آیتالله حائری شیرازی در جلسه درس تفسیر سوره یوسف(علیه السلام) که در مدرسه علمیه امام کاظم(علیه السلام) برگزار شد با ذکر این مطلب که امام راحل(رحمة الله علیه) قرآن را کتاب انسان تعبیر کردند، گفت: ایشان در جای دیگر بیان میکند که نماز کارخانه انسانسازی است؛ و همچنین بیان میکنند علت بیچارگی دشمنان اسلام این است که اسلام و انسان را به درستی نشناختهاند.
وی افزود: امام صادق(علیه السلام) به مفضل بیان میفرماید؛ هرجا و هرچیزی که از عهده انسان بر نمیآمد، خود خدا اقدام کرد و هرجا که کاری از دست انسان بر میآید خداوند آن را به خود انسان واگذارکرده است؛ امام فرمودند، گندم و جو را خدا خلق کرده است، چون از انسان بر نمیآید، ولی کاشتن و درو کردن و پختن نان از انسان بر میآید؛ خداوند این وظایف را به دوش انسان گذاشت تا در این هستی بیکار نماند.
این استاد حوزه بیان کرد: در این حدیث بیان شده، ساختن کرک،پشم و مو برای انسان میسر نبود، ولی ساختن وسایل زندگی و ریسندگی از عهده انسان ساخته است؛ نکته بعدی که امام(علیه السلام) بیان میفرماید، در خصوص دارو است که این دارو در خلقت وجود داشته است، ولی انسان باید آن را کشف و به کار ببرد.
آیت الله حائری شیرازی تصریح کرد: اینکه در مبانی دینی بیان شده، علم به دو گونه علم ابدان و علم الادیان است برای گذشته بوده است، ولی امروز باید علم الاشیا و علم الانسان را به کار برد؛ در آن زمان علم مشهور، پزشکی بود و شاه فرد اشیا نیز بدن انسان بود و به همین جهت علم الابدان بیان شده است؛ در مقابل نیز علم الادیان دقیقا علم الانسان است.
وی گفت: خداوند انسانشناسی را به عهده میگیرد، ولی علم الاشیا را به عهده انسان قرار میدهد؛ انبیاء برای حل سوالات عالم به سوی ما نیامدند؛ زیرا اگر همه سوالات را پاسخ میدادند، انسانها در بیکاری غوطه ور میشدند، ولی آنها برای علم انسان آمدند تا انسان را بسازند.
آیت الله حائری شیرازی افزود: انگلیسیها راهی به خشکی نداشتند و به همین دلیل مجبور به دریانوردی شدند و به همین خاطر اکثر کشورهای اسلامی را مستعمره خود کردند؛ انگلیسیها برای رفع نیاز خود به کشف روی آوردند تا انرژی متراکم خود را آزاد کنند؛ زیرا انسان فی نفسه به دنبال کشف اموری هستند که به زنده ماندن آنها کمک میکند.
این استاد حوزه بیان کرد: انسانشناسی در واقع بر عهده انسان نیست؛ همچون خلق گندم و جو و اشیای دیگر؛ انبیاء به دنبال تعریف و تبیین انسان بودند؛ هر آیه قرآن، دارای پیامی در انسان شناسی است و هنر قرآنیان این است که این پیام را از هر آیه برگیرند.
وی تصریح کرد: ائمه ما بیان کردهاند که هر آیه قرآن یا درباره ما است و یا در باره دشمنان ما؛ ائمه اکمل مجاری عقل هستند و دشمنان اهل بیت(علیه السلام) نیز اکمل مجاری جهل هستند؛ اهمیت عاشورا به این دلیل است که یک انسان شناسی جامع در آن انجام شده و انسان عقل و انسان جهل در مقابل هم قرار گرفتند؛ به همین خاطر است که کل زیارت عاشورا را می توان روی لعن و سلام استوار کرد؛ لعن یعنی احتراز از جهل انسانی و سلام نیز توجه به عقل انسانی است.
آیت الله حائری شیرازی گفت: هر آیهای از آیات سوره یوسف باید از جایگاه انسانشناسی معنی شود؛ به همین دلیل در این درس این شکل از بحث مورد توجه قرار میگیرد؛ علت انتخاب سوره یوسف(علیه السلام) نیز به این خاطر است که این سوره احسن القصص است؛ قصه اهل بیت(علیه السلام) و دشمنان ایشان در همین قصه است، ولی به زبان یوسف و برادران بیان شده است؛ آنچه خانواده پیامبر با ایشان کردند، همان کاری بود که برادران یوسف با ایشان کردند.
وی افزود: آنچه برای ما اهمیت دارد، این است که ما چه کسی هستیم و چه جایگاهی در این عالم داریم؛ اهمیت اهل بیت(علیه السلام) از این حیث است که مظاهر عقل هستند؛ یعنی اگر میخواهیم انسان را مشاهده کنیم، باید به اهل بیت(علیه السلام) نظر بیاندازیم؛ اهل بیت(علیه السلام) را نباید مافوق انسان بنامیم، بلکه باید اهل بیت(علیه السلام) را انسان مافوق بنامیم؛ کسانی که قول اول را به کار میبرند در واقع انسان را کوچک شمردهاند، زیرا تمام ملائک در مقابل ذات انسان سجده کردند؛ پس کسی که این انسان را به یادداشته باشد در واقع به مقام واقعی اهل بیت(علیه السلام) که انسان مافوق هستند، پیمیبرد.
این استاد حوزه بیان کرد: انسان عدد جبری است که هویت آن با علامت مشخص میشود؛ اگر انسانشناسی انسان درست باشد، علم الاشیا انسان نیز بزرگ باشد، علم الاشیا، میلیون ومیلیارد خواهد بود، ولی وقتی علم الاشیا انسان غلط باشد، انسان به منهای میلیارد میرسد، ولی وقتی انسانشناسی درست انجام شود انسان به مثبت میلیارد میرسد.
آیت الله حائری شیرازی حائری شیرازی تصریح کرد: در بحث آخرالزمان و ظهور امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز همین مساله رخ میدهد و انسانشناسی به جایگاه درست خود برگشته و تمام این ظلم و بیدادها به عدل میرسد؛ یعنی علمی که تا دیروز مایه مصیبت انسان شد، امروز مایه تعالی و رشد او میشود؛ اگر انسان خود را بشناسد همه چیز بار خداشناسی پیدا میکند، ولی اگر خود را گم کرد، تمام علوم و نعمات برای او به بلا مبدل میشوند.
وی یادآور شد: اسلامی که منهای اهل بیت(علیه السلام) تفسیر میشود از خدا دور میشود و به کفر می رسد، زیرا معلم قرآن را از آن گرفتهایم؛ وقتی غدیر از اسلام گرفته شد اسلام به این روز افتاد.
منبع:حوزه
بازدیدها: 136