پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
عزاداری واجب است یا مستحب؟
برخی از فقها و اندیشمندان شیعه قائل به وجوب عزاداری در موارد خاص می‌باشند.
در آیه 5 سوره ابراهیم خداوند می‌فرماید: وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَی بِآیاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَک مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَی النُّورِ وَذَکرْهُمْ بِایام‌الله إِنَّ فِی ذَلِک لَآیاتٍ لِکلِّ صَبَّارٍ شَکورٍ
همانا موسی را با معجزات خود فرستادیم، [و از او خواستیم] که: قوم خود را از تاریکی‌ها به سوی نور بیرون آر! و روزهای خدا (ایام‌الله) را [که روزهای پیروزی مؤمنان و شکست کافران است] به آنان یادآوری کن! بی‌گمان در این [روزهای خدا] برای هر شکیبای سپاس گزاری نشانه‌هایی [از قدرت، ربوبیت، احسان و انتقام خدا] است پس بزرگداشت روزهای خدا واجب است حال ببینیم روزهای خدا چه روزی‌هایی است.
مرحوم علامه طباطبایی (صاحب تفسیر المیزان) درباره ایام‌الله می‌گوید: شکی نیست که مراد از ایام‌الله ایام مخصوصی است و نسبت دادن ایام مخصوص به یاد خدا با اینکه همه ایام و همه موجودات از خداست حتماً به خاطر حوادثی است که در آن ایام مخصوص به وجود آمده و امر خدای تعالی را ظاهر ساخته که در دیگر ایام چنین ظهوری رخ نداده است.
سپس ایشان حدیثی از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل می‌کنند که: ایام‌الله نعمت‌ها و بلاهای خداست – ایام میلاد یا شهادت معصومین قطعاً از ایام‌الله است که یادآوری آن‌ها برای سازندگی و خروج انسان از تاریکی به‌سوی نور است. عزاداری برای معصومین از آن جهت که انسان را به یاد آن‌ها و دستورات و خواسته‌هایشان از ما و وظایفی که ما در قبال آن‌ها و مصائبی که به آن‌ها رسیده می‌اندازد از مصادیق ایام‌الله است. (تفسیر المیزان ذیل آیه 5 سوره ابراهیم)
بیان امام خمینی رحمت الله علیه در پاسخ سؤالی مربوط به برپایی عزاداری سیدالشهدا علیه السلام، مجالس دعا و مسئله گویی:
اقامه مجالس تعزیه (عزاداری) برای حضرت سیدالشهدا علیه السلام و مجالس دعا و بیان مسائل از شعائر دینی است و اختصاص به زمان خاصی ندارد. (عزاداری از دیدگاه مرجعیت شیعه:122)
فتوای برخی از مراجع عظام تقلید شیعه در عزاداری بر سیدالشهدا علیه السلام
مرحوم آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی
مرحوم آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی در روز چهارشنبه 23 ذی‌الحجه الحرام 1399 قمری در مسجد اعظم بعد از درسشان به مناسبت تعطیلات و مسافرت رفتن روحانیون جهت ارشاد و تبلیغ، پس از بیان مذمت تعطیلی روضه‌ها توسط حکومت قبل و اهمیت روضه‌خوانی همراه با منبر فرمودند: روضه خواندن بر شما واجب است نه مستحب و اگر کسی منبر رفت و روضه نخواند نهی از منکرش کنید و بگویید چرا روضه نخواندی (عزاداری از دیدگاه مرجعیت شیعه، بخش مقدمه، صفحهٔ دوازده)
حضرت آیت‌الله کریمی جهرمی (دام بقائه) نیز بیان فرمودند که در زمان بیان این مسائل توسط مرحوم آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی در جلسهٔ درس حضور داشتند.
حکم شرکت در مراسم عزاداری آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی
پرسش: حضور در مجالس عزای امام حسین علیه السلام در محرّم چه حکمی دارد؟ مستحب است یا واجب؟
پاسخ: حضور در این مجالس مستحب است ولی اگر مردم به مقدار لازم حاضر نشوند حضور در این مجالس واجب کفائی است. (پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی – بخش استفتائات)
پرسش: وظیفه ما در برابر این مراسم مهم اسلامی یعنی مراسم عزاداری و عاشورای حسینی چیست؟
پاسخ: بدون شک این مراسم از مهم‌ترین شعائر اسلامی است که هر سال باید باشکوه‌تر و باعظمت‌تر از سال گذشته برگزار شود حتی در بعضی از شرایط برای حفظ آن از شر اجانب ممکن است جنبه وجوب کفائی یا عینی به خود بگیرد و انجام آن رمز بقای اسلام و مذهب اهل بیت علیهم السلام است.
واجب کفایی: واجبی که اگر چند نفر آن را انجام دهند کافی است.
واجب عینی: یعنی واجبی که هرکس باید شخصاً آن را انجام دهد.
بیان مرحوم آیت‌الله‌العظمی مامقانی
ایشان در پرسش نامه‌ای که در موضوع عزاداری از ایشان سؤال شد: سزاوار نیست که در این مورد شبهه‌ای کرد بلکه فقیهی که در فقه، رنج فراوان برده در این زمان‌ها که بیگانگان تصمیم گرفته‌اند به هر وسیله که هست نور اهل بیت علیهم السلام را خاموش کرده و از هر سو به خاندان پیغمبر صلی الله علیه و آله حمله می‌کنند به وجوب کفایی شعائر حسینی فتوا ده، جایز نیست او را تخطئه کنند. (عزاداری از دیدگاه مرجعیت شیعه: 73)
