فضايل و مناقب امام موسى بن جعفر (علیه السلام)

خانه / پیشنهاد ویژه / فضايل و مناقب امام موسى بن جعفر (علیه السلام)

پيشوايان معصوم علیه السلام هر كدام بنوبت خود منبع فضايل و مناقب و آموزگاران واقعى فضيلت و شرف و اصول انسانيت هستند.آنان پايه گذاران تمدن واقعى و پى افكنان اصول معاشرت و روابط اجتماعى صحيح و سالم ميباشند.همگان از يك نور سرچشمه گرفته‌اند و در يك مكتب تربيتى الهى پرورش يافته‌اند و رو بيك سور و يك هدف گام برمى‌دارند و غايت و هدف از زندگى آنان تحكيم مبانى انسانى و تشييد اصول الهى و آسمانى است.پس ذكر فضيلت ويژه بهر كدام از پيشوايان معصوم علیه السلام به آن معنى نيست كه آن ديگران فاقد آن فضيلت يا عارى از آن صفت بوده‌اند بلكه بمقتضاى عصر و باقتضاى شرايط تبليغ و امر بمعروف و آمادگى فكرى مردم هر دوره، باعث ظهور بيشتر پاره‌اى از فضايل و مناقب خاص گرديده است كه در دورانهاى ديگر آن ويژگيها زمينه و اقتضاى نداشته است. بعنوان نمونه ميتوان به شجاعت على علیه السلام و فرزندان ارجمندش امام حسن علیه السلام و امام حسين علیه السلام اشاره نمود، آنان عصر پيامبر اسلام را درك كردند و با كفار و مشركين و دشمنان و مارقين و قاسطين و ناكثين روبرو گشتند و برخورد آنان با شمشير و صحنه‌هاى جنگ و ستيزه بوده است از آن رو ظهور شجاعت و صلابت و روح سلحشورى و جهاد در آنان بيشتر از ديگر فضائل به ثبت رسيده است تا ديگر پيشوايان معصوم علیه السلام . از اينرو صفات و فضائلى كه اكنون در اين بخش مى‌آوريم در ديگر پيشوايان هم وجود داشته است.

علم و دانش او

خاندان عصمت و طهارت از پايه گذاران علوم و دانشتهاى حقيقى بشر بشمار مى‌آيند كه با روشنگريها و راهنمائيهاى خود كه همه از روى علم و حكمت و جهان بينى عميق معنوى و فكرى بوده است تاريكيها و اوهام را زائل ساخته‌اند و اجتماع را بسوى حقيقت معارف و مكارم واقعيت و درستى‌ها و مفاهيم اصيل معاريف بشرى رهنمون گشته‌اند. يادگارهاى علمى و فكرى امام موسى بن جعفر علیه السلام كه در محتويات كتابهاى حديث و فقه و كلام و تفسير ثبت گرديده است يكى از بهترين و غنى‌ترين ميراثهاى علمى است كه اصول زندگى و روشهاى تربيتى و معارف ماوراء الطبيعه را با محكمترين و استوارترين بيانها در اختيار پويندگان آن معارف قرار ميدهد و اسرار آفرينش را با عاليترين بيانات توضيح ميدهد كه امروز علم با آنهمه پيشرفت و ترقى فراتر از آن گام ننهاده است.
صدر المتألهين ـ در شرح و تقريط حديث شريف عقل كه امام علیه السلام بيكى از ياران خود بنام «هشام بن حكم» القاء فرموده است چنين مينويسد:
«اين حديث عقل در برگيرنده بزرگترين مشخصات و ويژگيهاى عقل است كه در محتويات خود معارف عاليه‌اى از قرآن مجيد را دارد اين حديث شريف محتوى معارف پر ارج الهى است كه همانند آنرا در چندين مجلد از كتاب‌هاى عرفا و دانشمندان صاحب نظر نميتوان پيدا نمود جامعيت حديث از آن نظر است كه اشاراتى به علم ماوراء الطبيعت فلكيات، روان‌شناسى، اخلاق، سياست مدنى، تربيتى و و دارد و از نظر مواعظ و پند و اندرز و توجيه به نشاءة آخرت سرشار و غنى است» (1)

رهبر فكرى و معنوى

امام موسى بن جعفر علیه السلام بعد از رحلت پدر عاليقدرش اداره كننده فكرى و علمى دانشگاه وسيع و بزرگى بود كه از پدر به ميراث باقيمانده بود.دانشگاهى كه مديريت علمى آن بعهده امام واگذار گرديد در حال توسعه و گسترش و دربر گيرنده هزاران دانشجو و استاد بود كه در كلاسهاى مختلف آن از مكتب پر فيض امام صادق علیه السلام دانش آموخته و اكنون در طى مدارج عاليترى از دانش و فضيلت بودند. گروههاى متعددى از متكلمين و فقها، و فلاسفه و محدثين و مفسرين و رياضيون و مورخين، و رجاليون و ادبا و شعرا و ديگر طبقات مختلف علمى اكنون متوجه مقام علمى الهى امام موسى بن جعفر گرديده‌اند و از كمالات و فضائل و دانش بى پايان او استفاضه مينمايند.و گرد شمع وجود او را فرا گرفته‌اند تا مبانى مكتب فكرى و علمى اسلامى را غنى‌تر و پربارتر سازند و نور درخشان اسلامى را روشن‌تر و تابان‌تر نمايند.امام موسى بن جعفر علیه السلام دانشمندترين و با فضيلت‌ترين مردم عصر خود بود و علم و دانش او همانند انبياء و رجال الهى از منبع پر فيض الهام و كرامت الهى سرچشمه گرفته بود و در مكتب تربيتى خاندان رسالت و طهارت تكميل و سرشار گرديده بود.امام صادق علیه السلام در تصديق دانش و آگاهيهاى علمى او ميفرمايد :
فرزندم موسى به حدى آمادگى علمى دارد كه اگر از تمام محتويات قرآن از او پرسش نمائى با دانش و علم كافى كه دارد به تو پاسخ قانع كننده‌اى ميدهد.او كانون حكمت، فهم، معرفت و انديشه است.
در وسعت و تبحر علمى او كافى است كه در نظر آوريم كه دانشمندان و محدثين در فنون مختلف اسلامى از وى حقايقى نقل كرده‌اند كه كتبها و دفاتر خود را با آنها پر ساخته‌اند بحدى كه آن حضرت با لقب «عالم» شهرت يافته است.

دانشمند عصر

عصر زندگى امام از نقطه نظر علم و دانش، يكى از درخشان‌ترين اعصار اسلامى بوده است، دانش و هنرهاى گوناگون در آن عصر پا بر پلكان اعتلاء نهاده بود.عصر طلائى دانشها و هنرهاى ظريف در دنياى اسلام آغاز گشته بود در يك چنين عصرى مشعشع كه ديوانها و كتابهاى دانشمندان ايران، يونان و هند بزبان تازى ترجمه ميشد و فلسفه و ادبيات و ديگر شاخه‌هاى علوم آنروزى در اوج اعتلاى نسبى خود بود پيشواى هفتم ما را در محافل علمى دانشمندان و مجامع بحث و گفتگو و مناظره عالم و دانشمند مى‌ناميدند تا آنجا كه اين عنوان در شمار القاب آنحضرت در آمده بود و اين موضوع خود ميرساند كه وجهه علمى و تبرز فكرى او در ميان ناباوران امامت نيز پذيرفته شده بود.

گفتار شيخ مفيد

«او كه يكى از پيشگامان علم حديث و فقه و تاريخ در قرن چهارم ميباشد در كتاب خود مينويسد : روايات متعدد و فراوانى در زمينه‌هاى مختلف علمى از وجود امام ابو الحسن علیه السلام روايت گرديده است كه نشان ميدهد او فقيه‌ترين و دانشمندترين فرد روزگار خود بوده است» (2)

پى‌نوشت‌ها:

1 ـ صدر المتالهين يكى از مفاخر فلاسفه و دانشمندان عصر اخير است كه در فلسفه و معارف حكمت و كلام كم نظير است.كتاب اسفار و شرح اصول كافى و شواهد الربوبيه و تفسير برخى از آيات قرآن از آثار اوست و مهمتر از آن، پايه گذارى يك مكتب فلسفى و فكرى است كه هنوز هم پيروان فراوان دارد او در سال 1050 در سفر حج در بصره به رحمت ايزدى پيوست.
2 ـ ارشاد مفيد ص 272

منبع : راسخون

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *