ضرورت تداوم مبارزه با فساد | دکتر یدالله جوانی

                   ضرورت تداوم مبارزه با فساد

دکتر یدالله جوانی

چکیده :

فساد موجود و در مواردی رو به گسترش در برخی از مجموعه های حکومتی و سازمان ها و دستگاه های دولتی ، در نقطه مقابل آرمان ها و اهداف انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی قرار دارد . بدیهی است که تدوام فساد های اقتصادی و مالی بعضی از مسئولان و کارگزاران در کشور می تواند تهدید جدی برای موجودیت نظام باشد . برهمین اساس ضرورت تداوم مقابله و مبارزه جدی با فساد از شروط اساسی برای حفظ نظام و تحقق آرمان ها و اهداف انقلاب اسلامی به حساب می آید .

دلایلی که این ضرورت را تبیین می نماید عبارت است از :

• پاک دستی مسئولان در نظام اسلامی
• مقایرت فساد با آرمان های انقلاب اسلامی
• فساد ستیزی جز ذات نظام اسلامی است
• دشمن با گسترش فساد می خواهد با اصل نظام مقابله کند .
• جریان اصلاحات و اشرافیت می خواهد با ایجاد انحراف در مسیر مبارزه با فساد به اهداف خود برسد
• فساد و گسترش آن در کشور اعتماد عمومی به نظام را از بین می برد

مقدمه :

 برپایی نظام اسلامی در ایران با پیروزی انقلاب اسلامی با هدف “تمدن سازی اسلامی” و رسیدن به “حیات طیبه” انجام گرفت . این هدف برا اساس نگاهی متفاوت به سیاست و حکومت با تعاریف متداول می باشد . اکنون در دنیا، حکومت ها ، رژیم ها و دولت ها موضوع سیاست را قدرت با دو هدف تامین امنیت و رفاه برای مردم می دانند اما در نظام اسلامی و دینی سیاست اهدافی فراتر از دو مقوله مذکور را دنبال می نماید . موضوع سیاست از نظر اسلام ، “هدایت جامعه” و “مردم به سوی کمال” و تامین نیاز های مادی و معنوی آنان است . حضرت امام (ره) در  خصوص موضوع و تعریف سیاست می فرمایند :

” سیاست این است که جامعه را هدایت کند و راه ببرد . تمام مصالح جامعه را در نظر بگیرد و تمام ابعاد انسان را در نظر بگیرد و ان ها را هدایت کند به طرف آن چیزی که صلاحشان است ، صلاح ملت است ، صلاح افراد است و این متخصص به انبیاء است و به تبع آن ها علمای بیدار اسلام” .

وقتی از نظر اسلام ، سیاست چنین تعریفی دارد ، ساخت یک جامعه دینی و اسلامی ، هدف حکومت اسلامی خواهد بود ، به عبارت دیگر ، در جمهوری اسلامی مسئولان ، کارگزران ، دولتمردان و مدیران باید تمام تلاششان ، ساخت جامعه براساس قوانین و مقررات دینی و اسلامی باشد . بدیهی است که ، زمانی دولت و حکومت در نظام دینی می تواند یک جامعه اسلامی را بنا کند که ، خود اسلامی باشد . تا مشی دولتمردان اسلامی نباشند ، آنان نمی توانند یک جامعه اسلامی را بسازند . رعایت عدالت ، انصاف ، پاک دستی ، توجه به کرامت انسانی ، رعایت حقوق مردم و امانت داری بیت المال ، از شروط اصلی برای دولتمردان و کارگزاران در یک نظام اسلامی است . در غیر این صورت به مرور زمان ، حکومت طبقه اشراف و برخوردار با عنوان نظام اسلامی شکل خواهد گرفت و توده های فقیر و محروم حقوقشان پایمال خواهد شد . به طور قطع این وضعیت در نقطه مقابل فلسفه و هدف تشکیل حکومت اسلامی خواهد بود . حضرت امام خمینی (ره) ، در بحث ضرورت قیام بر علیه حکومت های فاسد و تشکیل حکومت اسلامی ، می فرمایند نظام های مستبد وابسته شرایطی را ایجاد کرده اند که مردم را ، به دو دسته ظالم و مظلوم تقسیم کرده اند . یک عده اکثریت در فقر و محرومیت یک اقلیت در حال غارتگری ، عیش و نوش هستند . حضرت امام (ره) با توصیف اینگونه از وضعیت و رویکرد نظام های مستبد ، فاسد و وابسطه ، در خصوص ضرورت مبارزه برای رهایی از این وضعیت می فرمایند : ما وظیفه داریم مردم مظلوم و محروم را نجات دهیم . ما وظیفه داریم پیشینیان مظلومین و دشمن ظالمین باشیم . همین وظیفه است که امیرالمومنین (علیه السلام) در وصیت به دو فرزند بزرگوارش تذکر می دهد و می فرمایند : ((کونا لظالم خسماً و للمظلوم عونا))

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ، به دلایل گوناگون (نه تنها فساد در کشور ریشه کن نشده و بلکه به مرور زمان این فساد در ابعاد اقتصادی ، مالی و بعضا اخلاقی ، دامن گیر مسئولان و مدیران در نظام اسلامی هم گردید . اکنون گسترش این نوع فساد ها در قالب پرودنده های مختلف و از جمله حقوق های نجومی نگرانی های جدی را در میان دلسوزان انقلاب اسلامی به وجود آورده است . بسیار روشن است که نظام اسلامی برای بقاء خود باید با این نوع فساد  ها به صورت جدی مبارزه نماید . یکی از مطالبات اولویت دارد مقام معظم رهبری در سال های اخیر ، مبارزه جدی و عملی با مقوله فساد بوده و می باشد . این مطالبه،مطالبه عموم مردم نیز می باشد . بر همین اساس دلسوزان انقلاب و کشور باید موضوع مبارزه با فساد را دنبال کرده تا این آفت بنیان سوز ریشه کن گردد . در این نوشتار به اختصار این ضرورت تبیین می گردد .

مقام معظم رهبری پرچمدار مبارزه با فساد

در زمان حضرت امام (ره)به دلیل حاکم بودن فضای انقلابی ، شرایط جنگی ، اولیت های امنیتی و دوران گذار و نظام سازی ، زمینه برای فساد مسئولان و دولتمردان در حوزه مسائل مالی و اقتصادی کمتر وجود داشت . اما بعد از جنگ و شکل گیری دولت سازندگی ، با شکل گیری یک طبقه تکنوکرات و فن سالار و با شعار مانور تجمل گرایی آقای هاشمی رفسنجانی در آن دوران ، کم کم عده ای از صاحب منصبان و برخوردار از موقعیت  در بخش های  مختلف کشور ، با استفاده از رانت در مسیر ویژه  خواری به حرکت در آمدند . با رشد روحیه اشراف گرایی و تجمل گرایی در کشور ، این قبیل مسئولان برای رسیدن به امیال خود ، دست اندازی به بیت المال با عناوین مختلف را سرلوحه کار خود قرار داده ، کم کم یک عده از نیروهای مسئول و مدیر وکارگزار در جمهوری اسلامی ، صاحب ثروت های باد آورده شدند .

در چنین فضایی بود که مقام معظم رهبری، در جلسات مختلف، با مسئولان و کارگزاران نظام اسلامی، ضمن تقبیح این وضعیت، خواستار مبارزه جدی با مقوله فساد در کشور، خصوصا فساد در میان مسئولان شدند.

تامل در نمونه هایی از جملات مقام معظم رهبری در 27 سال گذشته، نشان می دهد که معظم له پرچمدار مبارزی جدی با مقوله فساد در کشور و پیاده سازی عدالت می باشد:

1.ما باید به سمتی برویم که بر خلاف نظام طاغوت، امتیازات غلط و بی دلیل، حذف و ازاله شود و ان شاا… همان عدل حقیقی اسلامی برقرار شود (8/6/1368)

2.امروز مهمترین بخش اصلاح در این کشور عبارت است از مبارزه با فقر و فساد و تبعیض (24/08/1379).

3.مبارزه با فساد دشمن تراش است هر کسی بخواهد با فساد مبارزه کند، یک صف طولانی دشمن در جلویش به وجود می آید(10/04/1380).

4. یکی از موانع پیشرفت اقتصادی کشور، وجود گلوگاه های فساد است که به شدت باید ازآن ترسید و با آن مقابله و مبارزه کرد(11/05/1380).
5. مبارزه با فساد، یکی از پایه های اصلی حکومت و نظام اسلامی است(16/09/1380).

6.مبارزه با فساد، یک جهاد همه جانبه است(19/10/1380).

7.فساد یعنی این که کسانی با زرنگی، با قانون دانی، با زبان چرب و نرم و با چهره حق به جانب، به جان بیت المال این ملت بیفتند و کیسه های خود را پر کنند(19/10/1380)

8.وارد شدن در میدان فساد مالی، مقدمه ورود به میدان فساد اخلاقی و فساد جنسی و فساد شهوانی و انواع و اقسام فساد هاست(19/10/1380)

9)مبارزه با فساد اداری و فساد اقتصادی و سوء استفاده از امکاناتی که قدرت در اختیار افراد می گذارد چه سوء استفاده مالی  و چه سوءاستفاده ی سیاسی از اصول انقلاب است و باید رعایت شود(14/3/81)

10)اصلاح واقعی در این کشور این است که فقر ریشه کن شود،تبعیض وجود نداشته باشد و فساد اداری و اقتصادی نباشد(5/5/1381)

11)فساد اداری و مالی جزء بدترین عوارض است(21/8/1385)

12)مفاسد اقتصادی ،مفاسد فرهنگی و مفاسد اخلاقی را هم می آورد(5/4/1387)

از قبیل جملات و عبارت مذکور در کلام رهبر فرزانه انقلاب اسلامی بسیار فراوان در 27 سال گذشته یافت میشود. معظم له در سال 1384با توجه به ضرورت مبارزه جدی قوای سه گانه ،فرمان هشت ماده ای مبارزه با فساد را صادر کردند که در بردارنده ی نکات بسیار قابل توجهی است.

چرا فساد ریشه کن نمیشود؟

با توجه به آموزه های دینی اهداف حکومت اسلامی ،رهنمودها و مطالبات مردم و رهبری این سوال وجود دارد که چرا در سال های گذشته ،فساد ریشه کن نشده و هر روز در جامعه،خبر یک فساد رسانه ای می شود؟در سال 1390وقتی فساد سه هزار ملیارد تومانی اخبارش رسانه ای شد یک شوکی به جامعه وارد گردید.مقام معظم رهبری دلیل وقوع این قبیل فساد ها را اینچنین بیان داشتند “چند سال قبل از این نمیدانم حالا ده سال است یا بیشتر است من توصیه های موکدی را راجع به مقابله ی با فساد اقتصادی به مسئولین کشور کردم ؛استقبال هم کردند؛اما خب اگر عمل هم میکردند دیگر این فساد بانکی اخیر که حالا همه ی روزنامه ها و همه ی دستگاه ها و همه ی ذهن ها را پر کرده پیش نمی آمد.وقتی عمل نمی کنیم ،دچار این حوادث میشویم. اگر با فساد مبارزه شود دیگر این چند هزار میلیارد یا هرچه سوء استفاده ای که افراد بیایند بکنند پیش نمی آید.وقتی عمل نمی کنیم ،خب پیش می آید ذهن مردم را مشغول میکند. دل آدم ها را می شکند،چقدر در این کشور از بروز یک چنین فسادی دل ها ناراحت می شود؟چقدر آدم ها امیدشان را از دست می دهند؟این سزاوار است؟این به خاطر این است که عمل نکردیم.از همان وقت که گفته شد فساد ریشه دار میشود،ریشه پیدا میکند،شاخ و برگ پیدا میکند،هرچه بگذرد کندنش مشکل میشود.اینها گفته شد ، اینها تاکید شد ،اینها همه بیان شد اینها سرمایه گذار پاکدامن و صادق را مایوس میکند؛اگر عمل میشد،مبتلا به این مسائل نمی شدیم،حالا مبتلا شدیم.

با دقت در کلام رهبری می توان دریافت:

الف) عمل نکردن به توصیه های و نبود اداره ی جدی در دستگاه ها برای مبارزه با فساد ، عامل گسترش فساد و ریشه کن شدن آن می باشد.

ب)اکنون در کشور فساد ریشه دوانده ، شبکه ای شده و مبارزه با آن سخت تر شده است .

ج)فساد در جامعه ،مانع پیشرفت حقیقی،نقطه ی مقابل عدالت و عامل ایجاد یأس و نا امیدی می شود

فیش های نجومی و حقوق های نا متعارف یک هشدار است

در ماه های گذشته ،موضوع فیش های نجومی و حقوق های غیر متعارف ؛به شدت ذهن جامعه را به خود مشغول کرده است.به اعتقاد نگارنده،این مقوله اساساً متفاوت از دیگر موضوعات پیشین است.موضوع فیش های نجومی و حقوق های نا متعارف ،زنگ خطر جدی را به صدا درآورد.حضور گسترده تفکر اشرافی گری در مسئولیت ها،پیام این زنگ خطر است.از نظر مقام معظم رهبری ،دولت باید پرچمدار مبارزه با فساد اداری،مالی و اقتصادی باشد؛لکن امروز نه تنها چنین نیست ،بلکه نوع نگاه حاکم بر دولت ،به کارگیری افرادی است که  برای خود چنین حقوقی قائل هستند.دریافت های چند صد و چند ده میلیونی به عنوان حقوق و چند هزار یا چند صد میلیاردی  به عنوان وام و تسهیلات از سوی عده ای از مدیران و مسئولان کشور در دولت،نشان می دهد که ما در چه مسیر خطرناکی به حرکت درآمده ایم.در شرایطی که بخش قابل توجهی از مردم تحت شدید ترین فشارهای اقتصادی هستند،با کدام قانون ،عقل و عرف می توان چنین دریافت هایی را توجیه کرد و قانونی پنداشت.

ماهیت حقوق های نجومی

با جستجو در در کلام مقام معظم رهبری ،می توان به ماهیت حقوق های نجومی دست یافت از میان تعبیرات مختلف ،دو عبارت زیر ماهیت حقوق های نجومی را از منظر مقام معظم رهبری آشکار می سازد .

1)این حقوق ها ،برداشت های غیر منصفانه و ظالمانه از بیت المال است.

2)این برداشت های نا مشروع ،گناه و خیانت به آرمان های انقلاب اسلامی است.

نوع برخورد با در یافت کنندگان حقوق های نجومی

در حالی که دولتمردان برای توجیه دریافت های نجومی تلاش می کنند و برخی از این دریافت کنندگان به تعبیر آقای نوبخت از ذخایر نظام قلمداد میشوند.مردم انتظار دارند،طبق قانون و موازین اسلامی و رهنمود های مقام معظم رهبری ،با این فساد و عوامل آن برخورد شود.عزل و برکناری ،برگرداندن  آنچه از بیت المال به صورت نامشروع خارج شده و مجازات مفسدین سه نوع راهکار ارائه شده از سوی مقام معظم رهبری در این خصوص است.اکنون مردم منتظر هستند تا از نتیجه ی این مبارزه مطلع گردند.به طور قطع سهل انگاری در این خصوص ،خسارت های جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت.بر همین اساس مقام معظم رهبری موضوع برخورد با حقوق های نجومی را با دقت دنبال میکنند.با مبارزه ی جدی در این خصوص ،باید افراد ناسالم و آلوده را از مسئولیت ها در نظام اسلامی کنار زد و با استفاده از عناصر سالم و پاکدست زمینه های تشکیل دولت اسلامی به عنوان مقدمه ی اسلامی کردن جامعه فراهم نمود.باید توجه داشت که گسترش فساد در میان مسئولان کشور یکی از راه های مبارزه با نظام از سوی دشمنان است.متأسفانه امروز جریان قدرت گرایی اشرافی ،به شکل های مختلف تلاش می کند تا در مسیر مبارزه با فساد و از جمله فساد های مالی و اقتصادی همانند حقوق های نجومی،انحراف ایجاد کند.

در چنین شرایط و فضایی،نیروهای انقلابی و دستگاه های مسئول مانند قوه ی قضاییه،باید با عمل انقلابی نهضت مبارزه با فساد را به صورت عملی راه بیندازند و برای ریشه کنی فساد،از هیچ کوششی دریغ ننمایند.

باید بدانیم مبارزه با فساد ،یک جهاد اولویت دار است و ترک این جهاد ،بسیار خسارت بار می باشد.