آیه‌ای که از اعدام نجات بخشید!

یکی از ماموریت‌های اصلی پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم، تلاوت قرآن بر مخاطبان وحی، تبیین آیات و تزکیه مردمان بوده است. افزون بر این، حضرتش به عنوان یک وظیفه فردی ماموریت داشته در دل شب، قرآن را به ترتیل بخواند. چنانکه در سوره مزمل آمده است:

«یَـٰٓأَیُّهَا ٱلْمُزَّمِّلُ ﴿١﴾ قُمِ ٱلَّیْلَ إِلَّا قَلِیلًا ﴿٢﴾ نِّصْفَهُۥٓ أَوِ ٱنقُصْ مِنْهُ قَلِیلًا ﴿٣﴾ أَوْ زِدْ عَلَیْهِ وَرَتِّلِ ٱلْقُرْءَانَ تَرْتِیلًا »

«ای جامه به خود پیچیده! شب را جز اندکی به پا خیز. نیمی از شب یا کمی از آن را کم کن یا بر نصف آن بیفزای و قرآن را با ترتیل (دقت و تأمل) تلاوت کن.».

پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم نسبت به این دستور الهی،نهایت اهتمام را داشتند چنانکه خداوند در این باره می‌فرماید: «إِنَّ رَبَّکَ یَعْلَمُ أَنَّکَ تَقُومُ أَدْنَىٰ مِن ثُلُثَىِ ٱلَّیْلِ وَنِصْفَهُۥ وَثُلُثَهُۥ وَطَآئِفَهٌ مِّنَ ٱلَّذِینَ مَعَکَ ۚ وَٱللَّـهُ یُقَدِّرُ ٱلَّیْلَ وَٱلنَّهَارَ ۚ عَلِمَ أَن لَّن تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَیْکُمْ ۖ فَٱقْرَءُوا۟ مَا تَیَسَّرَ مِنَ ٱلْقُرْءَانِ ۚ…(مزمل/۳۰)»

«پروردگارت می‌داند که تو و گروهی از آنها که با تو هستند نزدیک دو سوم از شب یا نصف یا ثلث آن را به پا می‌خیزند؛ خداوند شب و روز را اندازه‌گیری می‌کند؛ او می‌داند که شما نمی‌توانید مقدار آن را (به دقّت) اندازه‌گیری کنید (برای عبادت کردن)، پس شما را بخشید؛ اکنون آنچه برای شما میسّر است قرآن بخوانید…»

آری، حضرت ختمی مرتبت نسبت به تلاوت قرآن هم اهتمام داشتند و هم انس و علاقه.

در متون معارف مکتوب، حکایت‌های فراوانی درباره انس حضرت با قرآن آمده است که چون بنای این نوشتار بر اختصار است تنها به یک حکایت بسنده می‌کنیم.

آیت الله حسینی طهرانی در کتاب مهر تابان (ص۸۴_۸۵)، از مرحوم علامه طباطبایی نقل کرده که:

«رسول‌ الله‌ صلی الله علیه و اله و سلم، انس‌ و علاقۀ شدیدی‌ به‌ قرآن‌ کریم‌ داشتند؛ به طوری که‌ عادت‌ آن حضرت‌ چنین‌ بود که‌ اگر کسی‌ یک‌ آیه‌ از قرآن‌ مجید در نزد آن حضرت‌ می‌خواند، حضرت‌ آیۀ  بعد را به دنبال‌ آن‌ می‌خواندند؛ و از طرفی‌ آن حضرت‌ مرکز رحمت‌ و مودّت‌ بودند.

یک‌ نفر از افرادی‌ که‌ مَهدور الدَّم‌ بود (یعنی‌ کسی که‌ به واسطۀ تخطّی‌ و جنایتی‌ که‌ نموده‌ بود، حضرت‌ حکم‌ قتلش‌ را صادر می‌کردند) به حضرت‌ أمیرالمؤمنین‌ علیه السلام متوسّل‌ شد، و عرض‌ کرد: یا علیّ! چه کنم‌ تا حضرت‌ رسول‌ الله‌ مرا عفو کنند!؟

أمیرالمؤمنین‌ علیه السلام فرمودند: به خدمت‌ آن حضرت‌ مشرّف‌ شو! و این‌ آیه‌ را تلاوت‌ کن‌:

تَاللَهِ لَقَدْ ءَاثَرَکَ اللَهُ عَلَیْنَا وَ إِن‌ کُنَّا لَخَـٰطِـِینَ(یوسف/۹۱)

آن‌ مرد چنین‌ کرد؛ و حضرت‌ رسول‌ فوراً، بدون‌ تأمّل‌ آیۀ بعد را قرائت‌ کردند:

لَا تَثْرِیبَ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ یَغْفِرُ اللَهُ لَکُمْ وَ هُوَ أَرْحَمُ الرَّ’حِمِینَ(یوسف/۹۲)

و این‌ آیه‌ به منزلۀ حکم‌ عفو دربارۀ آن‌ شخص‌ قرار گرفت‌.»