داستان زمین در یک روز – دحوالارض

داستان زمین در یک روز – دحوالارض

25 ذی القعده – دحوالارض

     باشکوه است امروز… روز ولادت ابراهیم خلیل علیه السّلام و عیسی مسیح علیه السّلام و گسترش زمین از زیر خانه کعبه… و روز هبوط آدم علیه السّلام بر زمین[1]…«وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا» «و زمین را بعد از آن گسترش داد»… که در آغاز، تمام سطح زمین را آب های حاصل از باران های سیلابی نخستین فراگرفته بود. این آب ها به تدریج در گودال های زمین جای گرفتند و خشکی ها از زیر آب سر برآوردند و زمین در یک روز ، روز به روز گسترده تر شدند تا به وضع فعلی درآمدند[2]… «وَهُوَ الَّذِي مَدَّ الأَرْضَ» «و اوست کسی که زمین را گسترش داد»… و خداوند زمین را به گونه ای گسترد که برای زندگی انسان و پرورش گیاهان و جانداران آماده باشد؛ گودال ها و سراشیبی های تند و خطرناک را به وسیله فرسایش کوه ها و تبدیل سنگ ها به خاک پر کرد و آن ها را مسطح و قابل زندگی ساخت؛ درحالی که چین خوردگی های نخستین آن، به گونه ای بودند که اجازه زندگی به انسان را نمی دادند[3]…

     و دحوالارض، نسیمی است وزیده از سوی خدا برای من و تو که با خودش رحمت آورده و برکت… که خداوند بزرگ در چنین روزی زمین را برای سکنای فرزندان آدم و زندگی بر روی آن آماده فرمود و زمین در یک روز ، روزی های ما و نعمت های پروردگار در چنین روزی گسترش یافته است؛ روزی ها و نعمت هایی که از شماره بیرون است و کسی را یارای شکر آن نیست؛ و اگر تو در بزرگی شأن دحوالارض اندیشه نمایی، حیرت زده خواهی شد؛ و از اینجاست که انسان عارف و مراقب روز دحوالارض، در برابر همه این نعمت های گوناگون، شکری بر خویشتن واجب می بیند و چون به قلب خویش مراجعه می کند، می بیند که حتی بر ادای حق ناچیزی از آن همه نعمت ها توانا نیست؛ زمین در یک روز و چون بنده ای نسبت به آن همه نعمت ها شناخت حاصل کند، به عجز و کوتاهی خویش در ادای حق آن نعمت های انبوه اقرار خواهد کرد و تلاش خود را در انجام شکر آن ها ناچیز خواهد شمرد و همواره خود را در برابر آفریننده آن همه نعمت ها سرافکنده خواهد دید[4]…

     و خاک پدید آمد تا جایگاهی شود برای آسایش بنی آدم، تا پیشانی غرور انسان، سجده گاهی داشته باشد برای تضرع و خشوع. زمین آفریده شد تا از مناجات عاشقانه ابوتراب، سرمست شود؛ که خوب و بد از هم جدا شوند، در محکی بزرگ؛ زمین، این سیاره در معصیت فرورفته! این سرگردان در جست وجوی آرامش، این گورستان خاطرات تلخ و شیرین… این جایگاه شادی ها، غم ها، مهربانی ها، غارت ها، ستم ها و عدالت ها… و زمین آفریده شد تا آدم، در تجارتی بزرگ با خدا معامله کند و زمین آفریده شد با طبقاتی در هم فشرده، از خاک و سنگ و چوب و آب و آتش.

     و زمین آفریده شد؛ این تجلی قدرت لایتناهی پروردگار، در آیینه خاک، فلسفه بزرگ خلقت؛ و زمـین گاهواره در حال چرخش چونان شتری رام شده که سواران خود را به مقصد می برد و ابتدای زمین در دحوالارض، از شروع خلقت از نقطه ای به بلندای رستگاری از یک مکعب روشن که ثقل زمـین است و پناهگاه بنی آدم، از همان روزی که بنیان نهاد ابراهیم علیه السّلام، خشت خشت خانه خدا را و زمین چون نقطه ای روشن بر مدار خویش هنوز می چرخد و می چرخد.

فضیلت و اعمال

     روز دحو الارض داستان زمین در یک روز است ، يكى از آن چهار روزى است، كه در تمام سال به فضيلت روزه ممتاز است، و در روايتى آمده: كه روزه اين روز همانند روزه هفتاد سال است و در روايت ديگر آمده كه كفاره هفتاد سال است، و هركه اين روز را روزه بدارد، و شب را به عبادت به سر آورد، براى او عبادت صد سال نوشته شود و براى روزه دار اين روز، هرچه در ميان زمين و آسمان است استغفار كند، و اين روزى است كه رحمت خدا در آن منتشر شده، و براى عبادت و اجتماع به ذكر خدا در اين روز اجر بسيارى است، و بارى اين روز جز روزه و عبادت و ذكر خدا و غسل دو عمل ديگر وارد است؛

     اوّل: نمازى كه در كتاب هاى علماى شيعه از اهل قلم روايت شده و آن دو ركعت است در وقت چاشت [بالا آمدن آفتاب تا پيش از گذشتن از وقت ظهر] در هر ركعت پس از سوره «حمد» پنج مرتبه سوره «و الشّمس» خوانده شود، و پس از سلام بگويد،

لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ.

آنگاه دعا كند و بخواند:

يَا مُقِيلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِي عَثْرَتِي يَا مُجِيبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِي يَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِي وَ ارْحَمْنِي وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَيِّئَاتِي وَ مَا عِنْدِي يَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِكْرَامِ.

اى ناديده گير لغزش ها لغزشم را ناديده گير، اى اجابت كننده دعاها، دعايم را اجابت كن، اى شنواى صداها، صدايم را بشنو، و به من رحم كن، و از بدي هايم و آنچه نزد من است درگذر، اى صاحب بزرگى و بزرگوارى.

     دوّم: خواندن دعايى كه شيخ در كتاب «مصباح» فرموده: خواندن آن مستحبّ است؛

اللَّهُمَّ دَاحِيَ الْكَعْبَةِ وَ فَالِقَ الْحَبَّةِ وَ صَارِفَ اللَّزْبَةِ وَ كَاشِفَ كُلِّ كُرْبَةٍ أَسْأَلُكَ فِي هَذَا الْيَوْمِ مِنْ أَيَّامِكَ الَّتِي أَعْظَمْتَ حَقَّهَا وَ أَقْدَمْتَ سَبْقَهَا وَ جَعَلْتَهَا عِنْدَ الْمُؤْمِنِينَ وَدِيعَةً وَ إِلَيْكَ ذَرِيعَةً وَ بِرَحْمَتِكَ الْوَسِيعَةِ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ الْمُنْتَجَبِ … .

برای بهره مندی بیشتر از مطالب داستان زمین در یک روز – دحوالارض به کتاب شریف مفاتیح الجنان مراجعه فرمایید.

پی نوشت:

[1] ر.ک: بحارالانوار، ج 97، ص 122؛ معارف و معاریف، سیدمصطفی حسین دشتی، ج 3، ص 257؛ المراقبات، میرزا جواد ملکی تبریزی، ج 2، ص 186.

[2] تفسیر نمونه، ج 26، ص 100 و 101.

[3] تفسیر نمونه، ج 10، ص 113.

[4] المراقبات، ص 193 و 194.

برگرفته از سایت حوزه و موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت علیهم السّلام

پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام