شناختنامه‌ای از نور بی کران حضرت معصومه(س)

ولادت و دوران کودکی حضرت معصومه(سلام الله عليها):

حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها دختر امام موسی کاظم (ع) و نجمه خاتون (س) و خواهر امام رضا (ع) در سال ۱۷۳ هجری قمری در شهر مدینه دیده به جهان گشودند. نام حضرت معصومه علیها السلام »فاطمه« کبری بود چرا که حضرت کاظم علیه السلام سه دختر به نام فاطمه داشتند. و حضرت معصومه عليها السلام بزرگتر از آنها بود. در شرافت نسب حضرت معصومه عليها السلام همین بس که ایشان دختر امام خواهر امام و عمه امام هستند. و همگی این ائمه به علاوه امام باقر و امام صادق عليهما السلام در جلالت شأن، ایشان روایت دارند.

آن حضرت از معدود امام زادگانی است. که پنج معصوم در عظمت شأن او سخن گفته اند. ایشان از همان دوران کودکی به علم و تقوا و عبادت مشهور بودند. و به معصومه” لقب گرفتند. در میان فرزندان امام کاظم (ع)پس از امام رضا (ع)کسی همپای معصومه(س)در علم و تقوا و فضیلت شناخته نشده است.

چرا به حضرت فاطمه بنت موسی کاظم (ع) لقب معصومه داده شده است؟

معصوم در اصطلاح دینی به کسی گفته میشود که از گناه و اشتباه معصوم است. این لقب به طور خاص به پیامبران و امامان اطلاق میشود. آن حضرت در واقع بتول دوم و جلوه ای از وجود نورانی حضرت زهرا سلام الله علیها بود. در طهارت نفس امتیازی خاص و بسیار والا داشت. طوری که امام هشتم برادر تنی آن حضرت او را که نامش فاطمه بود معصومه خواند.

و در بیان مقام و همچنین عصمت ایشان فرمود:

«من زار المعصومة بقم كمن زارني» : کسی که حضرت معصومه علیها سلام را در قم زیارت کند. مانند آن است که مرا زیارت کرده است.

اما در مورد حضرت فاطمه معصومه (س) چند نکته وجود دارد. معصومیت به معنای کامل:برخی معتقدند که حضرت معصومه (س) نیز مانند امامان معصوم از گناه و اشتباه معصوم بوده اند. این نظر بر پایه روایاتی است که فضایل و کرامات ایشان را بیان میکند. و منزلت ایشان را در حد امامان معصوم میداند.

معصومیت نسبی:

برخی دیگر معتقدند که حضرت معصومه (س) از معصومیت به معنای کامل برخوردار نبوده اند. اما از مرتبه بلندی از طهارت روح و کمال معنوی برخوردار بوده اند. این نظر نیز بر پایه روایاتی است که فضایل و منزلت ایشان را بیان میکند. اما آنها را در مرتبه ای پایین تر از امامان معصوم میداند.

لقب به دلیل عصمت:

برخی معتقدند که لقب “معصومه به دلیل پاکی و طهارت ظاهری و باطنی ایشان به ایشان داده شده است. در زبان عربی معصوم به معنای پاکیزه و بی عیب” نیز میآید.

لقب به دلیل شأن و منزلت:

برخی دیگر معتقدند که این لقب به دلیل شأن و منزلت والای ایشان به عنوان خواهر امام رضا )ع( و دختر امام کاظم )ع( به ایشان داده شده است.

نکته مهم صرف نظر از اینکه معصومیت حضرت معصومه (س) را به چه شکلی تفسیر کنیم. ایشان بدون شک از مقام و منزلت بزرگی در میان ائمه اطهار (ع) برخوردارند و مانند جد بزرگوارشان حضرت خدیجه حضرت زهرا و حضرت زینب نماد عفت و حیاء و جلال و منزلت والا و به معنای واقعی کلمه معصوم هستند و مورد احترام و تکریم ویژه شیعیان در سراسر جهان هستند.

علم و دانش:

حضرت معصومه (س) از علم و دانش فراوانی برخوردار بودند و به عنوان یکی از مروجان احادیث و معارف اهل بیت (ع) شناخته میشدند برخی روایات نشان میدهد که ایشان در زمینههای مختلف علمی مانند فقه کلام و تفسیر قرآن صاحب نظر بودند. کرامات: کرامات و معجزات فراوانی از حضرت معصومه (س) نقل شده است که شافی بیماران برآورنده حاجات نیازمندان و گمشدگان و راهنمای سرگشتگان بودند.
و در حال حاضر هم حرم مبارک ایشان منشأ برکات و فیوضات فراوانی برای زائران و مجاوران ایشان و ناجی هرفردی که صدایشان کند است. به طوری که یکی از مشهورترین القاب ایشان کریمه اهل بیت است.

چرا به حضرت فاطمه معصومه (س) لقب “كريمه اهل “بيت” داده شده است؟ لقب “کریمه اهل بیت به حضرت فاطمه معصومه (س) به چند دلیل نسبت داده میشود.

1. کرامت و بخشندگی:

دلایل متعددی برای این لقب وجود دارد. که به برخی از آنها اشاره میکنیم. کرم و بخشش یکی از مشهورترین معانی کریم در زبان عربی بخشنده” و “جودمند” است. برخی معتقدند که حضرت معصومه (س) به دلیل کرم و بخشش و احسان فراوان به نیازمندان و دردمندان به این لقب مشهور شده اند. روایاتی وجود دارد که نشان میدهد. ایشان در زمان حیات خود به نیازمندان کمک میکردند. و از مال خود در راه خدا انفاق میکردند. و حتی تا کنون سائل یا دردمندی نمانده که به ایشان روی بیاورد و دست خالی برگردد.

 

۲-شفاعت و واسطه گری

برخی دیگر معتقدند که این لقب به دلیل شفاعت و واسطه گری حضرت معصومه (س) در قیامت به شیعیان داده شده. معتقدان به این نظر بر این باورند که ایشان مانند برادرشان امام رضا (ع) میتوانند در روز قیامت شفاعت گناهکاران را بکنند. و آنها را از عذاب نجات دهند. در روایاتی از ائمه اطهار (ع) نقل شده است. که حضرت معصومه (س) در روز قیامت شفاعت گناهکاران شیعه را بر عهده دارند.

3 جایگاه و منزلت معنای دیگر “کریم” ارجمند” و “گرامی” است.

عده ای نیز معتقدند که این لقب به دلیل جایگاه و منزلت والای حضرت معصومه (س) در میان اهل بیت (ع) به ایشان داده شده است. ایشان به عنوان خواهر امام رضا (ع) و دختر امام کاظم (ع) از احترام و تکریم ویژه ای در میان شیعیان برخوردارند.
اما در مورد اینکه چه کسی این لقب را به ایشان داده است روایات متعددی وجود دارد این لقب را به امام رضا (ع) به خواهر گرامیشان نسبت داده اند.
در روایتی گفته میشود که هنگامی که حضرت معصومه (س)به قم هجرت ،کردند امام رضا (ع) در نامه ای به ایشان فرمودند: سوی قم حرکت کن چرا که قم مأمن اهل بیت من خواهد شد و در آنجا زنی از خاندان من دفن خواهد شد که مردم به سبب او به بهشت خواهند رفت و او را »کریمه اهل بیت خواهند نامید. هنگامی که حضرت معصومه )س( قصد هجرت به قم را داشتند امام رضا (ع) به ایشان فرمودند: به قم بروید چرا که در آنجا محل اقامت شما خواهد بود و مرقد شما مکان نجات برای اهل زمین خواهد شد و شما در آنجا کریمه اهل بیت خوانده خواهید شد.

هجرت به قم

با افزایش ظلم و ستم مامون عباسی امام رضا (ع) به اجبار راهی خراسان شدند. حضرت معصومه (س) که از دلتنگی برای برادرشان رنج میبردند. تصمیم گرفتند به سوی ایشان هجرت کنند. در مسیر هجرت ماموران مامون به کاروان حضرت معصومه (س) حمله ور شدند. و مشقتهای زیادی را به ایشان تحمیل کردند.

ورود به قم و رحلت

حضرت معصومه (س) در سال ۲۰۱ هجری قمری به شهر قم رسیدند. طبق برخی روایات ایشان در بدو ورود به قم با مشاهده دروازه شهر فرمودند: اینجا قم است قم که اهل بهشت را جای خود میدهد. در بدو ورود حضرت به ساوه شیعیان قم استقبال بینظیر و بی سابقه ای از حضرت داشتند. و ایشان را همراه خود به قم آوردند. حضرت معصومه (س) ۱۷ روز در قم اقامت داشتند. و در خانه یکی از شیعیان سکونت گزیدند.

ایشان در طول اقامت کوتاه خود در قم منشأ برکات و خیرات فراوانی برای مردم این شهر بودند. سرانجام در دهم یا دوازدهم ربیع الاول سال ۲۰۱ هجری قمری در سن ۲۸ سالگی به دیدار حق رفتند. و در محل فعلی بارگاه مقدس به خاک سپرده شدند.

فضایل و کرامات

ایشان از مقام و منزلت بزرگی در میان ائمه اطهار (ع) برخوردارند. ایشان به عنوان کریمه اهل”بیت شناخته میشوند. و مورد احترام و تکریم شیعیان در سراسر جهان هستند.

بارگاه مقدس حضرت معصومه (س) یکی از مهمترین مکانهای زیارتی شیعیان در ایران و جهان است. و سالانه میلیونها زائر به این بارگاه مشرف میشوند.

به حضرت معصومه (س) کرامات و معجزات زیادی نسبت داده شده است. که شفای بیماران برآورده شدن حاجات و نصرت و یاری زائران از جمله آنها است.

چرا حضرت معصومه سلام الله عليها ازدواج نکردند؟

برای پاسخ به این سوال چند نقل آمده از جمله :

۱- وصیت امام موسی بن جعفر(ع) به دخترانش که ایشان فرمودند که دختران او ازدواج نکنند.

۲-هم کفو نبودن کسی با دختران ایشان.

در این دو مورد بالا که در کتب تاریخی آمده هر دو برخلاف سیره قرآن و اهل بیت علیهم السلام است. و در عقل نمیگنجد که امام بخاطر همچنین دلایل خلاف طريقه الهی اجازه به ازدواج دخترانشان ندهد.

۳- دوران خفقان هارونی، که در این دوران شیعیان به طوری تحت فشار بودند. که حتی به راحتی جرئت نداشتند. برای سوال و پرسش در خانه امامشان بروند. و این قول معتبر تر و قابل پذیرفتن تر است. که بخاطر اختناق هارونی و مأمونی بوده است.

 

حضرت معصومه(س) شفاعت کننده شیعیان در روز محشر

بازدیدها: 0