جای قرآن‌ها در کنج موزه یا طاقچه دل

تجمل‌گرایی و تشریفات، موضوعی است که این روزها بیش از پیش شنیده می‌شود، مسئله‌ای که همه ابعاد زندگی را درگیر خود کرده است، البته در مقابل آن سبک زندگی اسلامی نیز مطرح است که از سوی امام خامنه ای مورد تأکید قرار گرفته است، اما موضوعی که متأسفانه شاهد ورود بیش از پیش تجمل‌گرایی و اشرافی‌گری هستیم در حوزه قرآن است و خبرهایی از کتابت مصحف‌های طلا منتشر می‌شود که در نگاه اول شاید تحسین همگان را برمی‌انگیزد، اما این سؤال را پیش می‌آورد که این قرآن طلا و نقره و یا کوچکترین و بزرگترین قرآن چه کاربرد و استفاده‌ای خواهد داشت.

مگر نه این است که قرآن از سوی جبرئیل بر پیامبر مهر و مهربانی نازل شد تا خوانده شود و زندگی بشریت را نجات بخشد. اما شاهد ارائه قرآن‌های چند صد میلیونی و یا بیشتر هستیم که واژه نفیس به آنها اطلاق می‌شود، کسی که این قرآن‌ها را به صورت نفیس و مطلا ارائه می‌کند، قطعاً به جنبه‌های هنری آن توجه دارد، اما فلسفه شکل‌گیری هنر قرآنی نیز بر آن بوده که جایگاه والای قرآن را بیش از پیش نشان دهد نه اینکه با نگاه اشرافی‌گرایانه آنها را در موزه و گنجینه‌ها محبوس کند؛ چرا که هنر، روح قدسی خود را از قرآن گرفته است.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در رابطه با قرآن کریم می‌فرماید؛ «هر چیز را زینتی است و زینت قرآن، صدای خوش است» و یا «الخط الحسن یزید‌الحق وضحاً؛ خط نیکو بر روشنی حق می‌افزاید»، از این احادیث ارزشمند می‌توان استنباط کرد که قرآن باید بیش از پیش خوانده شود، نه اینکه قرآن‌هایی عرضه شود که خوانده نخواهند شد؛ چرا که کمتر کسی هست یا اصلاً کسی پیدا نمی‌شود که بخواهد چشم خود را به زحمت انداخته و با وسیله‌ای دیگر قرآن با ریزترین خط را بخواند و یا خواندن بزرگترین قرآن برای کسی مقدور نیست و یا حتی قرآن مطلا که این اندازه هزینه برای آن صرف می‌شود، قطعاً برای خواندن نیست و باید در گوشه‌ای از موزه و کتابخانه و گنجینه آرام گیرد.

چندی پیش قرآن مرقّع مطلّای فلزی توسط یکی از کاتبان و خوشنویسان قرآن‌ کریم کتابت و رونمایی شد، کتابت این قرآن بیش از دو سال به طول انجامیده است. این اثر در ۵۴ برگ و در ابعاد ۳۰*۲۰ سانتی‌متر طراحی شده که ورق‌های آن به وسیله لوله‌های فلزی برنجی به یکدیگر متصل شده است.

این مصحف با خط نسخ کتابت شده و وزن آن بیش از ۳۰ کیلو‌گرم است و با توجه به ویژگی‌های خاص مرقّع‌بودن به طول ۸ متر قابلیت چیدمان به هر شکل را داشته و در کتابت این قرآن از هنر حکاکی و خوشنویسی استفاده شده است.

کتابت این قرآن مطلا و اهدای آن به حرم علوی دل هر مسلمانی را شاد می‌کند که این هنرمند وقت خود را برای کتاب قرآن بر گرانترین فلز صرف و اثری ارزشمند خلق کرده است، اما توجه به این نکته نیز ضروری است که باید هدف متعالی قرآن نشر یابد. شاید هدف این هنرمند مقابله با کسانی است که نسبت به قرآن بی‌احترامی کردند و یا آن کشیشی که چند سال پیش اقدام به سوزاندن قرآن و هتک حرمت آن کرد، این اقدام شنیع نیز دل هر مسلمان و انسان بیداری را به درد آورد. اما باید با نگاه تیزبینانه دریافت که باید پیوندمان را با قرآن، عمیق‌تر و بیشتر کنیم.

قرآن نباید در گنجه‌ها و گنجینه‌ها محبوس شود، قرآن باید بر زبان‌ها، ذهن‌ها، اندیشه‌ها و رفتارها جریان یابد نه تبدیل به وسیله دکوری و میلیونی. از این رو قرآن برای مقابله با اشرافی‌گری آمده است نه زمینه‌ای ترویج این امر. قرآن‌های نفیس فقط یک بعد آن هم بعد هنری را مورد توجه قرار می‌دهند.