چه اشکالی دارد که قرآن را به لهجه عربی نخوانیم؟

سومین جلسه درس استاد سیدمحسن موسوی‌بلده در مورد تجوید قرآن کریم به بحث در مورد معنای حقیقی تجوید و نیز پایه‌گذاری این علم از زمان پیامبر اکرم(ص) پرداخته شده است.

د‌رباره لزوم تلاوت قرآن و تاثیر آن قبلاً صحبت شده حالا می‌خواهیم بگویم که مامور هستیم قرآن را به ترتیل بخوانیم. این ترتیل را عملاً چگونه اجرا کنیم اینکه یکی از لوازم ترتیل صحیح خواندن قرآن است. اول قرآن را باید صحیح و درست بخوانیم چیزی که از صحیح خواندن بدست می‌آید،‌ در اینجا چیزی که امروز برای خیلی از افراد مشهور و جاافتاده است، می‌گویم؛ ما می‌خواهیم قرآن را صحیح بخوانیم و روخوانی آن را یاد بگیریم و بعد روان شویم تا در روخوانی تپق نزنیم و کُند نخوانیم تا در نهایت بتوانیم بگوییم قرآن را صحیح خوانده‌ایم.

علمی برای صحیح خواندن قرآن
با توجه به این تعاریف می‌توان گفت که تجوید به نوعی علم صحیح خواندن قرآن است، حالا می‌خواهیم خیلی راحت و تخصصی علم صحیح خواندن قرآن را تعریف کنیم؛ شما هر زبانی را می‌خواهید با آن مکالمه و صحبت کنید و یک متن آن را بخوانید طبیعتاً از شما انتظار می‌رود هر چه صحیح‌تر بخوانید، حروف آن را بهتر جا بیندازید، کلمات را بهتر و روان‌تر ادا کنید به گونه‌ای که وقتی مردم می‌شنوند با تکلف و سختی نشنوند و نتوانند غلطی از شما بگیرند.
پس به این ترتیب قرآن که کلام الهی است و ما مسلمان‌ها بزرگترین و بالاترین کلام تاریخ بشر را در بین خودمان داریم،‌ بدیهی است آن را هر چقدر صحیح‌تر بخوانیم، علم تجوید، علم صحیح خواندن قرآن با ریزه‌کاری‌های خودش است.

زمان پایه‌گذاری علم تجوید/ توصیه پیامبر به رعایت حرکت مد
پایه‌های علم تجوید قرآن به شکل امروزی توسط  پیامبر اسلام(ص) بنا گذاشته شد،‌ مثلاً وقتی که مسلمان‌ها قرآن می‌خواندند پیامبر(ص) از اصحاب خود می‌خواستند که آنها قرآن بخوانند و پیامبر بشنود «ابن‌مسعود» می‌گوید؛ وقتی من یک بار یکی از آیات را برای پیامبر(ص) خواندم پیامبر گفتند که این «لِلْفُقَرَاء وَالْمَسَاکِینِ لِلْفُقَرَاء» را مد آن را بیاور که پیامبر به مد «لِلْفُقَرَاء» هم توجه داشتند این نشان می‌دهد که پیغمبر به خوب خواندن قرآن حتی به زیبایی مد آن هم توجه داشتند.

تجوید به چه معناست؟
ما قبول کردیم که قرآن را باید صحیح بخوانیم و صحیح خواندن قرآن نهایتاً این است که تجوید آن را یاد بگیریم و اجرا کنیم،‌ اما تجوید یعنی چه؟ تجوید به این معناست که ما حروف قرآن را از جای خودش آن طور که یک عرب می‌خواند، رعایت کنیم، صفات آن را بیاوریم و احکام این حروف را بیاوریم و در نهایت این حروف درست ادا شوند.
تجوید از نظر لغوی یعنی حُسن بخشیدن و نیکویی دادن به نحوه تلفظ قرآن می‌گویند؛ حالا ما می‌خواهیم تجوید قرآن را رعایت کنیم. یک نکته‌ای را بگویم که یک بستر قوائد تجویدی این است که ما به لهجه عرب قرآن بخوانیم. این را خود پیغمبر(ص) دستور داده‌اند «اقرَءوا القُرآنَ بِلُحونِ العَرَبِ وَأصواتِها» مسلمان‌ها در هر کشور و هر نژادی هستید قرآن بخوانید.
قرآن به زبان عربی نازل شده است این را پیامبر(ص) می‌فرمایند؛ قرآن را با لحن عربی بخوانید حالا امروزه می‌گویند علم فنوتیک و آواشناسی یعنی حروف قرآن را عربی بخوانیم آن طور که یک عرب حرف «ذا»، «ح»، «ت»، «طا» را می‌گوید، این به این معنا نیست که پیغمبر(ص) تعصب عربی داشته‌اند.

یادآوری یک قانون کلی/ بنیانگذاری علم آواشناسی
یک قانونی کلی وجود دارد و آن هم اینکه هرکسی در هر زبانی دارد صحبت می‌کند آن زبان را باید با آن لهجه صحبت کند یک فرد هندی باید زبان خودش را با همان قوائد زبان هندی اجرا کند کسی که می‌خواهد عربی حرف بزند و بخواند باید با لهجه عرب بخواند پس حرف پیغمبر(ص) یک حرف عالمانه است و من می‌توانم بگویم که بنیان‌گذار علم فنوتیک و آواشناسی پیامبراسلام(ص) است.
این نکته‌ای است که آواشناسان امروز در مورد آن بحث می‌کنند؛ پس ما باید قرآن را به لهجه عربی بخوانیم من به شما خواهم گفت که اگر شما قرآن را بخوانید چه طوری لهجه عربی پیدا کنید تا به دستور پیغمبر(ص) عمل کرده باشیم وقتی قرآن می‌خوانیم فارسی نخوانیم ما متن فارسی را باید فارسی بخوانیم با لهجه فارسی ولی متن عربی را نباید با لهجه فارسی بخوانیم بعضی‌ها می‌گویند چه اشکال دارد قرآن را فارسی بخوانیم اشکالات علمی هم دارد حالا اینجا جای بحث آن نیست حداقل دستور پیغمبر(ص) ما این است قرآن را که می‌خواهیم بخوانیم به لهجه عرب بخوانیم با الحان عرب بخوانید با موسیقی فارسی نخوانید با الحان فارسی نخوانید.
من به شما خواهم گفت که ما در قرائت قرآن چگونه لهجه عرب پیدا کنیم، در همان قسمت هم در بحث کسب لهجه عرب و کلیتی که می‌تواند به کار ببرد عملا بحث نکات اصلی رعایت تجوید را به شما خواهم گفت.

ادامه دارد…