پس از پیروزی انقلاب اسلامی جهاد سازندگی به دستور حضرت امام(ره) به منظور آبادانی و پیشرفت کشور در عرصههای مختلف تشکیل شد و با همت اقشار مختلف مردم توفیقات فراوانی به دست آورد و بسیاری از عقبافتادگیها و ویرانیها را جبران کرد.
در سال ۱۳۷۹ جهاد سازندگی با وزارت کشاورزی ادغام شد و این نگرانی به وجود آمد که دستاوردهای فعالیتهای جهادی و ادامه روند آبادانی و توسعه کشور چه سرنوشتی پیدا میکند؟
در همان سال رهبر معظم انقلاب، دستور تشکیل بسیج سازندگی را با تکیه بر همت جوانان و روحیه ایثار و از خودگذشتگی صادر فرمودند و بسیج سازندگی با اتکا به روحیه بسیجی و بهرهبرداری از فناوری روز تشکیل شد و امروز بسیج بعد از جهادسازندگی پرچمدار حضور جوانان در عرصه سازندگی کشور است. اولین هدف بسیج سازندگی، غنیسازی اوقات فراغت با استفاده از نیرو و نشاط جوانان در سازندگی است. دوم، کمک به دولت در خدماترسانی، محرومیتزدایی و سازندگی است با درنظر گرفتن اولویت در روستاها و نقاط محروم و مرزی و سوم، کمک به شناسایی و ایجاد زمینههای اشتغال است. طرحهای بسیج سازندگی عمدتا کوتاه مدت، زودبازده، فراگیر و گسترده هستند. این طرحها پیچیدگی تخصصی ندارند و عامالمنفعه و عمومیاند.
از طرفی مردم کشور ما از فعالیتها و برنامههای جهادی استقبال میکنند و روند حضور جوانان در این عرصه، بسیار چشمگیر است. در سال ۱۳۸۴ با تاکید مجدد رهبر معظم انقلاب، مبنی بر گسترش فعالیت بسیج سازندگی، «طرح هجرت۳» با همکاری ۱۴ دستگاه دولتی به منظور بهرهبرداری از ظرفیتهای اقشار مختلف در بسیج مثل (بسیج دانشجویی، جامعه پزشکی، مهندسی، دانشآموزی) آغاز شد و استقبال بسیار خوبی از این طرح به عمل آمد. در طرح هجرت۳ محدودیت برای حضور جوانان وجود ندارد و همه کسانی که به آبادانی ایران اسلامی علاقهمندند میتوانند به هجرت۳ بپیوندند و در عرصههای مختلف مشغول سازندگی شوند. مخاطبین اولویت دار بسیج سازندگی، گروه سنی ۱۵ تا ۳۰ سال هستند و تلاش شده از طریق تحکیم فرهنگ خدماترسانی در جوانان، خلأ آموزشی در بُعد فعالیتهای گروهی و تیمی را جبران شود. جوانان در کنار فعالیتهای علمی به عرصههای سازندگی و خدماترسانی وارد میشوند. جوانان در حوزه بهسازی، زیباسازی و بازسازی مدارس و حتی مساجد فعالیت چشمگیری داشتهاند. از مدارس شروع و به مساجد کشیده شد و امروز فعالیت در حوزههای شهرداری مانند باغبانی، رنگآمیزی، محیط شهری، برقرسانی محدود، جدولکشی و… در دستور کار قرار گرفته است.
راهبرد بسیج سازندگی ابتدا فرهنگی و سپس سازندگی است. پرورش و رشد جوانان در اولویت نخست بسیج سازندگی قرار دارد. این جوانان در رشتههای مختلف خدماتی مانند فعالیتهای علمی، آموزشی، پزشکی، عمرانی، منابع طبیعی، کلاسهای جبرانی و فنی و حرفهای همکاری کردند و این حرکت در محیط دانشگاهها فوقالعاده تاثیرگذار بوده است. بسیج سازندگی با دستگاههای دولتی تقسیم کار دارد. یک محدودیت هایی در بسیج سازندگی وجود دارد که اگر دستگاهها در این طرح مشارکت نکنند امکان ندارد موفق شود و محدودیت هایی در دستگاههای دیگر وجود دارد که اگر بسیج سازندگی کمک نکند، هدف بکارگیری جوانان در حوزه سازندگی محقق نمیشود. نکته مهم این است که دستگاهها سیستمی ندارند که با اعتماد بتوانند از مشارکت جوانان کشور بدون آسیبهای اجتماعی استفاده کنند. دستگاهها از طریق عقد قرارداد و پیمانکاری برنامههای خود را جلو میبرند. در مسیر پیمانکاری اهداف فرهنگی مطلقاً در نظر گرفته نمیشود و صرفاً پیشرفت پروژه، ابتدا، انتها و خروجی آن اهمیت دارد. در تعامل بین بسیج سازندگی و دستگاههای دولتی، عرصه پروژههای کوچک زودبازده و عامالمنفعه به بسیج واگذار میشود و مدیریت نیروی انسانی و فنی برعهده بسیج سازندگی است.
شاخصههای تفکر بسیجی را حضرت امام(ره) و رهبر معظم انقلاب ترسیم کردهاند و این طرز تفکر در دوران دفاع مقدس توانایی و قابلیت خود را به اثبات رساند. از خودگذشتگی، نیاز، آرمانخواهی و جانفشانی جهت نیل به اهداف ارزشی انقلاب، کشور را حفظ کرد و دستاوردهای فراوانی را برای جمهوری اسلامی به همراه آورد. اگر بتوان این روحیات ایثارگرانه و اخلاصی که وجود داشت را وارد عرصه سازندگی کرد، کشور در حوزه سازندگی موفق خواهد بود. جوانی که برایش عمل براساس نظرات بسیجی اولویت داشته باشد مطمئناً تاثیرگذارتر است. همچنین باید توجه داشت که عدم استفاده بسیج از فناوریهای روز یک توهم است. همان طور که بسیج در دوران دفاع مقدس با تکیه بر فناوری روز از اروندرود گذشت و پلها و جادههای زیادی را احداث و عملیاتهای بسیاری را اجرا کرد در حال حاضر نیز از تمام امکانات و ظرفیتها و پیشرفتهای به وجود آمده جهت انجام ماموریتها بهره میبرد. راهبرد بسیج سازندگی حضور همه جانبه جوانان در عرصه سازندگی کشور است. لذا تلاش میشود همه جوانان و به هر نحو ممکن به میدان سازندگی وارد شوند. بیش از بیست میلیون جوان در کشور وجود دارد و اگر همه دستگاهها و نهادهای مسئول در امور جوانان فعالیت کنند باز نمیتوانند بخش عظیمی از جوانان را پوشش دهند. بنابراین همکاری همه نهادها و دستگاهها یک ضرورت است. واگذاری عرصه برای حضور جوانان برعهده دستگاههایی است که بسیج سازندگی با آنان به توافق میرسد. به عنوان مثال برای بهسازی یک مدرسه لوازم و امکانات مور نیاز توسط آموزش و پرورش فراهم میشود و مدیریت بر جوانها در قالب اردوهای هجرت برعهده بسیج سازندگی است.
در نقاط مرزی، زمانی که یک پروژه رفاهی اجرا میشود، روح همنوع دوستی در این نقاط مرزی و اغلب محروم، تقویت میشود و امنیت ایجاد میکند. در حوزههای بهداشتی، اثربخشی فرهنگ خدماترسانی را در جامعه پزشکی ارتقا میبخشد. کسانی که از خدمات بهرهمند میشوند به متولیان و همنوعان خود علاقهمند میشوند. در حوزههای علمی، آموزشی دهها هزار نفر از برنامههای آموزشی در روستاها استفاده میکنند و این در کاهش میزان مهاجرت به شهرها مؤثر است. در حوزه دانشآموزی، مهمترین برنامه همکاری دانشآموزان در بهسازی، بازسازی و مرمت مدارس است. در حوزه دانشجویی، حمایت از اردوهای جهادی دانشجویان سراسر کشور انجام شده، در حوزه فرهنگی، حضور طلاب در کنار دانشآموزان و دانشجویان در مناطق محروم از حرکتهای مهم بوده و در حوزه پزشکی هزاران تیم پزشکی به مناطق محروم ارائه خدمات داشتند. این چهار حوزه از فعالیتهای برجسته بسیج سازندگی است. بسیج سازندگی تیمهای مشترکی با دستگاههای مختلف کشور دارد که کارشناسان تا پایان سال همه استانها را بازدید و آسیبشناسی میکنند. نگاه هزینهای به حضور جوانان در عرصههای سازندگی بزرگترین مشکل است. لذا اگر بسیج و یا سایر دستگاهها این زمینه را فراهم میکنند، این کار، هزینه کردن نیست بلکه نوعی سرمایهگذاری برای آینده نظام است.
بازدیدها: 6