پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
سعودی، چشم‌انداز خصومت علیه ایران
خصومت رو به تشدید رژیم سعودی علیه جمهوری اسلامی ایران سبب بروز ابهامات زیادی پیرامون آینده روابط دو کشور شده است.
روابط ایران و عربستان از چند جهت بر مناسبات منطقه‌ای تأثیر می‌گذارد. ایران و عربستان از نظر موقعیت مذهبی، سیاسی، جغرافیایی و اقتصادی دو کشور مهم منطقه هستند. ایران به عنوان مهم‌ترین کشور شیعی جهان که برای بقیه شیعیان جنبه الهام‌بخشی دارد و عربستان به عنوان کشوری که دربردارنده مقدس‌ترین شهرهای اسلام ـ مکه و مدینه ـ است، از بعد مذهبی دارای اهمیت خاص می‌باشد ضمن آنکه مرکز پیروان مذهب حنبلی ـ کم‌جمعیت‌ترین در میان بقیه مذاهب سنی ـ هم می‌باشد. از سوی دیگر ایران و عربستان هر دو قادرند بر سیاست‌های منطقه‌ای از طریق هم‌پیمانان خود تأثیر بگذارند. البته با این تفاوت که هم‌پیمانی با ایران جنبه سیاسی و هم‌پیمانی با عربستان عمدتاً جنبه مالی و اقتصادی دارد. دو کشور از نظر جغرافیایی بر آبراه‌ها و تنگه‌های حساس اشراف دارند. خلیج فارس، دریای سرخ و تنگه هرمز از جمله دلیل اهمیت ژئوپلیتیکی دو کشور محسوب می‌شوند. از جنبه اقتصادی هم ایران دارای فرصت‌های مهم اقتصادی است کما اینکه در سال‌های اخیر علیرغم محدودیت‌های فراوان به عنوان کشوری باثبات اقتصادی شناخته شده است. عربستان با دارا بودن بیشترین ذخایر ارزی در منطقه ـ که بعضی از آمارها از نزدیک به هزار میلیارد دلار حکایت می‌کنند ـ از جایگاه اقتصادی مهمی برخوردار می‌باشد.
اما با این وصف شرایط جاری میان دو کشور طی سال‌های اخیر به طور دائمی به سمت وخامت رفته است. تحولات اخیر در حوزه عربی ـ که ما آن را بیداری اسلامی می‌دانیم ـ عربستان را به شدت نگران کرد و سران این کشور به گمان اینکه به زودی شرایط داخلی‌شان دستخوش تغییراتی از نوع آنچه در تونس، مصر، لیبی، بحرین و یمن اتفاق افتاد، خواهد شد و ایران دارای بهترین موقعیت برای استفاده از این موج و وخامت‌بخشی به آن است، پیشاپیش خصومتی را علیه ایران آغاز کرده و سعی کردند یک جبهه منطقه‌ای را علیه ایران فعال نمایند.
از آن طرف غربی‌ها که دوره تأثیرگذاری فشارهای اقتصادی و سیاسی غرب علیه ایران را رو به کاهش ارزیابی می‌کردند، سیاست خصومت‌ورزی عربستان و تلاش آن برای فعال‌سازی یک جبهه عربی ـ اسلامی علیه ایران را جایگزین مناسبی برای فشارهای غرب ارزیابی می‌کردند، پشت سیاست ضد ایرانی آل سعود قرار گرفتند.
شکست در یمن و آغاز فروپاشی
جنگ یمن و جنگ سوریه و تلاش رژیم سعودی در به شکست کشاندن طرح استقرار نظام سیاسی در این دو کشور و صرف نزدیک به ۵۰۰ میلیارد دلار در این دو کشور به خوبی نشان می‌دهد که فاصله عمیقی میان ایران و عربستان به وجود آمده به گونه‌ای که پر کردن آن به زمان زیاد نیاز دارد.
اما در عین حال نباید گمان کرد که سعودی‌ها به جنگی گرم و مستقیم با ایران روی می‌آورند و نباید گمان کرد که سیاست تشدید تنش علیه ایران به نتیجه می‌رسد. آنچه مسلم است این است که برای رژیم سعودی، شکست در یمن به منزله پذیرش آغاز فروپاشی تلقی شده است و لذا سران سیاسی و امنیتی این کشور یک اقناع داخلی را به وجود آورده‌اند که تنها راه بقا، دست یافتن به پیروزی در جنگ یمن می‌باشد. از این رو به نظر نمی‌آید تا زمانی که جنگ علیه یمن ادامه دارد ما شاهد بروز مشکل داخلی برای رژیم سعودی باشیم.
عربستان در تلاش است تا وانمود شود کشورهای اسلامی اکثراً با ایران مشکل دارند و ایران را یک مشکل مهم ارزیابی می‌نمایند. بر این اساس در ادامه خصومت‌ورزی‌ها، روزنامه هوادار سعودی در لبنان ـ المستقبل ـ روز ۲۲ فروردین ۹۵ پیش‌بینی کرد که سازمان همکاری‌های اسلامی در نشست مقدماتی خود در اسلامبول، یک بیانیه جدید ضدایرانی صادر نماید. این در حالی است که روابط ایران با کشورهای اسلامی و به خصوص همسایگان آن در حد خوب می‌باشد. عربستان در این میان تلاش وسیعی کرد تا سه کشور ترکیه، پاکستان و مصر را به جرگه مؤتلفین ضد ایران خود درآورد و برای این موضوع هزینه زیادی پرداخت کرد اما این اتفاق عملاً نیفتاد خود این ماجرا نشان می‌دهد که نمادسازی از سازمان‌ها و بیانیه‌ها به منظور منزوی معرفی کردن ایران به جایی نرسیده است.
آیا حجاج ایرانی امسال در مدینه و مکه حضور خواهند اشت؟
اما در این بین یک سؤال کلیدی هم در رابطه با برگزاری مناسک آینده حج وجود دارد. آیا حجاج ایرانی امسال در مدینه و مکه حضور خواهند داشت؟ مقامات سعودی به طور رسمی موافقت خود را با عزیمت یک هیئت از متولیان حج ایرانی اعلام کرده و قرار است رئیس سازمان حج و زیارت ایران در رأس هیئتی به ریاض برود اما در عین حال حتی اگر توافق کتبی میان دو کشور به امضا برسد و جزئیات مراسم هم توافق شود، هنوز این ابهام درباره برگزار شدن حج با حضور ایرانیان وجود خواهد داشت. سعودی‌ها در عمل نشان داده‌اند که ارزش چندانی برای توافقات قایل نیستند و سعی خود را خواهند کرد که حج مطابق الگوی آنان برگزار شود.
در این بین دو انگاره وجود دارد: عربستان به دلیل هزینه‌های سنگین سیاسی، نمی‌خواهند مانع حضور حجاج ایرانی در مناسک ۹۵ شود؛ عربستان مایل نیست حجاج ایرانی در مراسم امسال مکه شرکت نمایند و در عین حال درصدد پیدا کردن راهی است که هزینه‌های اجرایی کردن چنین تصمیمی، از دوش این رژیم برداشته شود.
رژیم عربستان در حالی که دارد کشورهای دیگر را برای دامن زدن به خصومت علیه ایران دعوت می‌کند نمی‌تواند با پذیرش حضور حاجیان ایرانی، متهم به رفتار متناقض گردد بر این اساس به نظر می‌آید عربستان با اصالت دادن به عدم همکاری با ایران جلو می‌آید کما اینکه وقت‌گذرانی آن از چنین چیزی حکایت می‌کند در عین حال بعضی از مقامات ایرانی حج گفته‌اند سیاست سنتی عربستان بر برگزاری مراسم استوار است ولی تلاش آنان این است که حج را کاملاً در مشت‌های خود نگه دارند و مانع انجام حج مطابق الگوی ایران ـ توأم با برائت و برگزاری همایش‌های بین‌المللی ـ شوند. در این گزاره تفاوت میان سیاست‌های دوره ملک عبدالله و ملک سلمان نادیده گرفته شده است.
بازدیدها: 105
