پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
دعای روز هشتم ماه رمضان به همراه شرح دعا آیت الله مجتهدی و جواد محدثی
دعاهای روزها؛ از ابن عباس روایت کرده اند که پیامبر صلی الله علیه و آله برای هر روز، دعایی ذکر فرموده اند ؛ روز هشتم
اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي فِيهِ رَحْمَةَ الْأَيْتَامِ وَ إِطْعَامَ الطَّعَامِ وَ إِفْشَاءَ السَّلاَمِ وَ صُحْبَةَ الْكِرَامِ بِطَوْلِكَ يَا مَلْجَأَ الْآمِلِينَ
اى خدادر اين روز مرا ترحم به يتيمان و اطعام به گرسنگان و افشاء و انتشار سلام در مسلمانان و مصاحبت نيكان نصيب فرما به حق انعامت اى پناه آرزومندان عالم.
شرح دعای روز هشتم ماه مبارک رمضان| آیت الله مجتهدی رحمة الله علیه
اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ رَحْمَةَ الْأَیْتَامِ وَ إِطْعَامَ الطَّعَامِ وَ إِفْشَاءَ السَّلاَمِ وَ صُحْبَةَ الْکِرَامِ بِطَوْلِکَ یَا مَلْجَأَ الْآمِلِین[1] اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ رَحْمَةَ الْأَیْتَامِ؛
قلب خود را چگونه جلا دهیم
خدایا در این ماه رمضان به من توفیق بده و روزی من کن که نسبت به ایتام رحمت داشته باشم، رحمت به ایتام امر مطلوب و پسندیده ای می باشد؛ اگر قلب انسان زنگ بزند چند امر باعث جلای آن است؛ یکی: تلاوت قرآن [2]؛ دوم: استغفار در سحر ها و یکی هم رحمت بر ایتام و دستگیری از ایشان. این سه امر قلب را جلا می دهد. [3]
وَ إِطْعَامَ الطَّعَامِ؛ خدایا در ماه رمضان روزی من کن تا سفره افطاری داشته باشم و افطاری بدهم
افراد بسیاری بوده و هستند که افطاری های ویژه ای برای فقرا داشتند و شب های ماه رمضان افطاری درست می کردند و به فقراء اطعام می نمودند: همچنین به یاد دارم بسیاری از مومنان در ماه رمضان نیز چند شب افطاری می دادند، ولی یک شب را مخصوص فقراء و مستمندان اطعام می کردند؛ اطعام یک برنامه و مطلب مهمی است که مورد تاکید شرع اسلام است و برکات بسیاری برای جامعه و فرد دارد. [4]
وَ إِفْشَاءَ السَّلاَمِ؛ خدایا در این ماه توفیق بده تا بلند سلام کنم [5]
تاجر مومنی بود که خیلی به هم علاقه داشتیم ؛ آن ایام که من در قم درس می خواندم، ایشان همان موقع ماهی سی تومان برای من می فرستادند و آن زمان سی تومان خیلی بود، شهریه ما پانزده تومان بود، ایشان سی تومان برای من می فرستاد. وقتی وارد منزل می شد از همان جلوی درب منزل با صدای بلند به اهل منزل سلام می کرد و این شیوه او بسیار آموزنده بود و درس عملی به جوانان به شمار می رفت.
سلام کردن ثواب زیادی هم دارد؛ سلام کردن مستحب است ولی جواب سلام دادن واجب است؛ همچنین جواب سلام دادن به طوری که طرف بشنود هم واجب است. البته بعضی جاها باید سلام نظامی داد؛ اگر شخصی که سلام می کند و دور است با تکان دادن دست به او سلام کن و به نحوی بفهمان که جواب سلام او را داده ای.
مسئله شرعی درباره سلام:
اگر در یک مکانی دو نفر به هم برخورد کردند و همزمان به هم سلام کردند؛ این جا بر هر دو لازم است که جواب سلام همدیگر را بدهند.
حکایتی از علاقه به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف
شخص مسیحی بود؛ شغل کفاشی داشت بعدها در همان محل کارش هم وفات کرد؛ ایشان از مریدان آیت الله لنگرودی بود و مسلمان هم شده بود، من صبح گاه بود که از جلوی مغازه ایشان عبور می کردم و وقتی ایشان را دیدم گفتم « صبحکم الله »؛ ایشان در جواب من گفت « مساء کم الله » من با تعجب گفتم الان که صبح است شما چرا عصر بخیر می گویید!؟ ایشان گفتند: تا امام زمان حضرت مهدی ( علیه السلام ) تشریف نیاورند صبح نیست؟! من منقلب شدم و واقعا هم همینطور است تا امام زمان تشریف نیاورده اند ؛ صبح نیست این قضیه مربوط به شصت؛ هفتاد سال پیش بود که برای شما نقل کردم.
شعر:
منتظرم تا که فصل دی به سر آید
باغ شود سبز و باغبان ز در آید
خیلی شعر پر معنایی است؛ دعا کنیم تا زند ه هستیم حضرت را ملاقات کنیم و هیچگاه فراموش نکنیم که افضل الاعمال انتظار الفرج [6]
وَ صُحْبَةَ الْکِرَامِ
خدایا در این ماه به من توفیق بده که با انسانهای پاک و متدین و اهل کرامتت همنشین شوم؛ خدایا مرا با نیکان همنشین کن [7]
شعر:
با بدان کم نشین که چو صحبت بد
گر چه پاکی تو را پلید کند
آفتاب بدین بزرگی را
لکه ابر ناپدید کند [8]
سعی کنید دوستانتان از لحاظ امور معنوی یک درجه از شما بالاتر باشند؛ اگر دوستت یک ربع زودتر از تو برای نماز شب بلند می شود با او هم حجره شو؛ با کسی رفیق باش که کمی از شما جلوتر است. رفیق خوب در پیشرفت انسان بسیار موثر است. یکی از رموز موفقیت بنده این بوده که دوستان خوب انتخاب می کردم.
بِطَوْلِکَ یَا مَلْجَأَ الْآمِلِین
خدایا این دعا های مرا مستجاب کن به حق نعمت هایی که به ما دادی، این چهار دعا یعنی یتیم نوازی، افطاری دادن (اطعام طعام)، بلند سلام کردن و هم نشینی با خوبان را در حق ما مستجاب کن ای کسی که پناه آرزومندان هستی.
پی نوشت:
[1] – إقبال الأعمال ص : 134 با اندکی تفاوت
اللهم ارزقنی فیه رحمة الأیتام و إطعام الطعام و إفشاء السلام و مجانبة [و جنبنی فیه صحبة] اللئام و ارزقنی فیه صحبة الکرام بطولک [بعزتک ] یا ملجأ أمل الآملین [برحمتک یا أرحم الراحمین ]
[2] – -« ارشاد القلوب-ترجمه رضایی ج 1 ص 191 »
رسول خدا فرمود که همانا این دلها زنگار میگیرد همان طوری که آهن زنگار میگیرد و همانا جلای دلها بخواندن قرآنست.
[3] – «نصایح ص 219»؛ آیت الله مشکینی؛ ترجمه احمد جنتی
پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ): پنج چیز دل را صفا دهد و سختی قلب را برطرف کند: همنشینی علما، دست به سر یتیم کشیدن، نیمه شب استغفار کردن، و کم خوابیدن شب و روزه
[4] – «الحیاة با ترجمه احمد آرام ج 5 305»
مردی مهار مرکب پیامبر را گرفت و گفت: ای رسول خدا! کدام یک از اعمال از همه بهتر است؟ فرمود: اطعام کردن و خوش زبان بودن
«اصول کافی-ترجمه مصطفوی، ج 3، ص: 288»
امام صادق علیه السّلام فرمود. هر که مؤمنی را اطعام کند تا سیر شود، هیچ یک از مخلوق خدا اجر اخروی او را نداند، نه فرشته مقرب و نه پیغمبر مرسل جز خداوند پروردگار جهانیان، سپس فرمود: از اسباب آمرزش اطعام کردن مسلمان گرسنه است …
[5] – رک: آداب معاشرت- ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار ج 2 296
امام صادق (ع) فرمود: نجات بخشها اطعام طعام و افشاء سلام است و نماز در شب که مردم خوابند.
[6] – بحارالأنوار ج 75 ، ص 208
[7] – آداب معاشرت-ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار ج 1 ص 121
حواریون به عیسی(ع) گفتند: با که همنشین شویم؟ فرمود: کسی که دیدارش شما را بیاد خدا اندازد، و کردارش شما را بآخرت کشاند، و علمش در منطق و گفتار شما بیفزای
[8] – حکیم سنای غزنوی در دیوان اشعارش آورده است
آفتاب ار چه روشن است او را
پاره ای ابر نا پدید کند
شرح دعای روز هشتم ماه مبارک رمضان| جواد محدثی
أَللّـهُمَّ ارْزُقْنى فيهِ رَحْمَةَ الاَْيْتامِ وَ اِطْـعـامَ أَلطَّـعـامِ وَ اِفْشـآءَ السَّــلامِ وَ صُـحْبَـةَ الْكِـرامِ بِطَوْلِكَ يا مَلْجَأَ الاْمِلينَ.
فرازهای این دعا عبارت است از:
یتیم نوازی
اطعام
سلام آشكار
همنشينى نيكان
يتيم نوازى
يتيم، كسى است كه پدر از دست داده و بى سرپرست شده است، يا بازمانده شهيد است، كه نياز به كمك هاى مادى و عاطفى و تربيتى دارد.
بر يتيمان بايد ترحّم و مهرورزى نمود، به زندگيشان رسيد، به وضع تحصيلى آنان بايد رسيدگى كرد، وضع تربيتى و اخلاقى و فرهنگى آنان را مورد دقّت قرار داد، نياز عاطفى شان را برآورد.
دستى از مهر بر سرشان كشيد، نگاهى از لطف، به صورتشان انداخت،
در حقّ آنان پدرى بايد كرد، تا درد بى پدرى را احساس نكنند و دچار خلأ عاطفى نگردند.
قرآن مى گويد: «يتيم را با قهر، طرد نكن» (سوره ضحى آيه 9)
و: «چرا يتيم را اكرام نمى كنيد».(سوره فجر آيه 17)
على عليه السلام در آخرين وصايايش دربستر شهادت، سفارش رسيدگى به يتيمان را دارد كه مبادا در كنار شما و در حضور شما، يتيمان تباه و فاسد و ضايع شوند.
(اللّه اللّه فِى الأيتام…).
اطعام
گرسنگان و تهيدستان جامعه، در ميان ما زيادند. كسانى پيدا مى شوند كه مدّتها مى گذرد ولى غذايى گرم و مطبوع نمى يابند، همواره درد گرسنگى را مى چشند. روزه، ما را به ياد گرسنگان تهيدست مى اندازد و زمينه انفاق و صدقه را پيش مى آورد كه در اين ماه، ثواب بيشترى دارد. وقتى از پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهمى پرسند: كدام صدقه برتر است؟ مى فرمايد: «صَدَقَةٌ فى رَمَضان».[1]
خوراك دادن به گرسنگان و سير كردن روزه داران، پاداشى بزرگ و ثوابى عظيم دارد.[2] البتّه وقتى اين كار، ارزش خواهد داشت، كه با مسأله «اطعام»، عده اى گرسنه و نيازمند، سير شوند و به نوايى برسند، وگرنه بساط سفره هاى رنگين و سورهايى كه همه از دوستان و سرمايه داران و طبقات مرفّه دعوت شود و گرسنه اى نيازمند و فردى از طبقات پايين و محروم جامعه بر سر آن سفره نباشد، چنين سفره اى قابل تمجيد و ستايش نيست.
سلام آشكار
سلام دادن، يك دستور اخلاقى اسلام و يك سنّت نبوى است.
بهتر است كه كوچك به بزرگ، سواره به پياده، فرد به جمع، ايستاده به نشسته، سلام دهد.
سلام را بايد آشكار گفت. همچنين جواب سلام را بايد روشن و آشكار گفت.
سلام، دليل تواضع و فروتنى انسان و نشانه سخاوت است. چرا كه پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: «البَخيلُ مَن بَخِلَ بِالسَّلام». بخيل، كسى است كه ازسلام دادن بخل ورزد.
به برادر دينى بايد سلام داد، ميان فقير و غنى، در سلام دادن نبايد فرق گذاشت، به كسى بخاطر ثروت و موقعيّت، سلام كردن نكوهيده است، چون دين را به تباهى مى كشد. براى مقابله با غرور و كبر و خودخواهى، بايد از شيوه «سلام کردن» استفاده نمود.
پيامبر اسلام، به همه سلام مى كرد، حتّى به كودكان! و در سلام دادن، بر ديگران سبقت مى گرفت.
جواب سلام دادن، واجب است و اگر كسى بر انسان سلام كرد، فورى بايد به آن پاسخ داد.
در حديث است: هر كه قبل از سلام شروع به سخن نمود، پاسخش ندهيد (مَن بَدءَ بِكَلامٍ قَبلَ سَلامٍ فَلاتُجيبُوهُ).
امّا در مورد «افشاء سلام» كه در دعاى امروز خواسته ايم:
همچنانكه گذشت، هم سلام و هم جواب را بايد آشكار و روشن ادا كرد. امام صادق عليه السلام فرموده است:
«هرگاه يكى از شما سلام كرد، آشكارا سلام دهد، و نگويد كه: سلام دادم ولى جوابم ندادند! شايد سلام داده ايد و طرف نشنيده است. و همچنين هرگاه جواب سلامى را خواستيد بدهيد آشكارا جواب دهيد، تا يك مسلمان كه سلام داده است نگويد كه: سلام دادم، ولى جواب ندادند…»[3]
همنشينى نيكان
چهارمين خواسته امروز ما، توفيق براى همنشينى با نيكان است. انسان را با دوست و همنشين مى شناسند. دوست، در رفتار و اخلاق و روحيه انسان تأثير مى گذارد.
تو اوّل بگو با كيان زيستى
پس آنگه بگويم كه تو كيستى؟
بايد با نيكان، با صالحان، با كريمان، با بزرگان، با تقواپيشگان، با مخلصين، با دانشمندان نشست و برخاست كرد. مصاحبت با اينان، در روح و دانش و اخلاق انسان تأثير مى گذارد و زندگى را از ابتذال، نجات مى دهد و انسان را با ارزشهاى متعالى تر آشنا مى كند و به «قرب خدا» مى رساند.
به فرموده پيامبر خدا صلى الله عليه و آله، دوست و همنشين خوب مثل عطّار است كه اگر هم به انسان عطر نزند، بوى خوش او انسان را معطّر مى سازد:«مَثَلُ الجَليسِ الصّالِحِ مَثَلُ العَطّارِ، اِنْ لَم يُصِبْكَ مِن عِطرِهِ اَصابَكَ مِن ريحِهِ».[4]
همنشين تو، از تو بِهْ بايد
تا تو را عقل و دين بيفزايد
مصاحبت نيكان، و رفاقت و دوستى با انسان هاى نيك و شايسته، نعمتى است بزرگ كه بايد از خدا خواست تا روزيمان كند.
دوستى كه عيوب انسان را بگويد، همنشينى كه چون آينه، ما را آنچنانكه «هستيم» به ما بنماياند و از تملّق و چاپلوسى و دروغ، دور باشد.
چنين دوستانى، موهبتى هستند كه بايد قدرشان را شناخت.
اينها خواسته هايى از درگاه پروردگار است كه آستانش محل اميد بستن و نياز خواستنِ آرزومندان است.
پی نوشت:
[1] ـ شهراللّه ، ص 190.
[2] ـ امام صادق عليه السلام: مَن فطّر صائماً فَلَهُ مثلُ اَجرِه شهراللّه ، ص 188.
[3] ـ الأخلاق، شبّر، ص 103.
[4] ـ كنزالعمّال، ج 9 حديث 24676.
منبع: سيناي نياز؛ جواد محدثي
دعاهای هر روز ماه مبارک رمضان
پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان
