نوارهايي كه پا داشتند روح داشتند| رسالت نوارهاي صوتي در مبارزات انقلاب

خانه / اختصاصی هیأت / نوارهايي كه پا داشتند روح داشتند| رسالت نوارهاي صوتي در مبارزات انقلاب

نوارهاي صوتي از ابزارهايي بودند كه در زمان مبارزات انقلابي، به كمك مبارزين آمدند و بخشي از بار اطلاع‌رساني و انتقال پيام‌ها را به دوش كشيدند. صاحبان انديشه‌هاي انقلابي در مساجد سخنراني مي‌كردند و نوارهاي ضبط شده‌ اين سخنراني‌ها دست به‌دست و شهر به شهر مي‌گشت و گوش به گوش مي‌پيچيد. مردم در مساجد به اين نوارها گوش مي‌دادند و بعد از خارج شدن از مسجد، محتواي اين سخنراني‌ها و پيام‌ها را به گوش ديگران مي‌رساندند و آن را براي همديگر نقل مي‌كردند. محتواي اين نوارها گاهي هم اعلاميه‌اي مي‌شد كه از يك صبح تا شب، توي تمام خيابان‌ها و خانه‌هاي شهر پخش شده بود.

نوارهاي صوتي از ابزارهايي بودند كه در زمان مبارزات انقلابي، به كمك مبارزين آمدند و بخشي از بار اطلاع‌رساني و انتقال پيام‌ها را به دوش كشيدند. صاحبان انديشه‌هاي انقلابي در مساجد سخنراني مي‌كردند و نوارهاي ضبط شده‌ اين سخنراني‌ها دست به‌دست و شهر به شهر مي‌گشت و گوش به گوش مي‌پيچيد. مردم در مساجد به اين نوارها گوش مي‌دادند و بعد از خارج شدن از مسجد، محتواي اين سخنراني‌ها و پيام‌ها را به گوش ديگران مي‌رساندند و آن را براي همديگر نقل مي‌كردند. محتواي اين نوارها گاهي هم اعلاميه‌اي مي‌شد كه از يك صبح تا شب، توي تمام خيابان‌ها و خانه‌هاي شهر پخش شده بود.

محتواي نوارهاي صوتي انقلابي

استفاده‌ عمده از نوارهاي صوتي براي انتقال پيام‌ها در زمان انقلاب، از آنجايي شروع شد كه امام خميني رحمت‌الله عليه به نجف و بعد به پاريس تبعيد شد. يعني دليلي كه باعث شد استفاده از نوارهاي صوتي بين انقلابيون رواج پيدا كند، دوري از امام بود و نياز به ابزاري كه بتواند امانتدارانه، صحبت‌هاي ايشان را به مردم منتقل كند. محتواي اين نوارها، صحبت‌ها و سخنراني‌هايي بود كه امام خطاب به مردم داشتند. محتواي اين نوارها گاهي تلفني به‌دست انقلابيون در داخل كشور مي‌رسيد يا سوغاتي بود كه از سفر برگشته‌ها با خود به ايران مي‌آوردند. زمان اقامت امام خميني در نجف، نوارهايي با محتواي درسي براي شاگردان امام به ايران مي‌رسيد. شاخص‌ترين نوارهاي صوتي انقلابي متعلق به سخنراني‌هاي امام خميني است. با اين حال محتواي سخنراني‌هاي افرادي مثل دكتر علي شريعتي، آيت‌الله محمود طالقاني و ديگر انديشمندان و انقلابي‌ها هم دست به‌دست ميان مردم مي‌گشت.

در سال 1357، با نزديك شدن به سرنگوني حكومت شاهنشاهي، سرودهاي انقلابي هم به محتواي نوارهاي انقلابي اضافه شد. حسينيه‌ ارشاد جايي بود كه سرود معروف «خميني‌اي امام» در آن ضبط شد و با بازگشت امام به ايران، اجرا شد. البته پيش از تبعيد امام خميني هم استفاده‌هايي از نوارهاي صوتي به‌عنوان رسانه‌هايي براي انقلاب صوت گرفت. بارزترين نمونه‌ي آن هم در جريان سخنراني تاريخي امام خميني رحمت‌الله عليه در خرداد سال 1342اتفاق افتاد.

معروف‌ترين نوار انقلابي

معروف‌ترين نوار صوتي‌اي كه در جريان انقلاب دست به‌دست مي‌شد و هياهوي زيادي هم در شهرهاي مختلف ايجاد كرد، نوار سخنراني امام خميني رحمت‌الله عليه در 13خرداد سال 1342در قم بود. آن سال‌ها قم به مركزي براي مبارزه‌ روحانيت عليه رژيم تبديل شده بود. امام خميني رحمت‌الله عليه در اعتراض به تصويب لايحه‌ انجمن‌هاي ايالتي و ولايتي سخنراني تند و كوبنده‌اي عليه شاه در مدرسه‌ فيضيه انجام داد.

نمونه‌اي از نوار صوتي اين سخنراني به‌زودي در تمام استان‌هاي شهر توزيع شد و طلاب در مدارس علميه و مساجد به آن گوش مي‌دادند. مأموران امنيت و اطلاعات تمام استان‌ها به جست و جوي اين نوارها برآمده و نامه‌نگاري‌هاي بسياري در اين زمينه از استان‌هاي كشور به تهران صورت گرفت.

امام خميني در اين سخنراني كه در عصر عاشورا اتفاق افتاد، ضمن اخطارها و نصيحت‌هايي به شاه، حكومت را همدست اسرائيل خواند و از بي‌حرمتي‌ها نسبت به روحانيت گلايه كرد. اين سخنراني موجب دستگيري امام خميني و قيام پانزده خرداد شد.

امام خميني در بخشي از اين سخنراني مي‌گويد:«گفته‌اند شما سه چيز را كار نداشته باشيد، ديگر هر چه مي‌خواهيد بگوييد، يكي شاه را كار نداشته باشيد، يكي هم اسرائيل را كار نداشته باشيد، يكي هم نگوييد دين در خطر است… خوب اگر اين سه تا امر را ما كنار بگذاريم، ديگر چه بگوييم؟! ما هر چه گرفتاري داريم از اين سه تاست…»

اعلاميه‌هاي صوتي؛ كوتاه و برنده

اعلاميه‌هاي صوتي، پيام‌هاي كوتاهي بودند كه حضرت امام خميني رحمت‌الله عليه در نوار كاست‌ها به ايران مي‌فرستادند. اين پيام‌هاي كوتاه براي توزيع راحت‌تر، روي كاغذ پياده ‌شده و به سرعت در تمام كشور توزيع مي‌شدند. اين صحبت‌ها معمولاً با امضاي گروه‌هاي انقلابي مثل «فجر اسلام» و مواردي از اين دست به‌صورت اعلاميه توزيع مي‌شدند؛ گروه‌هايي كه به‌صورت محلي، در مساجد شكل مي‌گرفتند و روحانيون نقش اساسي‌اي در هدايت آنها داشتند.

اواخر سال 1357بود و اوج تظاهرات‌ مردمي. پاي نوارهاي صوتي انقلاب از مراكز راهپيمايي به دانشگاه‌ها هم باز شده بود. دانشجوها دسته دسته كنار هم جمع مي‌شدند و به اين نوارها گوش مي‌دادند و درباره‌ آنها بحث و گفت‌وگو مي‌كردند.

تكثير نوار كاست‌هاي انقلابي، سخنراني‌هاي امام خميني و دكتر شريعتي و استاد مطهري و ديگر بزرگان، با سرعت و تعدد بيشتري انجام مي‌گرفت. نمايشگاه‌هايي از عكس‌هاي شهداي انقلاب در گوشه و كنار شهر برپا مي‌شد. اين نمايشگاه‌ها هم به محل‌هاي عرضه‌ نوارهاي صوتي انقلابي تبديل شده بودند. اواخر سال 1357، دشواري‌هاي توزيع نوارهاي صوتي كمتر شده بود و اين ابزار انتقال ديدگاه‌ها، راحت‌تر به‌دست مردم مي‌رسيد. گاهي در نمايشگاه‌هاي عكس شهداي انقلاب يا محل‌هايي اين چنيني، اين نوارها به فروش هم مي‌رسيد.

توزيع نوارهاي صوتي انقلابي

توزيع نوارهاي انقلابي، به اندازه‌ توزيع اعلاميه‌ها و شب نامه‌ها دشوار بود. نوارهايي كه در زمان حضور امام خميني در نجف و نوفل لوشاتو پر مي‌شد، توسط مسافران به داخل كشور آورده مي‌شد. براي اينكه محتواي اين نوارها شناسايي نشود، روي اين نوارها برچسب مي‌زدند «موسيقي شرقي».

نوارها در تهران به‌دست انقلابي‌ها مي‌رسيد. از روي آن نوارهاي ديگري، حدود بيست، سي نوار كاست، تكثير مي‌شد و به استان‌هاي ديگر، به‌دست روحانيون و معتمدان مي‌رسيد. مساجد و حوزه‌هاي علميه ازجمله جاهايي بودند كه اين نوارها در آنجا توزيع مي‌شد و طلاب و مردم به آن گوش مي‌دادند.

از مهر‌ماه سال 1344تا سال 1356، به‌دليل كم شدن فعاليت‌هاي سياسي، حجم نوارها هم كمتر شد. از سال 1356با از سرگيري فعاليت‌ها، نوارها هم دوباره دست به‌دست مي‌شد؛ اين بار در تظاهرات‌ها و راهپيمايي‌ها هم مي‌شد سراغي از نوارهاي صوتي گرفت.

گاهي نوارهاي سخنراني را روي نوارهاي ديگر ضبط مي‌كردند؛ ابتداي نوار موسيقي بود و همين باعث مي‌شد تا درصورت دستگيري و لو رفتن نوارها، شانسي براي فرار از دست مأموران ساواك وجود داشته باشد. بعد از مدتي از تكثير نوارهاي سخنراني، ساواك اين موضوع را مي‌فهمد. اين موضوع باعث مي‌شود تا مأموران ساواك هر نوار صوتي مشكوكي را از ابتدا تا انتها با دقت گوش كنند؛ اين موضوع از اسناد و گزارشات ساواك به خوبي روشن است.

منبع: ماهنامه فرهنگی مذهبی هیات رزمندگان اسلام

به کانال هیات رزمندگان اسلام بپیوندید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *