معنای مرگ جاهلیت در زمان امام معصوم علیه السلام

شناخت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف از وظایف شیعیان بوده و در روایات نیز آمده است که هرکس امام زمان خود را نشناسد و از دنیا برود، به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است. نوشتار زیر به چرایی شناخت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف پرداخته است.

شناخت، زمينه ساز اعتقاد و ايمان و در نتيجه عمل و تعهّد است. چه زيبا فرموده است امير بيان حضرت على (علیه السلام)  كه: «انّ قيمة كلّ امرى ء و قدرهُ معرفتُه» ؛ «ارزش و منزلت هر كسى [به اندازه] معرفت اوست».

در قرآن و احاديث، شناخت امام و اعتقاد به او، از اهميتى ويژه برخوردار بوده و امرى واجب براى هر شخص مؤمن و متدين دانسته شده است و شناخت امام، پيوندى ناگسستنى با معرفت خدا و پيامبر داشته و زمينه ساز بينش عميق در دين و منش درست و پسنديده در زندگى است. «امام»، پيشوا، راهنما و راهبر انسان ها به سوى تكامل و تعالى و حجّت و خليفه خدا بر روى زمين است. «امام»، انسان كامل، برگزيده خالق، معصوم و پاك سرشت و واسطه فيض الهى است و مقامى بس والا در ميان آفريده هاى خداوند دارد. «امام» طريق وصول به «حقيقت» و مبيّن و مفسّر «شريعت» است و … همان گونه كه اطاعت و تبعيت از امام و دوستى او، بايسته و واجب است، شناخت شخصيت و ويژگى هاى او نيز ضرورى است. در روايات و نصوص معتبر دينى نيز، سفارش خاصى به شناخت «امام» شده است.

در يكى از روايات مشهور شيعه و سنّى از پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله)  آمده است: «مَن مات و لم يعرف امام زمانِه، ماتَ ميتة جاهليّة»؛ «هر كسى بميرد در حالى كه امام زمان خود را نشناخته باشد، به مرگ جاهلى مرده است».

امام صادق (علیه السلام)  اين جاهليت را چنين معرفى مى كند: «جاهليت كفر و نفاق و ضلال».

با توجه به اين روايات، اهميت شناخت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را مى توان در موارد زير خلاصه كرد :

1. شرط اسلام واقعى

بر اساس روايات مختلف (از جمله حديث «من مات و لم يعرف امام زمانه، مات ميتة جاهلية»)، معرفت امام عصر، شرط اسلام است و اگر كسى بدون شناخت امام از دنيا برود، گويا از اسلام واقعى و اصيل بى بهره بوده است. پس شناخت امام زمان، آن گاه مى تواند انسان را از مرگ جاهلى دور كند كه بتواند به دستورات او پاينده بوده و از ارشادات و هدايت هاى او بهره مند شود.

2. رسيدن به هدايت واقعى

شناخت امام عصر (علیه السلام) ، چراغ هدايت و رمز دين دارى است و نتيجه آن، دستيابى به صراط مستقيم، خداشناسى، حق شناسى و راه كمال و سعادت است.

يكى از دعاهاى مهم در عصر غيبت، اين دعاست كه مى گوييم: «اللّهم عرّفنى نفسك فانّك ان لَم تُعَرّفنى نَفسَك لَم اَعرِف رَسولَكَ، اللّهُم عرِّفنى رَسولك فانّك اِن لم تُعرِّفنى رسولك لم اَعرف حجّتكَ ؛ اللّهُم عَرِّفنى حجّتِك فانّك اِن لم تُعرِّفنى حُجّتك ضللتُ عن دينى»؛ «خداوندا! خود را به من بشناسان كه اگر خودت را به من نشناسانى، پيامبرت را نخواهم شناخت. خداوندا! رسولت را به من بشناسان كه اگر رسول خود را، به من نشناسانى، حجّتت را نخواهم شناخت. خداوندا! حجّت خودت را به من بشناسان كه اگر حجّتت را به من نشناسانى، از دين خود گمراه خواهم شد».

3.  رسيدن به ثواب يارى او

بر اساس بعضى از روايات، شناخت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و باور قلبى به او، باعث نزديكى هر چه بيشتر انسان به او مى شود. اگر با اين معرفت از دنيا برود، از پاداش هاى بيشمارى برخوردار خواهد شد كه يكى از آنها درك ثواب يارى امام عصر (علیه السلام)  در زمان ظهور است؛ يعنى، چنين شخصى، همچون كسى است كه در لشكر آن حضرت بوده و يا زير پرچم او نشسته است.

منبع: بحارالانوار، ج 2، ص 184. / الغدير، ج 10، ص 360 ؛ ميزان الحكمة، ج 1، ص 171، ح 840 ؛ بحارالانوار، ج 72، ص 135. / كافى، ج 1، ص 377، ح 3. / كمال الدين، ج2، ص 343.