ده کتابی که از انقلاب اسلامی سخن می‌ گویند

ده کتابی که از انقلاب اسلامی سخن می‌ گویند

هیات: دهه فجر یادآور روزهای ۱۲ تا ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ است که طی آن امام خمینی رحمه الله پس از پانزده سال تبعید در بهمن ۱۳۵۷ به ایران بازمی گردند و همراه با مردم منجر به سقوط رژیم شاهنشاهی مستقر و برچیده شدن آن از تاریخ ایران می شوند.

رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران در بیانات خود این ایام را منحصربه فرد دانسته و توصیه به تدبر و مطالعه درباره این ایام دارند. با توجه به توصیه ایشان و جایگاه این ایام در تاریخ انقلاب اسلامی ایران تصمیم گرفته ایم کتاب هایی را درباره انقلاب اسلامی ایران معرفی کنیم تا با مطالعه این کتاب ها با بخشی از حقیقت و واقعیت تاریخ ایران اسلامی آشنا شویم.

مجموعه یک روایت معتبر، جمعی از نویسندگان، انتشارات به نشر

«بسیاری از خبرگزاری ها و تلویزیون ها از ایران خبر تهیه و پخش کردند. رادیو مسکو گفت: مردم ایران دیروز با شور و شوق در رفراندوم شرکت کردند. رادیو لندن خبر داد: مشخص است که مردم ایران با رأی بالایی جمهوری اسلامی را انتخاب می کنند. خبرگزاری فرانسه از بسیاری صندوق ها گزارش تهیه و مخابره کرد. تلویزیون ژاپن، خبرگزاری دولتی آلمان و روزنامه های ترکیه هم دیروز از تهران خبر تهیه کردند.»

آنچه با یکدیگر خواندیم بخشی از مجموعه کتاب های «یک روایت معتبر» است. این مجموعه روایتی از روزها و سال های منتهی به انقلاب اسلامی است؛ روزهایی که خوب یا بد، تلخ یا شیرین بر مردمان ایران زمین گذشته است و امروز بخشی از تاریخ این سرزمین را تشکیل می دهد؛ تاریخی که اگر شناخته شود، می تواند مانند نوری روشنایی بخش راه امروز و فردای ما قرار بگیرد. مجموعه «یک روایت معتبر» جریان های قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران را به صورت دقیق و با استفاده از اسناد معتبر آرشیو مراکز تاریخ پژوهشی به مخاطبان عرضه کرده است. همچنین این مجموعه از تصاویری دیده نشده یا کمتر دیده شده بهره برده است که به درک فضای آن روزهای انقلاب بیشتر کمک می کند. از این مجموعه که بناست ۴۰ جلد باشد بیش از ۲۰ جلد منتشر شده است. هر یک از جلدهای آن، حدود ۸۰ صفحه در قطع رقعی است که به مخاطب اجازه می دهد با اندکی وقت کتاب را مطالعه کند و یک تصویر کلی از آن واقعه انقلاب اسلامی به دست بیاورد. ویژگی مهم این مجموعه در این است که هرکدام از کتاب ها توسط یک نویسنده و محقق براساس مستندات موجود در کتاب ها، اسناد، مصاحبه ها، فیلم ها و عکس ها گردآوری شده است.

شب ظلمانی شاهنشاهی؛ بیانات امام خامنه ای درباره حکومت های پادشاهی ایران، اصغر مددی، انتشارات انقلاب اسلامی

از آغاز زندگی اجتماعی انسان‎ها تا به امروز، چگونگی نحوه اداره جامعه یکی از مهم ترین موضوعاتی بوده است که ذهن انسان را به خود مشغول کرده است. اگر نگاهی گذرا به تاریخ جوامع بیندازیم به این نتیجه خواهیم رسید که غالب جوامع در جهان و همچنین ایران به صورت پادشاهی اداره می شدند. سلاطین مستبد قاجار و رژیم سفاک پهلوی آخرین بقایای نظام پادشاهی در ایران بودند که می توان به عنوان بی کفایت ترین نظام های پادشاهی نیز از آنان نام برد. به عنوان مثال در دوران پهلوی دین ستیزی، مبارزه با فرهنگ ایرانی اسلامی، وابستگی کامل به بیگانگان، اشاعه فرهنگ بیگانه و… به اوج خود می رسد و بیش ازپیش ناکارآمدی نظام های پادشاهی را نشان می دهد. گذشت زمان و کمرنگ شدن حافظه عمومی نسبت به جنایات پادشاهان، منجر شده است که موقعیتی برای دشمنان فراهم آید تا افراد پلیدی چون محمدرضا پهلوی را تطهیر کرده و واقعیت را تحریف کنند؛ بنابراین ضروری است تا با رجوع به کتاب های موجود در این باره بیشتر با واقعیت و حقیقت نظام های پادشاهی آشنا شویم.

اصغر مددی با هدف جمع آوری بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره حکومت های پادشاهی ایران در کتاب «شب ظلمانی شاهنشاهی» تلاش کرده است تا هویت حکومت های پادشاهی را به مخاطبان نشان دهد. این کتاب ۲۲۰ صفحه ای که به همت انتشارات انقلاب اسلامی به چاپ رسیده دارای پنج فصل است. فصل نخستین کتاب، به نظر اسلام درباره سلطنت و تفاوت آن با نظام ولایت در اسلام پرداخته است. مفاسد و زیان های عمومی دوران شاهنشاهی در ایران از ابتدا تا سال ۱۳۵۷ موضوع فصل دوم و جنایات و خیانت های دوران قاجار موضوع فصل سوم است. فصل چهارم طرح مفاسد مشترک دوران قاجار و پهلوی را دستور کار خود قرار داده و فصل پنجم به زیان های دوران پهلوی اشاره دارد.

مسجد رهبر، مرتضی انصاری زاده، انتشارات راه یار

قدمت حضور مساجد در ایران به همان دوران اوایل ورود اسلام به ایران بازمی گردد؛ از آن زمان تا به امروز مساجد در شکل گیری تاریخ، فرهنگ، هنر، هویت و… ایرانیان نقش بسزایی داشته اند و در طول زمان نیز با تغییر حکومت همچنان باقی مانده اند، مساجدی نظیر مسجد جامع فهرج، مسجد کبود تبریز، مسجد گوهرشاد مشهد، مسجد شیخ لطف الله و چندین و چند مسجد دیگر گواهی بر این مدعی هستند. در دوران معاصر نیز مساجد در متن حوادث سیاسی و اجتماعی حضور داشته اند و حیات جامعه ایرانی به گونه ای به مساجد پیوند خورده است. مسجد جامع گوهرشاد که مرکز قیام خونین علیه رضاخان شد و مسجد جامع خرمشهر که کانون دفاع مردمی در برابر تهاجم متجاوزان بود، نمونه های اعلا از حضور مساجد در متن وقایع سیاسی و اجتماعی ایران است.

انقلاب اسلامی ایران در شکل گیری و تثبیت خود بسیار به مساجد اتکا داشته است. گاهی مساجد مرکز تربیت نیرو و رسانه ای برای انقلاب بودند و گاهی محل اخذ رأی و اعزام نیرو به جبهه های جنگ. در میان تمام مساجد برخی از آن ها از شهرت ویژه ای برخوردار می شوند. مسجد کرامت بنا بر حضور و فعالیت رهبر معظم انقلاب در سال های منتهی به انقلاب اسلامی یکی از آن مساجد است. کتاب «مسجد رهبر» که در ۵۴۴ صفحه توسط انتشارات راه یار به چاپ رسیده است به تحقیق و تفحص درباره مسجد کرامت پرداخته است. مرتضی انصاری زاده به عنوان نگارنده کتاب در چهار فصل به زمینه های شکل گیری و فعالیت های مسجد کرامت اشاره کرده است، او در این کتاب موضوعاتی نظیر نماز جماعت و سخنرانی های رهبر انقلاب در مسجد کرامت، تشکیل کمیته انقلاب در آن مسجد و… را آورده است.

تولد یک انقلاب، بهزاد دانشگر، انتشارات شهید کاظمی

سال ها از انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ گذشته است؛ انقلابی که بسیاری از افراد جامعه امروز ما شاهد وقوع آن نبوده اند و در حافظه های خود تصویری از آن روزها ندارند. برای بسیاری از این افراد هدف از این انقلاب و این که از کجا آغاز شد و چه حوادثی را سپری کرد تا به ۲۲بهمن ۱۳۵۷ برسد، محل پرسش است. بهزاد دانشگر نویسنده تازه نفس و خوش آتیه ای است که در تاریخ به دنبال یافتن پاسخ این پرسش ها رفته است. او سعی کرده است با مراجعه به خاطرات افراد و دیدگاه های مختلف درباره وقایع سال های منتهی به انقلاب سال ۱۳۵۷ تصویری واقعی از آن دوران ارائه کند تا دیگران نیز مانند او پاسخ های خود را بیابند و تصویری واضح از انقلاب و روزهای منتهی به آن به دست آورند.

«تولد یک انقلاب» عنوان کتابی ۶۰۸ صفحه ای است که به همت نشر شهید کاظمی منتشر شده است. بهزاد دانشگر نویسنده این کتاب با رجوع به کتاب های تاریخ شفاهی، خاطرات، بیانیه ها، اعلامیه ها و سایر منابع تلاش کرده است یک روایت واحد از انقلاب اسلامی بسازد تا تصویری واضح از روند شکل گیری انقلاب اسلامی ایران، وقایع و افراد دخیل در آن به دست آید. از ویژگی های مهم «تولد یک انقلاب» رجوع نویسنده به نقل قول های مستقیم و دوری او از تحلیل و توضیح هاست تا از این طریق فقط حوادث را ببیند البته این ویژگی کتاب باعث کسالت خوانندگان نمی شود و او تلاش کرده تا با ارائه روایتی به شکل داستان دارای تعلیق و ضرباهنگ خواننده را با چگونگی وقوع انقلاب اسلامی و نقش گروه های درگیر در آن و همچنین امام راحل آشنا کند.

آخرین شاه، آخرین دربار؛ ۱۰ سال پایانی رژیم پهلوی به روایت اسدالله خان علم، اسدالله علم، انتشارات مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران

خاطرات اسدالله علم یکی از منابع اصلی و دست اول درباره تاریخ دربار پهلوی و بالأخص سال های پایانی حکومت محمدرضا پهلوی است که بنا بر نزدیکی او به دربار و خاندان سلطنتی در کنار موقعیت سیاسی و شغل او، هماره مورد استفاده و توجه محققان این دوره بوده است. از میان نوشته های علم می توان بسیاری از عوامل زوال حکومت پهلوی و بروز و ظهور انقلاب را مشاهده کرده. این کتاب به کوشش موسی فقیه حقانی در ۴۱۰ صفحه توسط موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران به چاپ رسیده است.

کتاب خاطرات اسدالله علم در پنج فصل، به شکل موضوعی، وقایع مستخرج از خاطرات اسدالله علم را تقسیم کرده و در اختیار مخاطبان قرار داده است. فصل نخست به بررسی شخص شاه پرداخته است. تمرکز این فصل بر شخصیت و روحیات فردی شاه، خاصه خوی دیکتاتوری و اخلاقیات او است. فصل دوم به خانواده شاه می پردازد و فرزندان و همسران شاه را از دیدگاه خاطرات علم مورد بررسی قرار می دهد. فصل سوم به خواهران و برادران شاه پرداخته و پس از اشاره مفصل به خواهر دوقلوی او، نقش و اقدامات آنان، اشاره ای به برادران شاه می کند. سیاست داخلی موضوع فصل چهارم است. در این فصل مسائلی مانند نحوه حکومت داری محمدرضا پهلوی، خوی دیکتاتوری او، بی برنامگی و… مورد توجه قرار گرفته است. آخرین فصل کتاب به سیاست خارجی و وجهه بین المللی حکومت پهلوی اشاره دارد و نویسنده رابطه حکومت پهلوی را با کشورهای تأثیرگذار در آن دوره مانند آمریکا، انگلستان، اسرائیل، شوروی و نیز کشورهای عرب همسایه، مصر، اردن و مراکش، عربستان، فلسطین، افغانستان و…مورد ارزیابی قرار داده است.

فهیمه، نفیسه ثابت، انتشارات روایت فتح

قصه زندگی بعضی انسان ها بسیار عجیب است. گاهی از جاهایی سر در می آورند که شاید خودشان هم هیچ گاه تصورش را نداشتند. یکی از این قصه ها قصه فهیمه است که در کتاب «فهیمه» زندگی اش روایت می شود. کتاب «فهیمه» زندگی نامه داستانی دختری است به نام فهیمه محبی که توسط نفیسه ثبات در ۴۸۰ صفحه نوشته شده و به همت انتشارات روایت فتح به چاپ رسیده است. این کتاب شامل ۷ فصل اصلی است که به گفته نویسنده هر فصل دارای چند دالان و هشتی است. او در این کتاب به فصل های مختلف از زندگی خانم فهیمه محبی از دوران کودکی و نوجوانی تا آخرین لحظات حیات ایشان می پردازد و به خوبی به بیان وقایع زندگی پر پیچ وخم او اشاره می کند. زندگی ای که در یک خانواده مرفه و متمول و البته نسبتاً مذهبی شروع شده و در ادامه با جریان های انقلاب و جنگ پیوند خورده است.

شب ناسور، ابراهیم حسن بیگی، انتشارات موزه عبرت ایران

ابراهیم حسن بیگی نویسنده نام آشنای حوزه انقلاب اسلامی کتاب دیگری در این حوزه به چاپ رسانده است. «شب ناسور» عنوان این کتاب است که روایتی جدید از رویداد تاریخی انقلاب اسلامی است. نویسنده، داستانش را از زبان یکی از شکنجه گرهای ساواک به نام اصغر ضحاک تعریف می کند. ضحاک شکنجه گری است که در زندان کمیته مشترک ضد خراب کاری، بازجوی نیروهای انقلابی است. او در جریان آزادسازی زندانِ کمیته به دست نیروهای انقلابی، فرنچ یا همان لباس زندانی ها را بر تن می کند تا به عنوان ساواکی شناسایی نشود و از خشم نیروهای انقلاب در امان بماند. اصغر ضحاک چندین سال بعد پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فهرستی بیست نفره از انقلابی هایی تهیه می کند که در زندان کمیته مشترک، بازجویشان بود و نتوانسته از آن ها اعتراف مؤثری بگیرد. او تصمیم می گیرد در نقش خبرنگار و پژوهشگر انقلاب، به سراغ این افراد برود و حرف هایشان را بشنود و در آخر، آن ها را به قتل برساند.

اگر کسی با جنایات بارز رژیم پهلوی آشنا نباشد، با خواندن کتاب «شب ناسور»، به خوبی از اوضاع واحوال زندان کمیته مشترک ضد خراب کاری آگاه می شود. حسن بیگی در روایت اتفاقات زندان مخوف پهلوی، در عین خیال پردازی، مستندنگاری نیز می کند. ایشان خاطرات بسیاری از مبارزان سیاسیِ قبل از انقلاب را خوانده و با آن ها صحبت کرده است تا چیزهایی که به قلم می آورد، واقعی باشد؛ بنابراین، توصیفات نویسنده از شکنجه های مختلف ساواک در خلال داستان، واقعی و بر مبنای تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی است. این کتاب ۲۲۴ صفحه است که انتشارات موزه عبرت ایران آن را به چاپ رسانده است.

چُغُک، انتشارات مؤسسه فرهنگی هنری ایمان جهادی (صهبا)

مشهد مقدس شهر ایثار و مبارزه است. مشهد شهری است که در اوج خفقان و اختناق رضاخانی قیام مسجد گوهرشاد را در خود دیده است. در بحبوحه مبارزات انقلاب اسلامی هم مشهد مقدس حضوری فعال در این عرصه داشته است. شهری که قیام نهم و دهم دی ۱۳۵۷ را تجربه کرد، روزهایی که یکی از مهم ترین روزهای انقلاب اسلامی به شمار می آیند و کمتر از آن صحبت شده است. موسسه صهبا با رمان «چُغُک» که کتابی برای نوجوانان است، روایت گر همین دوران است. راوی رمان چُغُک، نوجوانی است با نام محمدمهدی که با سن وسال کمش، کارهای انقلابی بزرگی انجام می دهد و در میان انقلابیون تراز اول مشهد از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این نوجوان که رابطه صمیمی و نزدیکی با آیت الله خامنه ای دارد، از سوی ایشان «چُغُک» نامیده می شود که به معنای باهوش و زرنگ است. ماجرایی که داستان چُغُک در بستر آن شکل گرفته است، اتفاقات روزهای نهم و دهم دی ماه ۱۳۵۷ در مشهد است. چُغُک در سبک سینما رمان نوشته شده است. در این سبک، نیمی از کتاب، از نقاشی هایِ تمام صفحه ای تشکیل شده که در کنار متن جای گرفته اند و با آن پیش می روند و روایتگر قسمتی از داستان می شوند. مضاف بر این در این رمان نوجوانان با فردی آشنا می شوند که در حال حاضر علم دار انقلاب اسلامی ایران است. این کتاب در ۳۵۹ صفحه توسط مؤسسه فرهنگی هنری ایمان جهادی منتشر شده است.

انقلاب اسلامی، جهشی در تحولات سیاسی تاریخ، آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمه الله

کتاب «انقلاب اسلامی، جهشی در تحولات سیاسی تاریخ» تألیف آیت الله مصباح یزدی است که به همت قاسم شبان نیا تدوین و نگارش یافته است. موضع و موضوع اصلی کتاب نگاه به انقلاب اسلامی به عنوان رویدادی است که ریشه در تاریخ اسلام دارد. در این کتاب در ابتدا به منشأ انقلاب اسلامی اشاره شده است و ضرورت قدرشناسی آن توضیح داده شده است. سپس در مورد منشأ انواع حکومت ها بحث به پیش می رود و چگونگی مراحل شکل گیری حکومت ها بیان شده است. در دیدگاه مؤلف، انقلاب اسلامی ایران ادامه دهنده راه انبیاء است و در راستای تحقق بخشیدن و غلبه حق بر باطل با اراده انسانی است.

با توجه به فلسفه و علل پیدایش حکومت ها و نحوه شکل گیری تحولات اجتماعی، نویسنده کتاب آسیب های پیش روی نظام اسلامی را بیان می دارد و ضمن توضیح و توصیف ماهیت حکومت لیبرال-دموکراسی و جایگاه و نقش آموزه های دینی در مدیریت جامعه، جایگاه و نقش والا و رفیع حکومت اسلامی را تبیین می کند. به اعتقاد مؤلف، انقلاب اسلامی هدیه ای الهی است که با اصول دین مبین اسلام برپا داشته شده و پایدار و استوار باقی خواهد ماند. این کتاب از ۲۰فصل تشکیل شده است که علاقه مندان به آشنایی با زمینه تاریخ و تحولات انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی می توانند برای آشنایی به این کتاب که توسط مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمه الله در ۳۶۷ صفحه تدوین شده است، رجوع کنند.

از انقلاب اسلامی تا تمدن اسلامی (رهیافتی به بیانیه گام دوم انقلاب)، محمدحسن وکیلی، انتشارات مؤسسه جوانان آستان قدس رضوی

«محصول تلاش چهل ساله، اکنون برابر چشم ما است: کشور و ملّتی مستقل، آزاد، مقتدر، باعزت، متدین، پیشرفته در علم، انباشته از تجربه هایی گران بها، مطمئن و امیدوار، دارای تأثیر اساسی در منطقه و دارای منطق قوی در مسائل جهانی، رکورددار در شتاب پیشرفت های علمی، رکورددار در رسیدن به رتبه های بالا در دانش ها و فنّاوری های مهم از قبیل هسته ای و سلول های بنیادی و نانو و هوافضا و امثال آن، سرآمد در گسترش خدمات اجتماعی، سرآمد در انگیزه های جهادی میان جوانان، سرآمد در جمعیت جوان کارآمد و بسی ویژگی های افتخارآمیز دیگر که همگی محصول انقلاب و نتیجه جهت گیری های انقلابی و جهادی است؛ و بدانید که اگر بی توجهی به شعارهای انقلاب و غفلت از جریان انقلابی در برهه هایی از تاریخ چهل ساله نمی بود – که متأسفانه بود و خسارت بار هم بود – بی شک دستاوردهای انقلاب از این بسی بیشتر و کشور در مسیر رسیدن به آرمان های بزرگ بسی جلوتر بود و بسیاری از مشکلات کنونی وجود نمی داشت.»

آنچه با یکدیگر خواندیم بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب است. بیانیه ای که موضوعِ کتاب از «انقلاب اسلامی تا تمدن اسلامی» (رهیافتی به بیانیه گام دوم انقلاب) به قلم محمدحسن وکیلی قرار گرفته است. این کتاب که از مجموعه کتاب های مکمل دوره معارف کاربردی است به شاخه ای از درخت معارف بنیادین اسلام می پردازد. از موضوعات اصلی این کتاب ۳۳۳ صفحه ای که مؤسسه جوانان آستان قدس رضوی آن را به چاپ رسانده می توان از ریشه ها، دستاوردها و آسیب های انقلاب اسلامی، چیستی تمدن اسلامی، چیستی علم دینی و علوم انسانی و ضرورت تحول در آن، معرفی و بررسی تمدن غرب و مقایسه آن با تمدن اسلامی و وظایف جوان مؤمن انقلابی در راستای تمدن سازی یاد کرد.

منبع: حوزه

بازدیدها: 0

پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام