نقش رسانه در انتخابات

انتخابات از ارکان مهم و پايدار در شکل گيري ساختار هاي سياسي جوامع مختلف مي باشد. انتخابات مظهر آرا و نظرات افراد جامعه برای اثرگذاری در سیاستهای کلان جامعه و تعیین سرنوشت خویش است در نظام جمهوري اسلامي ايران نيز که مبتني بر نظريه مردم سالاري ديني است، راه هاي حضور اثر گذار مردم در تشکيل تمامي نهادهاي قدرت به صورت مستقيم و غير مستقيم پيش بيني شده است.

توجه به جايگاه رسانه ها در تحقق مشارکت سياسي به صورت عام و کارکرد رسانه در نظام جمهوري اسلامي به صورت خاص، اهميت مضاعف و تعيين کننده رسانه ها در انتخابات مختلف را آشکار مي سازد. اگرچه در جهان امروز و حتي در سنتي‌ترين كشورهاي جهان، رسانه، سايه سنگين خود را بر نظام اجتماعي و مناسبات انساني انداخته و قدرت و نفوذ آن نه‌تنها در عرصه عمومي و مديريت كلان كه در خصوصي‌ترين ساحت زيست فردي تعميم يافته است، اما شايد در هيچ زمان و شرايطي، مثل زمان انتخابات نقش رسانه‌ها برجسته و بااهميت نشود، به طوري كه بخش عمده‌اي از فرآيند انتخابات چه به لحاظ سخت‌افزاري و بهره‌گيري از كاركرد و برد تبليغاتي آن و چه از منظر نرم‌افزاري براي نهادينه كردن رفتار انتخاباتي و رهبري افكار عمومي بردوش رسانه‌هاست. اين ابزار قدرتمند تا جايي موثر است كه هر كانديدايي كه از امكانات و مانور رسانه‌اي بيشتري برخوردار باشد، از شانس بيشتري براي پيروزي در انتخابات نسبت به رقبايش برخوردار خواهد بود. كشور ما اكنون در آستانه دهمين انتخابات رياست‌جمهوري قرار دارد كه به طبع آن رسانه‌ها نيز در اوج روزهاي حرفه‌اي و ديده شدن هستند.

بزرگترين و مهمترين ابزارهاي رسانه اي انتخابات هاي پيشين راديو و تلويزيون بودند و بسياري از مردم مبناي تصميم گيري خود را جلسات مناظره اي و يا فرصت هاي تبليغي قرار مي دادند که صدا و سيما در اختيار کانديداها مي گذاشت. اين مسئله نشان مي‌دهد توسعه و رشد ارتباطات و بسط رسانه‌هاي گوناگون در جامعه تا چه اندازه مي‌تواند ساختار سياسي جامعه را تحت تاثير خود قرار دهد و آن را دچار قبض‌‌و بسط كند. اين فرصت رسانه‌اي علاوه بر اينكه مي‌تواند ميزان مشاركت شهروندان را در انتخابات بيشتر كند به برگزاري انتخاباتي دموكراتيك، عادلانه و آگاهانه نيز كمك مي‌كند. در واقع رسانه نه فقط در فرم و اجراي باشكوه‌تر انتخابات موثر است، بلكه بستري را براي انتخابي آگاهانه و از روي شناخت براي مردم فراهم مي‌كند و محتواي آن را نيز تحت‌ تاثير خود قرار مي‌دهد. از سوي ديگر، امكانات رسانه‌اي قابل دسترس موجب مي‌شود شهروندان خود را راي‌دهنده‌‌هاي منفعل فرض نكنند، بلكه كنشگري فعال ببينند كه مي‌توانند حتي با فرستادن يك پيامك تبليغاتي حضوري فعالانه و موثر در انتخابات داشته باشند. رسانه ها بايد آموزه هاي ديني و قوانين الهي را در طول فرايند انتخابات تبليغ نمايند. رسانه ها مي توانند به مردم کمک کنند تا شناخت جامع و دقيقي از نامزدهاي مورد نظر با معرفي کامل و جامع پيدا کنند و بر اساس اين شناخت مطمئن و آگاهانه، تصميم نهايي را اتخاذ نمايند.

رسانه ها با تبليغ نامزدها و گروههاي سياسي مي توانند باعث آشنايي مردم از ديدگاه سياسي و اجتماعي و حتي ايدئولوژي نامزدها گردند و اين آگاهي منجر به انتخاب فرد اصلح و شايسته براي جامعه مي شود. نقش رسانه در انتخابات تنها در فرآيند برگزاري و چگونگي آن محدود نمي‌شود، بلكه بازتاب جهاني آن را نيز تسهيل مي‌كند و تاثير آن مدت‌ها پس از انتخابات نيز تداوم مي‌يابد. در واقع رسانه‌ها در پوشش خبري، افزايش مشاركت مردمي، پويش سياسي و نظارت بر سلامت انتخابات، حضوري موثر دارند و بخشي از واقعيت جهان رسانه‌اي شده معاصر را بازنمايي مي‌كنند. در پناه چنين ساختار مشارکت پذيري، انتخابات به عنوان ابزار اصلي حضور مردم پذيرفته شده است. در آستانه انتخابات آتي در کشورمان ،

رسانه هاي غربي دست به‌کار مي شوند تا درصد مشارکت مردم در انتخابات را پايين بياورند. آنان در هر دوره اي موضوعي را دستمايه تبليغاتشان مي کنند . هردوره اي با طرح استراتژي گوناگون و مختلف سعي در دلسرد نمودن مردم و رد مشروعيت و مقبوليت نظام دارند. از اين رو، به طور طبيعي يکي از وظايف اصلي رسانه در نظام اسلامي، فراهم کردن شرايط حضور آگاهانه مردم براي ايفاي اين مسئوليت مهم است. از اين زاويه، نقش محوري رسانه براي اجراي ماموريت ياد شده با توجه به امکانات و نقش محوري و اساسي آن در آگاهي بخشي به جامعه، آشکار و هويدا مي شود