پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
فاطمه ی زهرا سلام الله علیها، جلوۀ آیات الهی
در مقالۀ پیشین با عنوان «فاطمه ی زهرا سلام الله علیها در کلام خداوند یکتا» به مواردی از آیات الهی و کلام معصومین در تفسیر آنها اشاره داشتیم که نشانگر عظمت و رفعت مقام حضرت زهرا سلام الله علیها بود. باهم ادامۀ آن مطالب را پیگیر می شویم.
14- فاطمه علیها السّلام، مبرّا از هر ناپاکي
آيۀ تطهير در خانه امّ سلمه بر پيامبر صلّی الله علیه وآله فرستاده شد: «خداوند مي خواهد که پليدي و گناه را از شما اهل بيت دور کند و شما را کاملاً پاک سازد»(31). علّت نزول آن نيز چنين است که پيامبر خدا، اميرمؤمنان علي علیه السّلام، فاطمه، حسن و حسين علیهم السّلام را فراخواند. عبايي را روي آنها کشيد و وقتي هر پنج نفر زير عبا قرار گرفتند، فرمود: «بار خدايا! اينان اهل بيت من هستند. پس آلودگي و ناپاکي را از ايشان دور ساز و پاک و پاکيزه بگردانشان».(32)
زمخشري مي نويسد: رسول خدا، عباي پشمينه سياه رنگي بر دوش داشت. وقتي امام حسن علیه السّلام به محضرش شرفياب شد، پيامبر وي را به زير عباي خود فراخواند. پس از مدتي امام حسين علیه السّلام آمد، او را نيز بدانجا فراخواند. پس از وي فاطمه علیها السّلام و سپس اميرمؤمنان علیه السّلام آمد و به زير عباي رسول الله صلوات الله علیه وآله رفتند. پس از آن، پيامبر فرمود: «انما يريد الله ليذهب عنکم الرجس اهل البيت…»(33)
ابوسعيد خدري تصريح مي کند: اين آيه در شأن پيامبر خدا، علي، فاطمه، حسن و حسين علیهم السّلام نازل شده است.(34) امّ سلمه نيز بدين مطلب تصريح دارد.(35) ابن حجر هيثمي نيز اذعان مي کند که اکثر مفسّران بر اين عقيده اند که آيه ی تطهير در شأن علي، فاطمه، حسن و حسين علیهم السّلام نازل شده است.(36)
15- فاطمه علیها السّلام، بهترين الگو
خداوند به پيامبر خويش مي فرمايد: «خانواده ات را به نماز فرمان بده و بر آن پايدار باش.»(37) در اين زمينه مي نويسند: از زماني که اين آيه نازل شد، پيامبر خدا پيوسته، هنگام نماز، بر در خانۀ علي و فاطمه علیهما السّلام حاضر مي شد و مي فرمود: «خداوند، شما را رحمت کند؛ هنگام نماز است. به درستي جز اين نيست که خداوند مي خواهد پليدي و ناپاکي را از شما اهل بيت دور کند.(38)»(39).
پيامبرخدا صلوات الله علیه وآله با عبارات «خداوند مي خواهد پليدي را از شما اهل بيت دور کند»، به همگان فهماند که آيه تطهير، در شأن اهل بيت است و علّت دعوت به نماز، بي تفاوتي علي و فاطمه به عبادت نيست، بلکه از باب الگودهي به مسلمانان است و آن دو بزرگوار، مبرّا از هر قصور و تقصيري در اجراي دستورهاي الهي اند. برخي از اصحاب در اين رابطه نقل مي کنند: پيامبر، نه ماه پي در پي اين کار را انجام داد.(40)
16- پاداش بيکران براي فاطمه علیها السّلام
صادق آل محمّد علیهم السّلام نقل مي فرمایند: رسول خدا صلّی الله علیه وآله وارد خانۀ فاطمه شد. در حالي که فاطمه لباس خشني از پشم شتر بر تن داشت، با يک دست، آسياب مي کرد و با دست ديگر، کودکش را شير مي داد. با مشاهده ی اين وضعيت، اشک از چشمان پيامبر سرازير شد. فرمود: «دخترم! تلخي دنيا را در برابر شيريني آخرت تحمّل کن؛ زيرا خداوند اين آيه را بر من نازل کرده است: به زودي پروردگارت آن قدر به تو عطا خواهد کرد که خشنود شوي(41).»(42)
17- سربلند از امتحان الهي
عبدالله بن مسعود در تفسير اين آيه که مي فرمايد: «امروز آنها را به سبب صبر و استقامتشان پاداش بخشيدم. آنها پيروز و رستگارند»(43)، مي گويد: يعني امروز به سبب اينکه عليّ بن ابي طالب، فاطمه، حسن و حسين علیهم السّلام بر طاعت، گرسنگي، فقر، و امتحانات الهي در دنيا صبر پيشه کردند، بهشت را بدانان پاداش دادم و به درستي که آنها رستگار و سربلند از حساب و کتاب الهي هستند.(44)
18- اسوۀ ايثار و اخلاص
امام حسن و امام حسين علیهما السّلام در خردسالي بيمار شدند. رسول الله صلّی الله علیه وآله همراه جمعي از ياران خويش به عيادت آنها آمدند. سپس به علي علیه السّلام فرمودند: اي اباالحسن! خوب است براي شفاي دو فرزند خويش، نذري کني. از اين رو، حضرت علي و حضرت فاطمه علیهما السّلام و فضّه ی خادمه، هر سه نذر کردند که در صورت شفاي اين دو کودک، سه روز «روزه» بگيرند…
در پايان داستان ايثار و فداکاري اهل بيت آمده است که فرشته ی وحي الهي نازل شد و فرمود: اي محمّد! خداوند با چنين خانداني به تو تهنيت مي گويد. سپس، سورۀ «هل اتي» را بر او خواند.(45)
خداوند در اين سوره، سه صفت آشکار و برجسته ی اين خانواده را – که فاطمه سلام الله علیها نيز يکي از آنان است – متذکّر مي شود که عبارت است از :
- وفاي به نذر: «به نذر خود وفا مي کنند و از روزي که شرّ و عذابش گسترده است، بيمناک اند.»(46)؛
- ايثار: «و غذاي خود را با اينکه به آن علاقه و نياز دارند، به مسکين و يتيم و اسير مي دهند.» (47)
- اخلاص: «ما شما را فقط به خاطر خدا اطعام مي کنيم و هيچ پاداش و سپاسي از شما نمي خواهيم.»(48)
19- برترين زن مسلمان
هنگامي که پيامبر صلوات الله علیه وآله با مسيحيان نجران درباره مسيحيت و نفي الوهيت حضرت عيسي علیه السّلام گفتگو مي کرد و آنان با وجود استدلال آن حضرت، سخن او را نپذيرفتند، خداوند به پيامبر خويش دستور داد با آنها «مباهله» کند. آن حضرت در حالي براي مباهله حضور يافت که حسين علیه السّلام را در آغوش داشت و دست حسن علیه السّلام را گرفته بود و فاطمه علیها السّلام پشت سرش مي آمد و علي علیه السّلام هم پشت سر فاطمه قرار گرفته بود. پيامبر به اهل بيت خود فرمود: «وقتي دعا کردم، آمين بگوييد».
امّا اُسقُف نجران، با ديدن آن چهره هاي پرجاذبۀ الهي گفت: اگر آنان از خدا بخواهند کوه را از جايش برکند، مي کند، مباهله نکنيد که هلاک مي شويم و بر روي زمين يک نصراني تا روز قيامت باقي نمي ماند.
بنابراين، آنان مباهله نکردند و خواستند بر دين خود باقي بمانند و در نهايت، با آن حضرت توافق کردند که جزيه بپردازند.(49) http://eheyat.com/?p=263420
اين واقعه زماني بود که خداوند فرمود: «هرگاه بعد از علم و دانشي که (دربارۀ مسيح) به تو رسيده، (باز هم) کساني با تو به محاجّه و ستيز برخيزند، به آنها بگو: بياييد ما فرزندان خود را دعوت کنيم، شما هم فرزندان خود را؛ ما زنان خويش را دعوت نماييم، شما هم زنان خود را؛ ما از نفوس خود دعوت کنيم، شما هم از نفوس خود؛ آن گاه مباهله کنيم و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار دهيم.»(50)
ابن عبّاس در تفسير اين آيه مي گويد: منظور پيامبر از فرزندان ما، حسن و حسين، مقصود از زنان ما، فاطمه و منظور از نفوس ما، شخص پيامبر و علي، صلوات الله علیهم اجمعین است.(51)
ابوسعيد خدري نيز مي گويد: زماني که اين آيه نازل شد، رسول الله، علي و فاطمه و حسن و حسين علیهم السّلام را فراخواند و فرمود: «بارخدايا! اينها اهل من اند.»(52)
در واقع، تعبير «ابنائنا» و «نسائنا» و «انفسنا» درباره ی اين چهار معصوم، بيانگر برتري و فضيلت آنان بر سايرين است؛ زيرا پيامبر خدا صلوات الله علیه وآله از ميان همگان، فقط آن چهار نفر را برگزيد.
20- محبّت کوثر، مزد رسالت
خداوند خطاب به پيامبر خويش مي فرمايد: «بگو هيچ پاداشي از شما (بر رسالتم) درخواست نمي کنم، جز دوست داشتن نزديکان را»(53). اين آيه، مودّت و محبّت نسبت به نزديکان پيامبر را به عنوان اجر و مزد رسالت پيغمبر صلّی الله علیه و آله معرّفي مي کند و آن را از امّت مسلمان مي خواهد. ابن عبّاس روايت مي کند: وقتي اين آيه نازل شد، به پيامبر عرض کردند: «يا رسول الله! آناني که محبّت و مودّت آنها بر ما واجب شده است، چه کساني اند؟» فرمود: «علي، فاطمه، حسن و حسين علیهم السّلام.»(54) http://eheyat.com/?p=263333
در پایان از خداوند منّان می خواهیم که در عمل به قرآن و جلب رضایت اهل بیت علیهم السّلام ما را توفیق مستمرّ عنایت فرماید. آمین یا ربّ العالمین
پی نوشت:
31- احزاب/ 33.
32- ينابيع الموده، ج1، ص 125.
33- الکشاف، تحقيق: عبدالرزاق المهدي، بيروت، داراحياء التراث العربي، چ2، 1421ق، ج1، ص 396.
34- الکشف و البيان، ج8، ص 42؛ ينابيع الموده، ج1، ص 127؛ شواهد التنزيل، ج1، ص 25، ح 661؛ ذخائر العقبي، مکتبه القدسي، 1356ق، ص 24؛ فرائد السمطين، ابراهيم بن محمد جويني، تحقيق: محمدباقر محمودي، بيروت، مؤسسه المحمودي للطباعه و النشر، چ1، 1400ق، ج2، ص 10، ح356؛ جامع البيان عن تأويل آيات القرآن، محمد بن جرير طبري، تحقيق: صدقي جميل العطار، بيروت، دارالفکر، 1415ق، ج22، ص 9، ح 21727.
35- مناقب الامام علي بن ابي طالب، ص 254، حديث 345؛ الاصابه في تمييز الصحابه، ابن حجر عسقلاني، تحقيق: عادل احمد عبدالموجود، بيروت، دارالکتب العلميه، چ1، 1415ق، ج8، ص 265؛ اسد الغابه، بيروت، دارالفکر، چ1، 1419ق، ج6، ص 225.
36- الصواعق المحرقه، تحقيق، عبدالوهاب عبداللطيف، مکتبة القاهره، چ2، 1385ق، ص 143.
37- «وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ». طه/132.
38- «الصلاة رحمکم الله «إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا ».
39- شواهد التنزيل، ج1، ص 381، ح 526.
40- الکشف و البيان، ج8، ص 42.
41- «وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَى». ضحي/5.
42- مجمع البيان، ج10، ص 382؛ الکشف و البيان، ج10، ص 225؛ موفق؛ مقتل الحسين خوارزمي، ابن احمد مکي، تحقيق: محمد سماوي، قم، انوارالهدي، چ1، 1418ق، ج1، ص 105، ح34.
43- «اني جزيتهم اليوم بما صبروا انهم هم الفائزون».مؤمنون/ 111.
44- شواهد التنزيل، ج1، ص 408، ح 665.
45- الکشاف، ج4، ص 670 و 671؛ التفسير للعياشي، ج3، ص 163-165؛ الکشف و البيان، ج10، ص 99-101؛ مجمع البيان، ج10، ص 209 و 210؛ شواهد التنزيل، ج2، ص 300-302، ح 1042؛ تذکرة الخواص، ابن جوزي، بيروت، مؤسسه اهل البيت، 1401ق، ص 281-283؛ ينابيع الموده، ج1، ص 108 و 109.
46- «يوفون بالنذر و يخافون يوماً کان شره مستطيراً».انسان/ 7.
47- «وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا ». انسان/ 8.
48- «انما نطعمکم لوجه الله لا نريد منکم جزاءً و لا شکورا». انسان/ 9.
49- ر.ک: الکشاف، ج1، ص 396 و 397؛ الکشف و البيان، ج3، ص 85 و 86.
51- مناقب الامام علي بن ابي طالب، ص 264، ح 362؛ شواهد التنزيل، ج1، ص 142، ح 194.
52- «اللهم هؤلاء اهلي»، ذخائر العقبي، احمد بن عبدالله طبري، ص 25.
53- «قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى ». شوري/ 23.
54- ينابيع المودة، ج1، ص 124؛ الطرائف، ص 112، ح 167؛ الکشف و البيان، ج8، ص 310؛ مجمع البيان، ج9، ص 48؛ مناقب الامام علي بن ابي طالب، ص 258، ح 352؛ فرائد السمطين، ج2، ص 13، ح 359؛ بحارالانوار، ج10، ص 196.
منبع: نشريۀ فرهنگ کوثر، شماره 77.
پایگاه اطّلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام
