پیروزی بزرگ ارتش سوریه

چهار ماه پیش که ارتش سوریه و نیروهای همپیمانش عملیات آزادسازی شهر ملیحه را آغاز کردند، فرماندهان ارتش سوریه گمان می کردند که این عملیات چند روز و یا حداکثر چند هفته به سرانجام می رسد، اما مقاومت گروه های مسلح باعث شد که عملیات آزاد سازی شهر ملیحه 135 روز به طول انجامد.

ملیحه، دژ مقاوم گروه های مسلح

شهر ملیحه که در هفت کیلومتری شهر دمشق قرار دارد، دو سالی بود که به کنترل گروه های مسلح درآمده بود، این شهر که در نزدیکی جاده فرودگاه دمشق و منطقه سیده زینب قرار دارد، محل پرتاب خمپاره و راکت به سمت شهر دمشق بود و آزادی شهر ملیحه از حجم حملات خمپاره ای به شهر دمشق و منطقه جرمانا کرده استاز دو سال پیش گروه های مسلح مستقر در شهر ملیحه به دنبال نفوذ به پادگان پدافند هوایی ارتش سوریه و شهر جرمانا که در مجاورت این شهر قرار دارند، بودند، اما مقاومت ارتش سوریه و مردم شهر جرمانا گروه های مسلح را در رسیدن به هدف شان ناکام گذاشت.شهر ملیحه برای منطقه غوطه شرقیه یک پاشنه آشیل است، یعنی اگر نیروهای ارتش بتوانند پس از آزادی شهر ملیحه به صورت مستقیم به خطر سیر خودشان ادامه دهند و شهرهایی مثل زبدین و جسرین را بگیرند، می توانند مناطق مختلف غوطه شرقیه را از یکدیگر جدا کنند، جدا کردن مناطق غوطه شرقیه از یکدیگر سبب می شود که نیروهای ارتش سوریه راحت تر بتوانند منطقه غوطه شرقیه را آزاد کنند.


راز مقاومت گروه‌های مسلح در شهر ملیحه

با شروع حمله ارتش سوریه به شهر ملیحه، گروه های مسلح آژیر خطر را در کل منطقه غوطه شرقیه به صدا درآوردند و تمام نیروهایشان را برای جلوگیری از سقوط این شهر به آماده باش درآوردند، گروه های مسلح برای جلوگیری از شکست شان در ملیحه از قوای زرهی خودشان بهره گرفتند و حتی زهران علوی فرمانده کل گروه جیش اسلام از قوی ترین گروه های مسلح در سوریه شخصا در درگیری های شهر ملیحه حاضر شد تا مانع پیشروی ارتش سوریه شود، اما نتوانست که کاری را از پیش ببرد.

گروه های جهت تشویق نیروهایشان به مقاومت، سقوط شهر ملیحه را آغاز سقوط شهرهای منطقه غوطه شرقیه اعلام می کردند و این شهر را دروازه ورودی منطقه غوطه شرقیه و اولین دژ دفاعی این منطقه معرفی می کردند، گروه های مسلح در دو سال حضورشان در شهر ملیحه، تونل های بسیاری را در میان ساختمان ها و مناطق این شهر حفر کردند، این تونل ها به گروه های مسلح این مجال را می داد که در شهر ملیحه با وجود حملات هوایی و توپخانه ای ارتش سوریه مقاومت کنند و این شهر را به یک دژ مقاوم مبدل کنند.گروه های مسلح در چهار ماه اخیر در درگیری با ارتش سوریه در شهر ملیحه به اعتراف خودشان بیش از پانصد کشته دادند که البته مطمئا رقم واقعی کشته های گروه های مسلح بیش از این تعداد است، همینطور تعداد زیادی از فرماندهان رده بالای گروه های مسلح منطقه غوطه شرقیه مانند امیر جبهه النصره و فرماندهان رده بالا گروه های جیش الاسلام و اجناد شام در درگیری های شهر ملیحه کشته شدند.


نقشه ارتش سوریه برای آزادی شهر ملیحه

ارتش سوریه برای آزادی شهر ملیحه علاوه بر پیشروی از جهات مختلف در داخل این شهر، حملاتی را برای محاصره شهر ملیحه انجام داد و ارتش سوریه یک ماه پیش توانست که این شهر را محاصره به خود درآورد، محاصره این شهر مساوی با محبوس شدن صدها تن از افراد مسلح بود، به همین دلیل گروه های مسلح هفته ها به دنبال شکستن محاصره شهر ملیحه بودند تا در نهایت با انجام چندین عملیات انتحاری توانستند که محاصره این شهر را بشکنند، اما ارتش سوریه بعد از چند روز توانست که دوباره شهر ملیحه را به محاصره خود درآورد، در نهایت افراد مسلح پس از اینکه از شکستن محاصره شهر ملیحه نا امید شدند، در ساعات ابتدایی صبح روز پنج شنبه از داخل شهر ملیحه به سمت مناطق اطراف این شهر عقب نشینی کردند.

مقر گروه های مسلح بیخ گوش دمشق

غوطه شرقیه منطقه ای وسیع در حومه شرقی دمشق است، در این منطقه چندین شهر و ده ها روستا قرار دارد و پوشش گیاهی گسترده در منطقه غوطه شرقیه امکان فعالیت گروه های مسلح را در این منطقه فراهم کرده است، گروه های مسلح از دو سال پیش توانستند که بخش اعظم منطقه غوطه شرقیه را به تصرف خود درآوردند.منطقه غوطه شرقیه به منطقه بیابانی و وسیع بادیه شام متصل است و در سال های اخیر محموله های سلاح از کشورهای اردن و ترکیه از راه بادیه شام وارد غوطه شرقیه می شد، علاوه بر آن منطقه غوطه شرقیه به منطقه قلمون هم وصل است و تا پیش از آزادی منطقه قلمون، محموله های سلاح و مهمات ارسال شده از کشور لبنان از منطقه قلمون وارد منطقه غوطه شرقیه می شد.


غوطه شرقیه نقطه شروع حمله به پایتخت

گروه های مسلح در سوریه از منطقه غوطه شرقیه به دنبال پیشروی به سمت شهر دمشق و تصرف این شهر بودند، برای این هدف ده ها هزار فرد مسلح از دو سال پیش حملات خودشان را برای تصرف شهر دمشق آغاز کردند، اما ارتش سوریه توانست که آنها را پشت دروازه های دمشق متوقف کنند.با توجه به اینکه هدف گروه های مسلح منطقه غوطه شرقیه، اشغال شهر دمشق بود، به همین دلیل بیشترین حجم سلاح سبک و متوسط در سوریه به این منطقه ارسال شد، علاوه بر این گروه های مسلح با تصرف برخی از پایگاه های ارتش سوریه در این منطقه توانستند که تعدادی تانک، نفربر و سامانه های دفاع هوایی را به غنیمت بگیرند و امروز گرو های مسلح در منطقه غوطه شرقیه از هر لحاظ مجهز هستند.


محاصره غوطه شرقیه توسط ارتش سوریه

اما اتفاقی که معادلات را منطقه غوطه شرقیه به هم زد، محاصره این منطقه بزرگ از سوی ارتش سوریه بود، یک سال پیش ارتش سوریه پس از یک ماه نبرد توانست روستای عتیبه را آزاد کند، آزادی روستای عتیبه کلید محاصره منطقه غوطه شرقیه بود، نیروهای ارتش سوریه و هم پیمانانش در ماه های اخیر مسیرهای خروجی منطقه غوطه شرقیه کمین های زیادی را به اجرا درآوردند که به کشته شدن صدها نفر از افراد مسلح منجر شد و همین باعث شده است که دیگر کمتر کسی ریسک ورود به این منطقه را انجام دهد.

گرچه که گروه های مسلح به دلیل وجود مزارع زیاد در این منطقه برای تامین مواد غذایی به مشکل کمتری برخوردند، اما با محاصره منطقه غوطه شرقیه روند ورود افراد و سلاح به این منطقه بسیار محدودتر شد، همچنین گروه های مسلح در دو سال اخیر هزاران نفر از نیروهایش را در نبرد با ارتش سوریه از دست دادند، بدون اینکه نیروی جدید زیادی بتواند وارد منطقه غوطه شرقیه بشود، این سبب شد که گروه های مسلح در این منطقه دچار کمبود نیرو شوند و نتوانند عملیات های هجومی بزرگی را در ماه های اخیر در منطقه غوطه شرقیه شروع کنند و به یک سری عملیات های هجومی کوچک بسنده کنند.


تظاهرات مردم غوطه شرقیه برای صلح

علاوه بر این هنوز ده ها هزار نفر غیر نظامی در منطقه غوطه شرقیه حضور دارند، این افراد غیرنظامی از محاصره این منطقه و جنگ خسته شدند و به دنبال یک زندگی آرام در یک منطقه امن هستند، امروزه در منطقه غوطه شرقیه مواد غذایی با قیمت های بسیارگران عرضه می شود، اما گروه های مسلح با داشتن انبارهای بزرگ مواد غذایی مشکل در این زمینه ندارند، اما مردم غیر نظامی هستند که برای تهیه غذا به مشکل برخوردند.امید نداشتن برای شکست محاصره منطقه غوطه شرقیه از طریق نظامی سبب شده است که مردم برخی از شهرهای این منطقه در هفته ها و ماه های اخیر با برگزاری تظاهرات از گروه های مسلح بخواهند که با ارتش سوریه صلح کنند تا وضعیت این منطقه به روال عادی خود برگردد، اما پاسخ افراد مسلح تیراندازی به مردم و بازداشت آنها بود، گروه های مسلح اعلام کردند که هر کسی که به دنبال صلح با ارتش سوریه باشد، مستوجب مرگ است.

سرنوشت غوطه شرقیه چه خواهد شد؟

به نظر می رسد که آزادسازی شهر ملیحه شروع دومینوی آزادی دیگر مناطق غوطه شرقیه باشد و ارتش سوریه بتواند با زمان کمتری نسبت به عملیات آزادی ملیحه، مناطق دیگر غوطه شرقیه را آزاد کند، به هر حال با برقرار ماندن محاصره این منطقه، روحیه افراد مسلح هر روز کمتر از دیروز می شود، هم چنین سلاح و مهمات گروه های مسلح منطقه غوطه شرقیه هر روز محدودتر می شود که دست این گروه ها را برای عملیات هجومی جدید می بندد.البته هنوز شاید چند ده هزار نفر فرد مسلح در داخل منطقه غوطه شرقیه حضور داشته باشند که برخی از این افراد هم به دنبال مقاومت هستند، اما آنها توانایی متوقف کردن پیشروی ارتش سوریه را ندارند و احتمالا در صورت ادامه محاصره منطقه غوطه شرقیه، ارتش سوریه بتواند حداکثر تا یکی دو سال آینده این منطقه وسیع را به صورت کامل آزاد کند و خطر گروه های مسلح را از شهر دمشق دور کند.