آیا عزاداری امام حسین علیه السلام بوسیله علمای شیعه باب شده است؟

اما در جواب تفصیلی باید گفت که عزاداری بر ابا عبدالله الحسین علیه السلام و گریه بر مظلومیت آن امام، از زمان کودکی آن حضرت می‌باشد. شخص نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم همواره سعی بر زنده نگه داشتن این مطلب می‌کردند و همواره بر مظلومیت امام حسین علیه السلام گریه و دیگران را نیز توصیه می نمودند. حاکم نیشابوری نقل می‌کند که: «ام فضل دختر حارث می‌گوید: داخل شدم بر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و گفتم خواب بدی دیدم، حضرت فرمودند خیر است ان شاء الله، پس گفتم خواب دیدم که قطعه‌ ای از بدن شما جدا شد و در دامن من افتاد. حضرت فرمودند: به زودی دخترم فاطمه پسری به دنیا می‌آورد و تو بزرگ کردن آن را بر عهده می‌گیری. پس از چند روز خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم شرفیاب شدم و آن فرزند را در دامن رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم گذاشتم پس از مدتی دیدم که چشمان آن حضرت از اشک پر شد و شروع به گریه کردند. گفتم: ای پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم ترا چه می‌شود؟ فرمودند: جبرئیل بر من نازل شد و به من خبر داد که امت من بعد از من این فرزندم را به قتل می‌رسانند و سپس مقداری از خاک تربت آن حضرت را که جبرئیل به او داده بود به من دادند».

روایات زیادی وجود دارد و از طریق شیعه و سنّی نقل شده است که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در خانه عایشه، امّ سلمه، فاطمه زهرا سلام الله علیها و یا حتی در مسجد و میان اصحاب، خود عزای امام حسین علیه السلام را برپا می‌کردند. علاوه بر این مطلب، به طرق مختلف از طریق اهل سنّت و تشیّع نقل شده است که: حضرت علی علیه السلام چون برای جنگ صفین حرکت نمودند چون به منطقه کربلا رسیدند فرمودند این مکان جای شهداء می‌باشد که مثل آن‌ها شهیدی نمی‌باشد مگر شهدای بدر. نصربن مزاحم نقل می‌کند: امام علی علیه السلام به کربلا رسید به او عرض شد: ای امیر مؤمنان اینجا کربلا است. گفت دارای کرب و بلاء (اندوه و آسیب) سپس با دست خود به جایی اشاره کرد و گفت: اینجا محل فرود آمدن و پیاده شدن ایشان است و به جایی دیگر با دست خود اشاره کرد و گفت: اینجا جای ریختن خون ایشان است. حافظ ابونعیم در دلائل النبوه و ابن ابی‌الحدید در شرح نهج ‌البلاغه، سیوطی در خصایص الکبری، امام احمد بن حنبل در مسند، این واقعه را به طرق مختلف نقل می‌کنند.

بعد از شهادت امام حسین علیه السلام نیز تنها شیعیان کوفه نبودند که بر او عزاداری و نوحه سرایی کردند، بلکه علاوه بر خاندان رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم که همواره با عزاداری خود سعی می‌کردند که این قیام را زنده نگاه دارند، مردم شهرهایی که اسیران کربلا بر آن‌ها داخل می‌شدند نیز در این عزاداری، آنها را همراهی می‌کردند، به طوری که عزاداری امام حسین علیه السلام در مرکز حکومت ظلم و ستم یعنی شام نیز توسط همین اسرا برپا شد. حافظ ترمذی نقل می‌کند که: «سلمی می‌گوید: داخل شدم بر ام سلمه (همسر رسول خداصلی الله علیه و آله و سلم) در حالی که او گریه می‌کرد، پس گفتم برای چه گریه می‌کنی؟ گفت: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم را در خواب دیدم در حالی که سر او خاک ‌آلود بود پس گفتم تو را چه می ‌شود ای رسول خدا؟ فرمودند: شاهد قتل حسین بودم. یعقوبی نیز نقل می‌کند که: «نخستین شیونگر و عزاداری که در مدینه صدا به شیون برداشت، ام سلمه همسر پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم بود».

روایات دالّ بر گریه کردن و عزادار بودن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و صحابه پیامبر، به تواتر در کتب شیعه و سنی نقل شده است، همچنین عزاداری ائمه اطهار علیه السلام، برای جدشان ابا عبد الله الحسینعلیه السلام، برای هیچ انسان سلیم القلب قابل انکار نیست، که در این مختصر فقط این جمله پرمعنای امام مهدی علیه السلام در عزای جدشان امام حسین علیه السلام را اشاره می‌کند که فرمودند: «یا جدّاه یا ابا عبدالله لاَبکین علیک بدل الدموعِ دماً؛ ای جدّم؛ ای ابا عبدالله آن قدر برایت گریه می‌کنم که به جای اشک، خون گریه کنم».

 آری اگر مقام و منزلت اهلبیت علیه السلام را درک کنیم و مظلومیت و غربت آنها را مظلومیت و غربت خود بدانیم، عشق و محبت‌مان خواه ناخواه ما را عزادار آن عزیزان می‌نماید. وقتی تاریخ شهادت می‌دهد که اولین عزاداران بر امام حسین علیه السلام جد بزرگوارشان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه اطهار بودند و شیعیان و علمای آنها افتخار تبعیت و پیروی از آن عزیزان را دارند، حال چگونه بدون دلیل، عده‌ای غافل ادعا می‌کنند که عزاداری توسط علمای شیعه شروع و به صورت سنت در آمده است.

منبع: حافظ الحاکم نیشابوری، مستدرک الصحیح ج ۳: ۱۷۶٫ خوارزمی، مقتل الحسین: ۱۶۲٫ حافظ ابونعیم، دلائل النبوه ج ۳: ۲۱۱٫ ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه ج ۱: ۲۷۸٫

سیوطی، خصایص الکبری ج ۲: ۱۳۸٫ امام احمد بن حنبل، مسند ج ۲: ۶۱٫ حافظ ترمذی، جامع الصیصح، ج ۱۲: ۱۹۳٫ یعقوبی، تاریخ یعقوبی ج ۲: ۱۸۲٫