به مناسبت روز قلم | آوینی چگونه سید شهیدان اهل قلم شد؟

خانه / پیروان عترت / مقالات پیروان / به مناسبت روز قلم | آوینی چگونه سید شهیدان اهل قلم شد؟

به مناسبت روز قلم | آوینی چگونه سید شهیدان اهل قلم شد؟

14 تیرماه بعنوان «روز قلم» در سال 1381 و پس از پیشنهاد اهالی قلم کشور که مجموعه ای از نویسندگان، شاعران، منتقدان، مترجمان، پژوهشگران و اندیشمندان عرصه ی قلم و ادبیات کشور هستند به تصویب شورای انقلاب فرهنگی و به ثبت رسید.

جایگاه قلم جایگاهی ربّانی است تا آنجا که در قرآن کریم به شأن آن قسم یاد میشود و قداست و اهمّیت آن پُرواضح است و امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) میفرمایند: عقل نویسنده در قلم اوست.

امروز با ورود جوامع به دنیای اطلاعات کوتاه و زودگذر مجازی که بعضاً دارای دانشی غیرحقیقی و ناشی از فضاهای تبلیغاتی و ساختگی است؛ آگاهی های ناقصی به دست افراد میرسد و بیم آن است که با سهولتی که در دریافت اطلاعات از دنیای مجازی وجود دارد و روی آوردن مردم به این فضا و در عین حال فاصله گرفتن از خواندن کتاب های ارزشمند و غنی و از دست دادن لذت همراهی با اطلاعات حقیقی؛ روز به روز شاهد بی توجهی به اهمیّت فکر سالم در اجتماع و نقش قلم در پروراندن جامعه ای قوی، خلاق، شاد و آگاه باشیم.

در چنین روزی سزاوار و شایسته است از مردی یاد کنیم که سال های عمر با برکتش را در راه آگاهی بخشی از طریق چرخاندن استوار قلم بر صفحه ی کاغذ و نگاه بر دریچه ی دوربین و انعکاس واقعیت هایی از تاریخ دفاع این سرزمین گذراند. قلم او قوّتی برای گام ها و عیار خاک وطن برایش بیش از هر تندیسی مقدس بود. «سید مرتضی آوینی» که به حق سیّد شهیدان اهل قلم نام گرفته است.

زندگینامه شهید آوینی

سید مرتضی آوینی در شهریور 1326 در شهر ری متولد و بعد از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در دانشکده معماری دانشگاه تهران پذیرفته شد. دوستان دوران دانشجویی، او را روشنفکر غرب زده می دانستند! اما انقلاب در روح سیّد، انقلاب دیگری پدید آورد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی معماری را کنار گذاشت همه چیز را رها کرد و راهیِ مناطق محروم کشور شد و به فیلمسازی پرداخت.

آوینی در زمان جنگ در گروه جهاد فعالیت‌های بسیاری داشت. او در این دوره به سینما،‌ هنر،‌ فرهنگ واحد جهانی و مواجهه ی آن با مسائل مختلف فکر می‌کرد. مجموعه ی تحقیقات و مباحثات و نوشته‌های آوینی در ماهنامه هنری سوره منتشر ‌و بعدها در کتاب آینه جادو که جلد اول از مجموعه مقالات و نقدهای سینمایی اوست جمع آوری شد.

اواخر سال ۱۳۷۰ مؤسسه فرهنگی روایت فتح به فرمان آیت‌الله خامنه‌ای(دامت برکاته) تأسیس شد تا به کار فیلمسازی مستند و سینمایی درباره دفاع مقدس بپردازد و تهیه ی ‌‌مجموعه ی ‌روایت فتح را که بعد از پذیرش قطعنامه و پایان جنگ رها شده بود، ادامه دهد.

آوینی بهمراه گروهش سفر به مناطق جنگی را از سرگرفت و کمتر از یکسال کار تهیه ی ‌شش برنامه از مجموعه ده قسمتی «شهری در آسمان» را به پایان رساندند و مقدمات تهیه مجموعه‌های دیگری درباره‌ آبادان، سوسنگرد، هویزه و فکه را تدارک دیدند. اگرچه مقارن با همین زمان، فعالیت‌های مطبوعاتی او نیز ادامه داشت. شهری در آسمان که به واقعه ی محاصره، سقوط و بازپس‌گیری خرمشهر می‌پرداخت، در ماه‌های آخر سال ۱۳۷1 از تلویزیون پخش شد، اما برنامه وی برای تکمیل این مجموعه و ساختن مجموعه‌های دیگر با شهادتش در فکه بر اثر برخورد با مین‌های باقیمانده از زمان جنگ ناتمام ماند.

بخشی از دست نوشته های شهیدآوینی

زندگی انسان تمثیل آن مسافری است که از خانه ای موقت و ناپایدار به سوی مستقر ابدی خویش بار می بندد. پس اگر این خانه ها، خانه های مجازی هستند و ما مسافرانی در کوچ، دیگر چه جای دل بستن و حسرت بردن!

دنیا نه جای درنگ و فراق است، بلکه محمل رنجی است که آدمی پای در آن می نهد تا روح در کشاکش ابتلاعات عظیم راهی به عالم قرب جوید و آماده رجعت به آن جایگاهی شود که از آنجا آمده. پس زنهار، تا پای دلت در دامگه عالم خاک به بند تعلقات نپیچد و زمین گیر نمانی…

زندگی زیباست امّا شهادت از آن زیباتر است. سلامت تن زیباست اما پرنده ی عشق تن را قفسی می بند که در باغ نهاده باشند. و مگر نه آنکه از پسر آدم عهد ازلی ستاندند که حسین(علیه السلام) را از سر خویش بیشتر دوست داشته باشد.

و مگر نه آنکه خانه ی تن راه فرسودگی می پیماید تا خانه ی روح آباد شود. و مگر این عاشق بی قرار را بر این سیاره سرگردان آسمانی که کره زمین باشد برای ماندن در اسطبل خواب و خور آفریده اند؟!

گوش کن از ورای حجاب قرن ها بار دیگر ندای هل من ناصر حسین(علیه السلام) به گوش می رسد. بشتاب برادرم، بشتاب.

در فرصت کوتاه زندگی هر کس اهلیت نمی یابد که مخاطب این ندا قرار گیرد. تقدیر تو را به اینجا کشانده است که روزگاری چشم بر جهان بگشایی که بانگ قافله ی کربلایی عشق از مأذنه مساجد طنین انداز است تا حسرت یالیتنی شعله بر جانت نیفکند و از نیل به فیض عظیم محروم نمانی.

مهمترین آثار شهید آوینی:

آوینی، سید‌مرتضی (۱۳۷۴). روایت محرم. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.

آوینی، سید‌مرتضی (۱۳۷۶). گنجینه آسمانی (متن گفتارهای مجموعه مستند روایت فتح). تهران: کانون فرهنگی هنری ایثارگران و موسسه فرهنگی روایت فتح.

آوینی، سید‌مرتضی (۱۳۷۶). توسعه و مبانی تمدن غرب. تهران: ساقی.

آوینی، سید‌مرتضی (۱۳۷۷). آینه جادو (جلد ۱: مقالات سینمایی). تهران: ساقی.

آوینی، سید‌مرتضی (۱۳۷۷). آینه جادو (جلد ۲: نقدهای سینمایی). تهران: ساقی.

آوینی، سید‌مرتضی (۱۳۷۸). آغازی بر یک پایان. تهران: ساقی.

آوینی، سید‌مرتضی (۱۳۷۸).‌ آینه جادو (جلد ۳: گفتگوها، سخنرانی‌ها و مقالات سینمایی). تهران: ساقی.

آوینی، سید‌مرتضی (۱۳۷۸). امام (ره) و حیات باطنی انسان. تهران: روایت فتح.‏

آوینی، سید‌مرتضی (۱۳۷۸). فردایی دیگر (مجموعه مقالات‏). تهران: برگ.

آوینی، سید‌مرتضی (۱۳۷۹). حلزون‌های خانه به‌دوش. تهران: ساقی.

آوینی، سید‌مرتضی (۱۳۷۹). رستاخیز جان. تهران: ساقی.