حضرت زهرا سلام الله علیها الگوی زنان مسلمان

خانه / پیروان عترت / حضرت زهرا سلام الله علیها الگوی زنان مسلمان

سخن گفتن درباره ی حضرت زهرا (سلام الله علیها) و ذکر عظمتی که در گوشه گوشه ی شخصیت ایشان مطرح است ، امری بسیار دشوار است. فاطمه (سلام الله علیها) بانویی است که تمام ویژگی های شاخص ِ زنان برتر و مطرح را در تمام ابعاد روحی ، معنوی و ایمانی ، مهربانی وعطوفت ، ولایت مداری ، همسر و فرزند داری ، علم و درایت و تقوا و کیاست و استقامت را یکجا در نگاه خویش بهمراه دارد . بانویی که سوره کوثر در مقامش نازل گردید ، منشاء خیر و نیکی ، بانویی که به یُمن وجودش ، تاریکی و ظلمت از خاور تا باختر زدوده شد و روشنایی جایگزین آن گردید.

و برای ایشان در نزد خداوند متعال نُه اسم است که هر یک به سببی از مقام و منش و رفتار و کردار بانوی دو عالم معنا گرفته است :

فاطمه ، صدیقه ، مبارکه ، طاهره ، زکیّه ، رضیّه ، مرضیّه ، محدثّه و زهرا .⁽¹⁾

از جابر نقل است که از امام صادق (علیه السلام) در سبب تسمیه فاطمه (سلام الله علیها) به زهرا پرسش نمود ، امام (علیه السلام) فرمودند: خداوند متعال فاطمه را از نور عظمت خود بیافرید.

او چون طلوع نمود آسمان ها و زمین به نورش منوّر گشتند چنان که چشمان ملائکه را خیره نمود آنگاه ملائکه جبین به آستانه ی ربوبی حق سائیدند و گفتند پروردگارا این چه نوری است ؟ از از جانب حق تعالی ندا رسد این نور از نور من است . او را در آسمانم مکان داده و از عظمتم بیافریدم و از نورش پیشوایانی را جدا کردم که امری را به پای می دارند و مردم را به حق و حقیقت راهبری می کنند ، که آنان را پس از سپری شدن دوران وحی و نبوت جانشینان خود در روی زمین قرار میدهم.⁽²⁾

و محدثّه نام گرفت از آن جهت که ملائکه الهی از آسمان بر آن حضرت هبوط کرده و آنگونه که با مریم (سلام الله علیها) سخن می گفتند ، با ایشان به گفتگو می نشستند.

در بحار الانوار ، آمده است که فاطمه (سلام الله علیها) شبی به فرشتگان فرمود : مگر نه این است که مریم دُخت عمران بر زنان عالم برتری داده شده است ، پس چگونه مرا به سیده ی زنان عالم می خوانید ؟

ملائکه در جواب عرض کردند : همانا مریم (سلام الله علیها) مهتر (سیّده) بانوان روزگار خویش بوده ، در حالیکه خداوند متعال شما سیّده زنان عصر او و عصر خودتان و بلکه سیّده همه ی زنان عالم از اول خلقت تا آخر آن قرار داده است .⁽³⁾

و فاطمه ، که نامی است از نام های خداوند . آنچنان که پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند :

خداوند نامی از نام های خود را جدا نمود و بر تو نهاد . همانا او فاطر است و تو فاطمه .

و نیز فرمودند : دخترم از این رو فاطمه نام گرفت زیرا خداوند او و دوستانش را از آتش دوزخ می رهاند .⁽⁴⁾

جلوه های رفتاری و تربیتی بانو در خانواده و با فرزندان :

حضرت زهرا (سلام الله علیها) كه خود، تربيت يافته دامان وحي بود، به خوبي مي دانست كه در تربيت اسلامي از نگاه هاي محبت آميز مادرانه گرفته تا تمام حركات و اعمال و گفتارش، بر روحيه حساس کودکان تأثير مي گذارد.

ایشان فرزندان خود را ، با پرورش روحیه ایثار در ایشان ، رشد داد که نمونه ی کوچک امّا بسیار عمیق و زیبا از آن ، روایتِ سه روز روزه داری آل الله و دادن طعام به وقت افطار به فقیر است . . .

یکی از حقوقی که فرزندان بر ذمه ی والدین دارند ، نام گذاری است. بايد اذعان داشت كه حضرت زهرا(سلام الله علیها) با همفكري و همكاري پيامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) و علي(علیه السلام) زيباترين نام ها را براي فرزندان خود انتخاب نمود .

آنچنانکه برای نمونه در نام گذاری زینب سلام الله علیها به مدت سه روز ، برای بازگشت حضرت رسول (صلی الله علیه و آله وسلم) از سفر صبر نمودند، تا که ایشان نامی مناسب برای مولوده شان برگزینند و نیز اینچنین است در نام گذاری فرزندان دیگر.

تلاش برای پرورش روحیه توحیدی و عاطفی و سیره ی عملی برای آموختن رفتار اسلامی و نیز پرداختن به بازی های کودکانه از جمله زیبایی های اصول فرزند پروری بانوی دو جهان است.

عفاف و حجاب :

در بعد حجاب نیز همچون دیگر ابعاد ، حضرت زهرا (سلام الله علیها) همواره الگوی زن مسلمان است.

در بحار الانوار آمده است که روزي مرد نابينايي با کسب اجازه به محضر حضرت زهرا(سلام الله علیها) آمد. حضرت از او فاصله گرفت و خود را پوشانيد، پيامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) که در آن جا حضور داشت از حضرت زهرا(سلام الله علیها) پرسيد: با اين که اين مرد نابيناست و تو را نمي‏بيند، چرا خود را پوشاندي ؟ حضرت زهرا(سلام الله علیها) در پاسخ فرمود: اگر او مرا نمي‏بيند، من که او را مي‏بينم، وانگهي او بو را استشمام مي‏کند . پيامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) فرمود : گواهي مي‏دهم که تو پاره تن من هستي. ⁽⁵⁾

در باب شفاعت :

شفاعت برای دوستان اهل بیت (علیه السلام) درخواست فاطمه ی زهرا (سلام الله علیها) در روز قیامت از پروردگار است که مورد قبول حضرت حق واقع می شود . امام باقر (علیه السلام) میفرمایند : هنگامیکه فاطمه (سلام الله علیها) به در بهشت میرسد به پشت سرش مینگرد . ندا می رسد : ای دختر حبیب ! اینک که دستور داده ام به بهشت بروی نگران چه هستی ؟

فاطمه (سلام الله علیها) جواب میدهد : پروردگار من ! مرا فاطمه نام نهادی تا کسانیکه من و ذریّه ام را دوست میدارند از عذاب و آتش برهانم و وعده ی تو حق است و از آن روی نمی گردانی .

ندا میرسد : ای دختر حبیبم ! برگرد و در مرم بنگر و هرکه در قلبش دوستی تو یا یکی از فرزندانت نهفته است داخل بهشت گردان .⁽⁶⁾

عظمت و مقام حضرت صدیقه ی طاهره (سلام الله علیها) در پیشگاه خداوند متعال چنان است که به واسطه ی آن دوستان آن حضرت نیز مقام شفاعت میابند .

امام باقر (علیه السلام) به جابر فرمود : جابر به خدا سوگند فاطمه با شفاعت خود در آن روز شیعیان و دوستانش را در میان اهل محشر جدا میسازد . چنانکه کبوتر دانه ی خوب را از دانه ی بد . و هنگامیکه شیعیان فاطمه (سلام الله علیها) همراه وی به بهشت میرسند خداوند در دلشان می افکند که به پشت سر بنگردند . و وقتی چنین کنند ندا میرسد دوستانم برگردید و بنگرید و هر که به خاطر دوستی فاطمه ، شما را دوست داشت و نیز هرکه به خاطر محبت فاطمه به شما محبت داشت همراه خود وارد بهشت کنید .⁽⁷⁾

امّ ابیها ؛ پاره تن رسوال الله

فاطمه ی زهرا (سلام الله علیها) یادگار رسول خدا و دخت حضرت محمد مصطفی(صلی الله علیه و آله وسلم) و برگزیده ی پروردگارش و جایگاه هدایت بود . صاحب حکمت ، نور چشم و پاره تن حضرت ختمی مرتبت .

چنانچه رسول اکرم درباره ایشان فرمود آنکه فاطمه را بیازارد مرا آزرده ساخته و کسی که مرا آزار رساند ، خداوند را ناخرسند و آزرده ساخته است .⁽⁸⁾

میزان موّدت و علاقه ی شدید پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله وسلم) به فاطمه ی زهرا (سلام الله علیها) باره و بارها به تصویر کشیده شده است از جمله اینکه به وقت سفر، وداع با فطمه بعد از همه و در هنگام مراجعت ، ملاقات با اوو قبل از همه ، صورت میگرفت .⁽⁹⁾

و نیز تا مدت ها پس از نزول آیه ی تطهیر هنگامی که پیامبر برای نمازهای پنج گانه از منزل خارج میشدند نخست به در خانه ی فاطمه میرفت و با صدای بلند میفرمودند : سلام بر شما ای اهل بیت .⁽¹⁰⁾

کردار و رفتار و محبت قلبی حضرت زهرا (سلام الله علیها) نیز برای حضرت رسول مانند مادری دلسوز است که نهایت توجه و رأفت را نسبت به ایشان مبذول میداشتند .

امّ ابیها ، کنیّه ای است که حضرت رسول ایشان را بدان می خواندند.

چه اینکه پیامبر در خردسالی ، مادر خود را از دست داد و سراسر عمر عزیزش را به سختی گذراند و تا قبل از ازدواج با ، بانو خدیجه و حتی پس از آن پیوسته مورد آزار مشرکان بود و فاطمه (سلام الله علیها) پروانه وار به گرد شمع پدر در رفع اندوه او می کوشید و از پدر دلجویی میکرد و چون رسول خدا دلسوزی ایشان را میدید ، اشک دیدگان مبارکش را فرامیگرفت و میفرمود : او مادر پدرش است .

^{( 11)}

و نیز مراد پیامبر از مکنّی نمودن فاطمه (سلام الله علیها) به ام ابیها آن است که دخترش اساس و پایه و ریشه ی درخت رسالت و عنصر نبوّت است. آنچنانکه در تفسیر روح المعانی از باقر العلوم (علیه السلام) منقول است که امام میفرمایند :

پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) درخت طیبّه و فرع آن علی و عنصرش فاطمه و میوه اش ، فرزندان زهرا (سلام الله علیها) و گلها و برگهایش شیعیان حضرتش میباشند .⁽¹²⁾

نجوای شبانه :

روایت شده است که همانا فاطمه (سلام الله علیها) رحلت نمودند در حالیکه، هجده سال و دو ماه از عمر شریف شان میگذشت و پس از پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) هفتادو پنج روز بیشتر زنده نماندند و در روایت دیگر آمده است چهل روز .⁽¹³⁾

هوا تاریک و پرده ی سیاه شب شهر مدینه را فراگرفته بود و در خانه ی علی(علیه السلام) از زنان جز، اسماء ، ام یمن و از مدان غیر از ابوذر و سلمان و مقداد شخص دیگری نبود .

در بحارالانوار آمده است ، مولا علی فرمودند : خدا را در این گفتار شاهد میگیرم همچنانکه فرزندان روی جسد بی جان زهرا ناله میزدند ، دیدم که از جسم زهرا ناله ای بلند شد ، دستهای زهرا از کفن بیرون آمد و عزیزان را به سینه چسبانید . ناگاه هاتفی ندا داد یا علی فرزندانت ، فرشتگان آسمان را گریان نمودند ، بچه ها را از روی سینه ی مادر بردار .⁽¹⁴⁾

و نیز آمده است که چون تاریکی شب گسترده شد علی (علیه السلام) حضرتش را غسل داد و او را بر تخت قرار داد و بر او نماز خواند . آنگاه علی بر گوشه ی قبر جای گرفته و فرمودند :

ای زمین به نزد تو ودیعه نهادم امانت خود را . او دخت رسول خداست .⁽¹⁵⁾

حال ای یادگار رسول خدا(صلی علیه و آله وسلم) ؛ کوثر همیشه جوشان و فیض گستر ابدی ، بانوی شگسته بال و پر ، مظلومه ی علی ، و در داغ رحلت حضرت رسول (صلی علیه و آله وسلم) دلشسته و غریب .

دختر رسالت و همسر ولایت و مادر امامت ، بانوی دو جهان . تنهاترین انیس لحظه های غربت علی (علیه السلام) . داستان سر به مُهر رخ ِ کبود و مسمار در و غم های خفی .

منظومه ی غم تو را در بغض های دانه دانه و روضه های دل مولا علی (علیه السلام) ، آنگاه که رفتن تو را اینگونه با پدرت حضرت رسول نجوا میکند ، مویه مکنیم.

” سلام بر تو ای پیامبر !

سلام بر تو از طرف من و از جانب دخترت. آن دختری که هم اکنون به دیدارت میآید.

آن دختری که ناف تیره ی خاک فرو میرود. آن عزیزی که از همه زودتر به تو ملحق میگردد. ای پیامبر با فقدان زهرای عزیزم ، شکیبایی من کم شد . دیگر همسری ِ بانوی نوانوان جهان از من رخت بر بست.

جانم بین سینه و گلوگاهم تنگی میکند.

ای پیامبر امانتی را که به من سپرده بودی به تو بر میگردانم.

ای پیامبر دردانه دخترت به تو خبر خواهد داد که امت وملت ِ تو چگونه حقش را پایمال نمودند . از او بپرس . حال زار ما را از او جویا شو . چه عقده هایی که با سینه ی زهرا (سلام الله علیها) به گور رفت و راهی به گشودن آن ها نیافتیم و بزودی می گوئیم ” والله خیرالحاکمین” …

اگر به ملامت مردم گرفتار نمیشدم بر سر گور عزیزم مسکن میکردم و همچون زن جوانمُرده اشک می باریدم.

ای پیامبر ! خدا شاهد است که دخترت، مخفیانه دفن می شود. حق اش پایمال شده، ارثش غصب گردیده، در صورتیکه از عهد تو هنوز چیزی نپائیده و یاد تو کهنه نشده.

ای پیامبر به خدا شکایت می کنم و از تو دلداری می طلبم … ” ⁽¹⁶⁾

^{پی نوشت}