پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
سعودي، چشم‌انداز خصومت عليه ايران
خصومت رو به تشديد رژيم سعودي عليه جمهوري اسلامي ايران سبب بروز ابهامات زيادي پيرامون آينده روابط دو کشور شده است.
روابط ايران و عربستان از چند جهت بر مناسبات منطقه‌اي تأثير مي‌گذارد. ايران و عربستان از نظر موقعيت مذهبي، سياسي، جغرافيايي و اقتصادي دو کشور مهم منطقه هستند. ايران به عنوان مهم‌ترين کشور شيعي جهان که براي بقيه شيعيان جنبه الهام‌بخشي دارد و عربستان به عنوان کشوري که دربردارنده مقدس‌ترين شهرهاي اسلام ـ مکه و مدينه ـ است، از بعد مذهبي داراي اهميت خاص مي‌باشد ضمن آنکه مرکز پيروان مذهب حنبلي ـ کم‌جمعيت‌ترين در ميان بقيه مذاهب سني ـ هم مي‌باشد. از سوي ديگر ايران و عربستان هر دو قادرند بر سياست‌هاي منطقه‌اي از طريق هم‌پيمانان خود تأثير بگذارند. البته با اين تفاوت که هم‌پيماني با ايران جنبه سياسي و هم‌پيماني با عربستان عمدتاً جنبه مالي و اقتصادي دارد. دو کشور از نظر جغرافيايي بر آبراه‌ها و تنگه‌هاي حساس اشراف دارند. خليج فارس، درياي سرخ و تنگه هرمز از جمله دليل اهميت ژئوپليتيکي دو کشور محسوب مي‌شوند. از جنبه اقتصادي هم ايران داراي فرصت‌هاي مهم اقتصادي است کما اينکه در سال‌هاي اخير عليرغم محدوديت‌هاي فراوان به عنوان کشوري باثبات اقتصادي شناخته شده است. عربستان با دارا بودن بيشترين ذخاير ارزي در منطقه ـ که بعضي از آمارها از نزديک به هزار ميليارد دلار حکايت مي‌کنند ـ از جايگاه اقتصادي مهمي برخوردار مي‌باشد.
اما با اين وصف شرايط جاري ميان دو کشور طي سال‌هاي اخير به طور دائمي به سمت وخامت رفته است. تحولات اخير در حوزه عربي ـ که ما آن را بيداري اسلامي مي‌دانيم ـ عربستان را به شدت نگران کرد و سران اين کشور به گمان اينکه به زودي شرايط داخلي‌شان دستخوش تغييراتي از نوع آنچه در تونس، مصر، ليبي، بحرين و يمن اتفاق افتاد، خواهد شد و ايران داراي بهترين موقعيت براي استفاده از اين موج و وخامت‌بخشي به آن است، پيشاپيش خصومتي را عليه ايران آغاز کرده و سعي کردند يک جبهه منطقه‌اي را عليه ايران فعال نمايند.
از آن طرف غربي‌ها که دوره تأثيرگذاري فشارهاي اقتصادي و سياسي غرب عليه ايران را رو به کاهش ارزيابي مي‌کردند، سياست خصومت‌ورزي عربستان و تلاش آن براي فعال‌سازي يک جبهه عربي ـ اسلامي عليه ايران را جايگزين مناسبي براي فشارهاي غرب ارزيابي مي‌کردند، پشت سياست ضد ايراني آل سعود قرار گرفتند.
شکست در یمن و آغاز فروپاشی
جنگ يمن و جنگ سوريه و تلاش رژيم سعودي در به شکست کشاندن طرح استقرار نظام سياسي در اين دو کشور و صرف نزديک به 500 ميليارد دلار در اين دو کشور به خوبي نشان مي‌دهد که فاصله عميقي ميان ايران و عربستان به وجود آمده به گونه‌اي که پر کردن آن به زمان زياد نياز دارد.
اما در عين حال نبايد گمان کرد که سعودي‌ها به جنگي گرم و مستقيم با ايران روي مي‌آورند و نبايد گمان کرد که سياست تشديد تنش عليه ايران به نتيجه مي‌رسد. آنچه مسلم است اين است که براي رژيم سعودي، شکست در يمن به منزله پذيرش آغاز فروپاشي تلقي شده است و لذا سران سياسي و امنيتي اين کشور يک اقناع داخلي را به وجود آورده‌اند که تنها راه بقا، دست يافتن به پيروزي در جنگ يمن مي‌باشد. از اين رو به نظر نمي‌آيد تا زماني که جنگ عليه يمن ادامه دارد ما شاهد بروز مشکل داخلي براي رژيم سعودي باشيم.
عربستان در تلاش است تا وانمود شود کشورهاي اسلامي اکثراً با ايران مشکل دارند و ايران را يک مشکل مهم ارزيابي مي‌نمايند. بر اين اساس در ادامه خصومت‌ورزي‌ها، روزنامه هوادار سعودي در لبنان ـ المستقبل ـ روز 22 فروردين 95 پيش‌بيني کرد که سازمان همکاري‌هاي اسلامي در نشست مقدماتي خود در اسلامبول، يک بيانيه جديد ضدايراني صادر نمايد. اين در حالي است که روابط ايران با کشورهاي اسلامي و به خصوص همسايگان آن در حد خوب مي‌باشد. عربستان در اين ميان تلاش وسيعي کرد تا سه کشور ترکيه، پاکستان و مصر را به جرگه مؤتلفين ضد ايران خود درآورد و براي اين موضوع هزينه زيادي پرداخت کرد اما اين اتفاق عملاً نيفتاد خود اين ماجرا نشان مي‌دهد که نمادسازي از سازمان‌ها و بيانيه‌ها به منظور منزوي معرفي کردن ايران به جايي نرسيده است.
آيا حجاج ايراني امسال در مدينه و مکه حضور خواهند اشت؟
اما در اين بين يک سؤال کليدي هم در رابطه با برگزاري مناسک آينده حج وجود دارد. آيا حجاج ايراني امسال در مدينه و مکه حضور خواهند داشت؟ مقامات سعودي به طور رسمي موافقت خود را با عزيمت يک هيئت از متوليان حج ايراني اعلام کرده و قرار است رئيس سازمان حج و زيارت ايران در رأس هيئتي به رياض برود اما در عين حال حتي اگر توافق کتبي ميان دو کشور به امضا برسد و جزئيات مراسم هم توافق شود، هنوز اين ابهام درباره برگزار شدن حج با حضور ايرانيان وجود خواهد داشت. سعودي‌ها در عمل نشان داده‌اند که ارزش چنداني براي توافقات قايل نيستند و سعي خود را خواهند کرد که حج مطابق الگوي آنان برگزار شود.
در اين بين دو انگاره وجود دارد: عربستان به دليل هزينه‌هاي سنگين سياسي، نمي‌خواهند مانع حضور حجاج ايراني در مناسک 95 شود؛ عربستان مايل نيست حجاج ايراني در مراسم امسال مکه شرکت نمايند و در عين حال درصدد پيدا کردن راهي است که هزينه‌هاي اجرايي کردن چنين تصميمي، از دوش اين رژيم برداشته شود.
رژيم عربستان در حالي که دارد کشورهاي ديگر را براي دامن زدن به خصومت عليه ايران دعوت مي‌کند نمي‌تواند با پذيرش حضور حاجيان ايراني، متهم به رفتار متناقض گردد بر اين اساس به نظر مي‌آيد عربستان با اصالت دادن به عدم همکاري با ايران جلو مي‌آيد کما اينکه وقت‌گذراني آن از چنين چيزي حکايت مي‌کند در عين حال بعضي از مقامات ايراني حج گفته‌اند سياست سنتي عربستان بر برگزاري مراسم استوار است ولي تلاش آنان اين است که حج را کاملاً در مشت‌هاي خود نگه دارند و مانع انجام حج مطابق الگوي ايران ـ توأم با برائت و برگزاري همايش‌هاي بين‌المللي ـ شوند. در اين گزاره تفاوت ميان سياست‌هاي دوره ملک عبدالله و ملک سلمان ناديده گرفته شده است.
