درود خدا بر اهل بیت عصمت و ائمه ی هدایت

درود خدا بر اهل بیت عصمت و ائمه ی هدایت – گذری بر بیکران دعای افتتاح – قسمت سیزدهم

وَ صَلِّ عَلَی سِبْطَیِ الرَّحْمَهِ وَ إِمَامَیِ الْهُدَی الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّهِ وَ صَلِّ عَلَی أَئِمَّهِ الْمُسْلِمِینَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ وَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ وَ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ وَ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ وَ الْخَلَفِ الهادی الْمَهْدِیِّ حُجَجِک عَلَی عِبَادِک وَ أُمَنَائِک  فِی بِلَادِک صَلَاهً کثِیرَهً دَائِمَهً.

خدایا درود بفرست بر دو نوه پیامبر رحمت، دو امامِ هدایت، [امام]حسن و [امام] حسین، دو آقای جوانان بهشت. و درود فرست بر ائمه مسلمانان، علی بن الحسین (امام زین العابدین)، محمد بن علی (امام باقر)، جعفر بن محمد (امام صادق)، موسی بن جعفر (امام کاظم)، علی بن موسی (امام رضا)، محمد بن علی (امام جواد)، علی بن محمد (امام هادی)، حسن بن علی (امام عسکری) و جانشین ایشان، هدایت کننده هدایت شده (حضرت امام مهدی)؛ امامانی که حجت تو بر بندگانت، و امانت دار تو بر روی زمین هستند. بر ایشان، درودی بسیار و همیشگی فرست.

نکته ها

     «سبط» به معنی امتداد و ادامه چیزی است. نوه را به این سبب، سبط می گویند که نسل انسان از طریق نوه ادامه پیدا می کند. امام حسن و امام حسین علیهما السّلام نیز از آن جهت که دودمان رسول اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم از طریق ایشان ادامه پیدا کرده است، در روایات متعددی به عنوان «سبطان» معرفی شده اند.

     «اسماعیل حقی بروسوی» از مفسران اهل سنت _ که در قرن دوازده هجری می زیسته _ در تفسیر خود چنین نوشته است: «در حدیث وارد شده که حسین علیه السّلام سبطی از اسباط است. این حدیث در کتاب مصابیح آمده و به این معناست که امام حسین علیه السّلام خود، یک امت است یا به این معنی است که از آن حضرت، شاخه های متعددی منشعب می شود؛ چرا که سادات از حضرت زین العابدین علیه السّلام _ که فرزند امام حسین علیه السّلام است _ گسترش پیدا کرده اند». (وَ صَلِّ عَلَی سِبْطَیِ الرَّحْمَهِ)

     در این که معنی «سبطی الرحمه» چیست، دو احتمال وجود دارد: احتمال اول این که مراد از آن، «سبطی نبی الرحمه» (دو نوه پیامبر رحمت) است؛ چراکه قرآن کریم، پیغمبر اکرم را «رحمهً للعالمین» «وَ مَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ» معرفی می فرماید.

     در احتمال دوم، منظور، دو سبط و نوه ای است که وجود خودشان منسوب به رحمت است؛ چرا که امام حسن و امام حسین علیهما السّلام منشأ نزول رحمت بر امت اسلام هستند.

     «امام» یعنی رهبر و پیشوای خلق. در واقع، امام کسی است که سعی می کند با تشکیل یک حکومت الهی و به دست آوردن قدرت لازم، احکام خدا را اجرا و پیاده نماید و اگر هم نتواند تشکیل حکومت دهد، تا جایی که توان دارد، در اجرای احکام می کوشد. به عبارت دیگر، وظیفه امام، اجرای دستورات الهی و «ایصال به مطلوب» (رساندن افراد و جامعه به هدف خلقتشان) است.

     از آیات قرآن کریم روشن می شود که بسیاری از پیامبران، در کنار مقام «نبوت» (دریافت وحی) و «رسالت» (ابلاغ دستورات الهی به مردم)، به مقام «امامت» نیز رسیده بودند. «وَ إِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَ مِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ» یعنی هم وحی را دریافت می کردند، هم تبلیغ فرمان های الهی را به عهده داشتند، هم در تشکیل حکومت و اجرای احکام تلاش می کردند و هم از طریق باطنی به تربیت نفوس می پرداختند.

     از این رو، امامت همان مقام رهبریِ همه جانبه مادی و معنوی، جسمی و روحانی و ظاهری و باطنی است. امام، رئیس حکومت، پیشوای امت، مربی اخلاق و رهبر باطنی و درونی است. امام از یک سو با نیروی معنوی خود، افراد شایسته را در مسیر تکامل باطنی، رهبری می کند؛ از سوی دیگر، با قدرت علمی خود، افراد نادان را تعلیم می دهد و از سوی دیگر با نیروی حکومت خویش یا قدرت های اجرایی، اصول عدالت را اجرا می نماید.

     یادآوری این نکته نیز بایسته است که لقب «امام» از سوی رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم به امام حسن و امام حسین علیهما السّلام داده شد. ( وَ صَلِّ عَلَی… إِمَامَیِ الْهُدَی الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ)

     براساس روایات، لقب «سیدا شباب اهل الجَنّه» (دو آقای جوانان اهل بهشت) از جانب خدای متعال برای امام حسن و امام حسین علیهما السّلام انتخاب شده است.

     «هادی» به کسی گفته می شود که دیگران را از گمراهی نجات دهد. در حدیثی از امام صادق علیه السّلام چنین آمده است: «هنگامی که حضرت قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف ظهور کند، مردم را به اسلام _ در پیکری نو _ دعوت می نماید، و آنان را به حقیقتی از دست رفته _ که مردم از آن دور افتاده اند _ هدایت می کند».

     براین اساس، لقب «هادی» یکی از بارزترین لقب های امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است.

     «مهدی» یعنی کسی که هدایت شده است. مرور روایات، روشن می کند که این لقب، به دو دلیل برای امام دوازدهم انتخاب شده است.

     دلیل اوّل این که آن حضرت به سوی امری هدایت می شود که دیگران نسبت به آن گمراه هستند. در حدیثی از امام صادق علیه السّلام چنین آمده است: «إنّما سُمِّیَ القائمُ مَهدیّاً لأنّه یُهدیَ إلیَ أمرٍ مَضلوُلٍ عَنهُ؛ بدین جهت حضرت قائم عجّل الله تعالی فرجه الشریف مهدی نام گرفته است که هدایت به حقیقتی می نماید که مردم از آن گمراه شده اند».

     دلیل دوم در نام گرفتنِ حضرت حجّت عجّل الله تعالی فرجه الشریف به مهدی، این است که آن حضرت به هر امر پنهانی، هدایت می شود. امام باقر علیه السّلام در پاسخ به پرسش ابی سعید خراسانی درباره علت نام گذاری امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف به مهدی فرموده است: «لِأَنَّهُ یُهْدَی إِلَی کلِّ أَمْرٍ خَفِیٍّ؛ چون او به هر امر پنهانی، هدایت می شود».

پیام ها

1- باور انسان های عصر جاهلیت بر این بود که نسلشان فقط از پسر و فرزندان پسری ادامه پیدا می کند؛ اما اسلام با این باور غلط، مبارزه ای همه جانبه کرد، تا جایی که بارها تصریح کرد که دودمان پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم از دخترِ آن حضرت و نوه های دختری اش، یعنی فرزندان حضرت علی علیه السّلام و حضرت فاطمه علیها السّلام ادامه پیدا می کند.

     در کنارِ روایاتی که فرزندان حضرت فاطمه علیها السّلام را به عنوان «سبط الرسول» معرفی می کنند، آیاتی از قرآن کریم نیز عهده دارِ این مطلب هستند، که یکی از آن ها آیه مباهله «فَمَنْ حَآجَّكَ فِيهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْاْ نَدْعُ أَبْنَاءنَا وَ أَبْنَاءكُمْ وَ نِسَاءنَا وَ نِسَاءكُمْ وَ أَنفُسَنَا و أَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَةُ اللّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ»

است. در این آیه، امام حسن و امام حسین علیهما السّلام مصداق «أبنائنا» (فرزندان رسول خدا) معرفی شده اند. (وَ صَلِّ عَلَی سِبْطَیِ الرَّحْمَهِ)

2- برای رسیدن به هدایت، باید از امامانِ هدایت گر پیروی کرد. (إِمَامَیِ الْهُدَی الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ)

3- نثار صلوات بر پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم به سبب پیروی از دستور خدای متعال در قرآن کریم است. «إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِيمًا»

     مسلمان واقعی کسی است که چگونگیِ تکالیف خود را از تبیین کننده قرآن، یعنی رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم بگیرد؛ «وَ أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ» و بر اساس روایاتی که شیعه و سنی از آن حضرت ثبت کرده اند، باید پس از صلوات بر ایشان، بر خاندان آن حضرت نیز درود فرستاد. (اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ عَبْدِک…اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی عَلِیٍّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ…وَ صَلِّ عَلَی الصِّدِّیقَهِ الطَّاهِرَهِ…وَ صَلِّ عَلَی سِبْطَیِ الرَّحْمَهِ… وَ صَلِّ عَلَی أَئِمَّهِ الْمُسْلِمِینَ…)

4- امام باید شخصی هدایت یافته باشد تا بتواند دیگران را هدایت کند. (الهادی الْمَهْدِیِّ)

5- صلوات پسندیده، هم فراوان است، هم پیوسته و همیشگی. (صَلَاهً کثِیرَهً دَائِمَهً)

پایگاه اطّلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام

بازدیدها: 108