نقش زنان در قیام 15 خرداد

از آن زمان که به بهانه ی فراهم آوردن آزادی برای زن، از آنان خواستند تا حجاب و چادر خود را کنار بگذارد و او را که همواره حافظ حریم حرمت خویش بود، درخانه و کنج خلوت خانه ها نگه داشتند، مظلومیت و در عین حال غیرت زن مسلمان به رخ تاریخ کشیده شد.

آنگاه که توطئه ی کشف حجاب که دوران پهلوى از زنان به عنوان عناصر نوگرایى استفاده مى‏کرد؛ در مقابل حیاء و حریم عفاف بانوانِ سرزمین اسلامی، با بن بست مواجه شد، قیام 15 خرداد از صحنه هایی شد که زنان، دوشادوش مردان خویش، بار دیگر نقش عظیم خود را فعالانه به تصویر کشند.

مطبوعات در روز ۱۶ مهر ماه این خبر ویژه را در صفحه اول خود منتشر کردند: ” طبق لایحه انجمن ایالتی و ولایتی که در دولت به تصویب رسید و امروز منتشر شد به زنان حق رای داده میشود. “

اين تصويب نامه به همين يك بند محدود نشد و جزئيات و بندهاي ديگري در آن گنجانده شده بود كه مبتنی بر، برنامه ریزی دقیقِ ضد اسلامي بود تا تلاشی برای محو كردن اسلام سياسي باشد. دولت در تصويب نامه ی خود اولاً قيد اسلام را از شرايط انتخاب كنندگان و انتخاب شوندگان بر داشته بود. ثانياً قيد ذكوريت از شرايط مذكور حذف و به آن واژه با سواد افزوده شده بود. ثالثاً در مراسم تحليف و قسم خوردن به جاي قرآن “كتاب آسماني”، قيد شده بود.

در واقع، مسأله ی انتخاب و حق رأي به زنان چندان در خور توجه نبود بلكه مقصود اصلي، اهداف شومي بود كه در زير پرچم آزادي برای زنان دنبال می شد. در حقیقت این تصویب نامه براي در هم شكستن قدرت قرآن و مسلّط شدن عناصر غير مسلّم بر مسلمين تصويب شده بود.

هنگامي كه روزنامه ها به قم رسيد، روحانيون نخستين گروهي بودند كه به اين خبر اعتراض كردند. آیات عظام و در رأس ایشان امام خمینی(ره)، در صدد چاره جويي برآمدند و جلساتي در اين خصوص برگزار كردند.

ایشان در تلگرافی، به دولت چنین نوشتند: ” دولت در انجمن هاي ايالتي و ولايتي اسلام را در رأي دهندگان و منتخبين شرط نكرده و اين امر موجب نگراني علماي اعلام و ساير طبقات مسلمين است، صلاح مملكت در حفظ احكام دين مبين اسلام و آرامش قلوب است. “

كم كم حاكميت از اخطار پي در پي علما ، در اول آذر 1341 لايحه را لغو كرد. گرچه پس از آن و با تحریکات ساختگی، از جمله نگارش نامه هایی از سوی رئيس شوراي زنان ايران، رئيس سازمان زنان طرفدار اعلاميه حقوق بشر و یا رئيس انجمن معاونت زنان؛ در اعتراض به لغو لايحه، دستاویز خوبی برای اجرای برنامه هایی چون رفراندوم انقلاب سفید یافت.

اجرای رفراندوم برنامه اي بود براي به ابتذال كشيدن زنان ايراني؛ در هياهويي كه حاكميت با نام زن به راه انداخته بود. رژيم براي درهم شكستن مبارزات و اعتراضات، دست به خشونت برد و در دوم فرودين 1342، با حمله به مدرسه فیضیه، چندین تن را مجروح و به شهادت رساند و در عین حال در بخشنامه ای از روحانیون و وعاظ خواست تا در ایام عاشورا، ضد شخص اول مملکت سخنی نگویند.

امّا بیانات امام خمینی(ره) در 13 خرداد 1342 در مدرسه ی فیضیّه همواره نقطه ی عطفی در تاریخ ایران اسلامی شد. در اين ايّام تقريباً سراسر ايران از جمله تهران عزاداري محرّم به تظاهرات ضد حكومتي تبديل شد.

بانوان مسلمان که خواستار آزادي وام گرفته از فرهنگ غرب و بر خلاف ارزشهاي اجتماعي اسلامي نبودند از آغاز قيام 15 خرداد با حجاب کامل و به طور جدّي وارد عرصه ی سياسي شده و با قرار دادن بیانات امام روح الله(ره) بعنوان چراغ راه از پيشروان انقلاب شدند.

پيشرفت زنان در انقلاب تا آن پايه رسيد كه سهم آنان را بيشتر از مردان ميدانند و در مقدمه قانون اساسي در اين مورد چنين آمده است: “همبستگي گسترده مردان و زنان از همه ی اقشار و جناح هاي مذهبي و سياسي در اين مبارزه به طرز چشمگيري تعيين كننده بود و مخصوصاً زنان به شكل بارز در تمام صحنه هاي اين جهاد بزرگ حضور فعال گسترده اي داشتند.”

آیت الله طالقانی بیان میکنند: بعد از وقایع خرداد ۴۲ که از زندان آزاد شدم زنان را طور دیگری دیدم. آنان فرشتگان پاکی بودند که با چادر به خیابانها آمده، مشتها را گره کرده و علیه حاکمیت شعار میدادند.

امام خمینی(ره) در طول دوران زندگی اش و از زمان شروع نهضت یعنی از قیام ۱۵ خرداد سعی داشتند تا با بیانات شان، روح های بالنده ای که با سیاست های غرب گرایانه پهلوی، منفعل شده بودند به حقوق انسانی و اسلامی خود آشنا نماید.

امام خمینی(ره) زنان را رکن بزرگ و اساسی جامعه اسلامی می دانستند و همواره از آنان به عنوان مربیان انسان ساز یاد می کردند. چنانچه اگر روزگاری از یک جامعه و ملّت گرفته شوند؛ ملتها رو به اضمحلال رفته و نابود خواهند شد.

ایشان همواره به تحول فکری و روحی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی زنان، به نقش ایشان در هدایتگری و تشویق مردان در میدان های مبارزه، به ایثار جان و مال و فرزندانشان و به شیر دلی و شجاعت و عفاف و خلوص بانوانِ ایران اسلامی اهتمام داشتند.

بدون هیچ گونه تظاهری، به پیش گامی زنان در نهضت معتقد بود، تا آنجا که زنان را در چندین مورد به عنوان رهبر نهضت خطاب قرار داده و بیان می کردند: “همین ها که مظهر عفاف هستنـد, در نهضت پیشقـدم بـودنـد… “

انتهای مطلب/