکان اين مرز و بوم از اين ميراث بي نصيب نمانده اند.

ادبیات کودک و نوجوان با زبان و بیان، درک زبان نوشتاری، تخیّل و تجربه‌های کودکان و نوجوانان متناسب است. از این رو برای هر گروه سنّی کودک و نوجوان از متن‌ها و موضوع‌ها و زبان و بیان متناسب با فهم و درک آنها استفاده می‌شود.

این در حالی است که عدم شناخت خانواده ها با کتابهای خوب در مقابل حجم انبوه کتابهای بازاری که حتی در سوپرمارکتها در دسترس و ارزان هست موجب می شود؛ خانواده ها برای کودکان خود معمولا انتخاب مناسبی نداشته باشند.

اهالی قلم در حوزه کودک و نوجوان می توانند با بهره گیری از یاری روانشناسان و کارشناسان حوزه تربیتی کودک و نوجوان خودشان را به حوزه ی تولید خوراک فرهنگی برای این گروه سنی نزدیک کنند و با معرفی قهرمانان بومی کهن و نو به رویکردهایی برای رسیدن به آینده ای پر از شادی های فرهنگی و نگاه های متمرکز به روی درک فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی تلاش کنند.

 آینده کودک و نوجوان و نگاهی که به آنان داریم مانند نگاه زنده یاد مهدی آذر یزدی خواهد شد که تمام فرهنگ گذشته ادبی ما را که سینه به سینه انتقال یافته از چند سده به این سو آورده و به زبان امروز تعریف می کند، زبانی که فرزندان ما را به خودشان نزدیکتر خواهد ساخت.

رهبر انقلاب در اهمیّت کار خلاقانه و ضرورت آن برای کودکان و نوجوانان می فرماید: «شما که در آفرینش هنری خودتان، کودک را مخاطب قرار میدهید، بدانید درست روی نقطه ی اصلی حرکت میکنید. آن کسی میتواند از کار خود خشنود و از رضای الهی خاطر جمع باشد که خلأ لحظه را پر کند. کار برای کودکان و نوجوانان در حقیقت برای آینده، برای خانواده ها، برای کشور و تاریخ است.»

یک کتاب درخور تحسین؛ تن تن و سندباد

کتاب «تن‌تن و سندباد» اثری خیالی و استعاری از تقابل دو شخصیت تن‌تن و سندباد به نمایندگی از دو فرهنگ غرب و شرق است. این کتاب سال‌ها پس از پایان مجموعه داستان‌های تن‌تن، توسط «محمد میرکیانی» خلق و نگارش شده است.

کتاب تن‌تن و سندباد را می‌توان یک کتاب استراتژیک در حوزه‌ی ادبیات نوجوان به‌شمار آورد. این کتاب که در سال ۱۳۷۰ نگارش شده است، با نگاهی دقیق و نافذ مسئله‌ی نوظهور زمان خود را به عنوان موضوع و هسته‌ی اصلی داستان برگزیده است. هدف نویسنده از خلق چنین داستانی، پرداخت استعاری و غیرمستقیم به مسئله‌ی «تهاجم فرهنگی» غرب به شرق است. جالب آنکه در ابتدای دهه‌ی هفتاد، مسئله‌ی تهاجم فرهنگی امری واضح و قابل رؤیت برای همگان نبود و حتی علی‌رغم تأکیدات فراوان رهبرانقلاب، این امر برای طیف وسیعی از دست‌‌اندرکاران و مسئولان گنگ و نامفهوم بود.

جنگ افسانه‌ها برای بازسازی هویت ملّی

تن‌تن در کتابی از یک نویسنده ی ایرانی ظهور پیدا کرده است. در این کتاب، تن‌تن در ادامه‌ی ماجراجویی‌هایش با همراهی دوستان همیشگی‌ خود، یعنی میلو، کاپیتان هادوک و پروفسور تورنسل به سفری دیگر آمده‌اند. آن‌ها پس از سفر به نقاط مختلف جهان و خلق داستان‌های گوناگون، حالا به عنوان جهانگرد، میهمان مردم شرقی می‌شوند. اما پس از مدتی مشخص می‌شود هدف آن‌ها یافتن افسانه‌های شرق و غلبه بر آن‌ها است، تا با تعریف این قصه‌ی جدید، خود به عنوان افسانه‌های جدید جهان مطرح و الگوی جوانان و نوجوانان شوند. تن‌تن و دوستانش به هر نقشه و وسیله‌ای می خواهند در این داستان جدید پیروز شوند، اما در این میان سندباد با همراهی افسانه‌های شرقی به مقابله با مهاجمان برمی‌خیزد. تن‌تن که خود را در حال شکست می‌بیند به ناچار مجبور می‌شود تا از دیگر قهرمان‌های غربی کمک بخواهد و پای افسانه‌هایی مثل سوپرمن، تارزان و کینگ کنگ نیز به داستان باز می‌شود. در آخر اما این مشرقیان هستند که با استفاده از قدرت عقل و خودباوری، موفق می‌شوند مهاجمان را شکست دهند. اما گروه شکست‌خورده در حالی به غرب باز می‌گردند که در فکر حمله‌ای مجدد به مشرق زمین هستند.

پایگاه اطلاع رسانی هیأت رزمندگان اسلام/