فضيلت و اعمال ماه ذي القعده

فضيلت و اعمال ماه ذي القعده 

بسم الله الرّحمن الرّحيم
ماه ذيقعده الحرام ؛ اهمّيت – فضيلت . آداب و اعمال . وقايع
اهمّيت / فضيلت :
اين ماه اوّل ماه ‏هاى حرام است كه حق تعالى در قرآن مجيد ذكر فرموده و سيّد بن طاوس روايتى نقل كرده كه ذى القعده در وقت شدّت و در سختي ها، محلّ اجابت دعا است . خصوصيت ماه حرام : شيخ مفيد رحمه الله روايت کرده که پيغمبر صلّي الله عليه و آله و سلّم فرمودند : هر کس در ماه حرام سه روز پنجشنبه و جمعه و شنبه را روزه بگيرد، خداوند براي او عبادت يک سال را بنويسد. همچنين روايت شده است نهصد سال که روزهاي آن روزه و شب هاي آن در قيام باشد ( المراقبات . ص 369 ) .
…………………………………………………………………….
آداب و اعمال :
1-فضيلت نماز روز يکشنبه : در روز يكشنبه اين ماه نمازى با فضيلت بسيار از رسول خدا صلّى الله عليه و آله روايت شده كه مجملش آن است كه هر كه آن را بجا آورد، توبه‏اش مقبول و گناهش آمرزيده شود و دشمنان او در روز قيامت از او راضى شوند و با ايمان بميرد و دينش گرفته نشود و قبرش گشاده و نورانى گردد و والدينش از او راضى گردند و مغفرت شامل حال والدين او و ذرّيه ي او گردد و توسعه ي رزق پيدا كند و ملك الموت با او در وقت مردن مدارا كند و به آسانى جان او بيرون شود . * نماز روز يکشنبه : كيفيّت آن چنان است كه در روز يكشنبه غسل كند و وضو بگيرد و چهار ركعت نماز گزارد در هر ركعت حمد يك مرتبه و قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ سه مرتبه و معوذتين يك مرتبه، ( پس از اتمام نماز ) هفتاد مرتبه استغفار كند و پس از اتمام استغفار، بگويد‏ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ‏ سپس بگويد : يَا عَزِيزُ يَا غَفَّارُ اغْفِرْ لِي ذُنُوبِي وَ ذُنُوبَ جَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ‏ . ظاهر آن است كه اين استغفار مذكور و دعاى بعد را بعد از نماز بايد بجا آورد . 2- روزه ي سه روز متوالي : روايت شده كه : هر كه در يكى از ماه ‏هاى حرام سه روز متوالى كه پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بدارد، ثواب نهصد سال عبادت براى او نوشته شود ( مفاتيح الجنان . فصل پنجم . در اعمال ماه ذي القعده ) .
…………………………………………………………………………….
بيان حقيقت استغفار : از اميرالمؤمنين علي وصي عليه السّلام روايت شده : که گوينده اي در محضر آن حضرت گفت : اَستَغفِرُ الله. حضرت به او فرمود : مادرت بر تو بگريد آيا مي داني استغفار چيست ؟ استغفار درجه ي علّيين است و آن نامي است براي شش معني : اوّل : پشيماني از گذشته. دوم : عزم بر اين که به آن گناه رجوع نکند و ديگر آن را انجام ندهد. سوم : اگر حقّي از مردم بر عهده ي اوست، ادا کند تا خدا را که ملاقات مي کند، پاک باشد و حقّي از ديگران بر او نمانده باشد. چهارم : هر واجبي که بر عهده ي اوست و آن را ضايع ساخته است، حقّ آن را ادا نمايد. پنجم : بر خود حتم کند گوشتي که از گناه بر تن او روييده است، به وسيله ي حزن و اندوه، آب شود تا پوست به استخوان بچسبد و بين آنها گوشت تازه برويد. ششم : به بدن خود اَلَم و سختي طاعت را بچشاند همان طوري که شيريني گناه و معصيت را چشانيده بود. در اين وقت بگويد : اَستَغفِرُ الله ( المراقبات . ص 369 ) .
…………………………………………………………………………….
روز يازدهم : روز ولادت با سعادت و با برکت حضرت امام رضا عليه السّلام است‏ .
شب پانزدهم : شب مباركى است خداوند بر بندگان مؤمن خود نظر رحمت مى‏فرمايد و چنان كه در روايت نبوى صلّى الله عليه و آله است : كسى كه در اين شب به طاعت حق تعالى مشغول باشد براى او اجر صد نفر سايح يعنى روزه‏دار ملازم مسجد كه خدا را طرفه العينى معصيت نكرده باشد، خواهد بود. پس اين شب را مغتنم شمار و مشغول كن خود را به طاعت و عبادت و نماز و طلب حاجات از خدا همانا روايت شده كه : هر كه سؤال كند در اين شب حاجتى از خداوند تعالى به او عطا خواهد شد ( مفاتيح الجنان . فصل پنجم . در اعمال ماه ذي القعده ) .
…………………………………………………………………………………
شب بيست و پنجم : شب دحوالأرض است . يعنى پهن شدن زمين از زير خانه ي كعبه بر روى آب و از ليالى شريفه است كه رحمت خدا در آن نازل مى‏شود و قيام به عبادت در آن اجر بسيار دارد .
از حسن بن على وشا روايت است كه گفت : من كودك بودم كه با پدرم در خدمت امام رضا عليه السّلام در شب بيست و پنجم ماه ذى القعده شام خورديم . پس فرمود : كه امشب حضرت ابراهيم عليه السّلام و حضرت عيسى عليه السّلام متولّد شده‏اند و زمين از زير كعبه پهن شده است پس هر كه روزش را روزه بدارد چنان است كه شصت ماه را روزه داشته باشد و به روايت ديگر است كه فرمود : در اين روز حضرت قائم عليه السّلام قيام خواهد نمود .
روز بيست و پنجم : روز دحوالأرض است و يكى از آن چهار روز است كه در تمام سال به فضيلت روزه، ممتاز است‏ . روزى است كه رحمت خدا در آن منتشر گرديده و از براى عبادت و اجتماع به ذكر خدا در اين روز اجر بسيارى است .
1-روزه : در روايتى روزه‏اش مثل روزه ي هفتاد سال است و در روايت ديگر كفّاره ي هفتاد سال است و هر كه اين روز را روزه بدارد و شبش را به عبادت به سر آورد از براى او عبادت صد سال نوشته شود و از براى روزه‏دار اين روز هر چه در ميان آسمان و زمين است استغفار كند . 2- غسل . 3- نماز : دو ركعت است در وقت چاشت (ظهر) در هر ركعت بعد از حمد، پنج مرتبه سوره والشّمس بخواند و بعد از سلام نماز بخواند : لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ‏ ، پس دعا كند و بخواند : يَا مُقِيلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِي عَثْرَتِي يَا مُجِيبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِي يَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِي وَ ارْحَمْنِي وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَيِّئَاتِي وَ مَا عِنْدِي يَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ .  4- دعا : مستحب است خواندن اين دعا : اللَّهُمَّ دَاحِيَ الْكَعْبَهِ … . 5- زيارت : مير داماد رحمه الله در رساله ي اربعه ي ايّام خود در بيان اعمال روز دحو الارض فرموده كه : زيارت حضرت امام رضا عليه السّلام در اين روز افضل اعمال مستحبّه و از آداب و سنّت هاي مؤکد است وهمچنين زيارت آن حضرت در روز اوّل ماه رجب نيز در نهايت تأکيد است ( مفاتيح الجنان . فصل پنجم . در اعمال ماه ذي القعده ) .
……………………………………………………………………………………………
روز آخِر ذيقعده : شهادت حضرت امام محمّد تقي عليه السّلام است .
…………………………………………………………………….
کتاب شريف (( مفاتيح الجنان )) تأليف محدّث بزرگ حاج شيخ عبّاس قمي رحمه الله مي باشد. * اندکي از کلمات و عبارات کتاب مفاتيح الجنان در مورد اين ماه با ادبيات روان تري نوشته شده است و با متن اصلي کتاب تفاوت ناچيزي دارد.
کتاب شريف (( المراقبات )) تأليف عارف کامل ميرزا جواد آقا ملکي تبريزي رحمه الله مي باشد.

وقايع :
1 ذيقعده سال 173 ه.ق ؛ ولادت با سعادت و با برکت و نورٌ علي نور حضرت فاطمه معصومه عليها السّلام 11 ذيقعده سال 148 ه.ق ؛ ولادت با سعادت و با برکت و نورٌ علي نور حضرت امام علي بن موسي الرّضا عليه السّلام آخِر ذيقعده سال 220 ه.ق ( 29 يا 30 ذيقعده ؛ بستگي به ماه ذيقعده دارد که چند روزه است ) ؛ شهادت حضرت امام محمّد تقي عليه السّلام در سنّ 25 سالگي

 پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام