مجموعه احادیث پیرامون فریضه امر به معروف و نهی از منکر

خانه / مطالب و رویدادها / مجموعه احادیث پیرامون فریضه امر به معروف و نهی از منکر

قال رسول الله – صلي الله عليه و آله – : لا يَزالُ النّاسُ بِخَيرٍ ما أمَرُوا بِالمَعرُوفِ و نَهَوا عَنِ المُنكَرِ و تَعاوَنُوا عَلَي البِرِّ وَ التَّقوي .

رسول خدا – صلي الله عليه و آله فرمودند: مردم هميشه در خير خواهند بود تا وقتي كه امر به معروف و نهي از منكر مي كنند و در نيكي و پرهيزكاري يكديگر را ياري مي رسانند.

«تهذيب الأحكام، ج 6، ص 181»

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

قال الامام الحسين – عليه السلام – : ان الأمر بالمعروف و النهي عن المنکر، دعاء الي الاسلام مع رد المظالم و مخالفة الظالم و قسمة الفيء و الغنائم و أخذ الصدقات من مواضعها و وضعها في حقها.

امام حسين – عليه السلام – فرمودند: امر به معروف و نهي از منکر، آن است که: کافران را به اسلام دعوت کني، حقوق ستمديدگان را باز ستاني، با ستمگر به مخالفت برخيزي، غنيمت ها و بيت المال را عادلانه بين اهل اش قسمت کني، صدقات (زکات) را از آنجا که بايد، بگيري و در آنجا که بايد، مصرف کني.

«تحف العقول، ص 270»

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

امام على عليه‏السلام :الجِهادِ على أرْبَعِ شُعَبٍ : على الأمرِ بالمَعروفِ والنَّهيِ عنِ المُنكَرِ والصِّدْقِ في المَواطِنِ وشَنَآنِ الفاسقِينَ .

جهاد چهار شاخه دارد : امر به معروف ، نهى از منكر ، پايدارى در جبهه هاى جنگ و دشمنى با تبهكاران .

الخصال : 232 / 74 منتخب ميزان الحكمة : 114

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

پيامبر خدا(صلی الله عليه و آله):نَصرُ الْمَظلُومِ وَالْأمرُ بِالْمَعرُوفِ وَالنَّهيُ عَنِ الْمُنكَرِ جِهادٌ؛

يارى رساندن به ستمديده و امر به معروف و نهى از منكر جهاد در راه خداست.

جامع الأحاديث قمى، ص 125

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

پيامبرخدا(صلی الله عليه و آله):مَن أَمَرَ بِمَعروفٍ فَلْيَكُنْ أمرُهُ ذلِكَ بِمَعرُوفٍ؛

كسى كه امر به معروف مى‏كند. بايد اين كار را با شيوه خوبى انجام دهد.

كنزالعمّال، ح 5523

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

پيامبراکرم(صلى‏ الله‏ عليه ‏و‏آله وسلم) فرمودند: لا يَأمُرُ بِالمَعروفِ وَلا يَنهى عَنِ المُنكَرِ إلاّ مَن كانَ فيهِ ثَلاثُ خِصالٍ : رَفيقٌ بِما يَأمُرُ بِهِ رَفيقٌ فيما يَنهى عَنهُ ، عَدلٌ فيما يَأمُرُ بِهِ عَدلٌ فيما يَنهى عَنهُ، عالِمٌ بِما يَأمُرُ بِهِ عالِمٌ بِما يَنهى عَنهُ؛

امر به معروف و نهى از منكر نكند مگر كسى كه سه خصلت در او باشد: در امر و نهى خود مدارا كند، در امر و نهى خود ميانه روى نمايد و به آنچه امر و نهى مى كند، دانا باشد.

بحارالأنوار، ج100، ص87، ح64

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: مَن رَأى مِنكُم مُنكَرا فَليُغَيِّرهُ بِيَدِهِ ، فَإن لَم يَستَطِع فَبِلِسانِهِ ، فَإن لَم يَستَطِع فَبِقَلبِهِ وَذلِكَ أضعَفُ الإيمانِ؛

هر كس از شما منكرى ببيند بايد با دست و اگر نتوانست با زبان و اگر نتوانست با قلبش آن را تغيير دهد، كه پائين‏ترين درجه ايمان همين (تغيير قلبى) است.

نهج الفصاحه، ح‏3010

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: إذا لَم يَأمُروا بِمَعروفٍ وَلَم يَنهَوا عَن مُنكَرٍ وَلَم يَتَّبِعوا الأخيارَ مِن أهلِ بَيتى ، سَلَّطَ اللّه‏ُ عَلَيهِم شِرارَهُم ، فَيَدعوا عِندَ ذلِكَ خِيارُهُم فَلا تُستَجابُ لَهُم؛

هرگاه (مردم) امر به معروف و نهى از منكر نكنند، و از نيكان خاندان من پيروى ننمايند، خداوند بدانشان را بر آنان مسلّط گرداند و نيكانشان دعا كنند امّا دعايشان مستجاب نشود .

امالى صدوق، ص‏254

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: لا يَزالُ النّاسُ بِخَيرٍ ما أمَروا بِالمَعروفِ وَنَهَوا عَنِ المُنكَرِ وَتَعاوَنوا عَلَى البِرِّ وَ التَّقوى فَإذا لَم يَفعَلوا ذلِكَ نُزِعَت مِنهُمُ البَرَكاتُ، وَ سُلِّطَ بَعضُهُم عَلى بَعضٍ و َلَم يَكُن لَهُم ناصِرٌ فِى الأرضِ وَ لا فِى السَّماءِ؛

تا زمانى كه مردم امر به معروف و نهى از منكر نمايند و در كارهاى نيك و تقوا به يارى يكديگر بشتابند در خير و سعادت خواهند بود، اما اگر چنين نكنند، بركت‏ها از آنان گرفته شود و گروهى بر گروه ديگر سلطه پيدا كنند و نه در زمين ياورى دارند و نه در آسمان.

تهذيب الاحكام، ج6، ص181، ح22

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

امام على (علیه السلام) فرمودند: مَن أمَرَ بِالمَعروفِ شَدَّ ظَهرُ المُؤمِنِ وَمَن نَهى عَنِ المُنكَرِ أَرغَمَ أَنفَ المُنافِقِ وَأَمِنَ كَيدَهُ؛

هر كس امر به معروف كند به مؤمن نيرو مى‏بخشد و هر كس نهى از منكر نمايد بينى منافق را به خاك ماليده و از مكر او در امان مى‏ماند.

كافى،ج2، ص50، ح1

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

امام على (علیه السلام) فرمودند: إنَّ الأمرَ بِالمَعروفِ وَالنَّهىَ عَنِ المُنكَرِ لا يُقَرِّبانِ مِن أَجَلٍ وَلا يَنقُصانِ مِن رِزقٍ ، لكِن يُضاعِفانِ الثَّوابَ وَيُعظِمانِ الجرَ وَأفضَلُ مِنهُما كَلِمَـةُ عَدلٍ عِندَ إمامٍ جائِرٍ؛

امر به معروف و نهى از منكر نه اجلى را نزديك مى‏كنند و نه از روزى كم مى‏نمايند، بلكه ثواب را دو چندان و پاداش را بزرگ مى‏سازند و برتر از امر به معروف و نهى از منكر سخن عادلانه‏اى است نزد حاكمى ستمگر.

غررالحكم، ج2، ص611، ح3648

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

امام علي(عليه السلام) فرمودند: اَلأمرُ بِالمَعروفِ أفضَلُ أعمالِ الخَلقِ ؛

امر به معروف، برترين كارِ مردم است .

غرر الحكم و درر الكلم، حديث1977

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: کلام ابن آدم کلّه علیه لا له إلّا أمرا بمعروف أو نهیا عن منکر أو ذکر اللَّه تعالى؛

گفتار فرزند آدم به ضرر اوست نه به نفع او مگر امر به معروفى یا نهی از منکرى یا ذکر خداى والا.

نهج الفصاحه

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: تقرّبوا إلى اللَّه ببغض أهل المعاصی و ألقوهم بوجوه مکفهرّه و التمسوا رضا اللَّه بسخطهم و تقرّبوا إلى اللَّه بالتّباعد منهم؛

به وسیله دشمنى گناهکاران به خدا نزدیک شوید و با آنها با چهره هاى عبوس دیدار کنید و خشنودى خدا را در ناخشنودى آنها بجوئید و به وسیله دورى از آنها به خدا تقرب جوئید.

نهج الفصاحه

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: تبسّمک فی وجه أخیک لک صدقه، و أمرک بالمعروف و نهیک عن المنکر صدقه و إرشادک الرّجل فی أرض الضّلال لک صدقه و إماطتک الحجر و الشّوک و العظیم عن الطّریق لک صدقه؛

لبخند تو بر روى برادرت صدقه است امر به معروف و نهى از منکر کردنت صدقه است و راهنمائى کسى که راه را گم کرده صدقه است و دور کردن سنگ و خار و استخوان از راه صدقه است.

نهج الفصاحه

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

قال رَسُولُ اللّهِ – صلي الله عليه وآله – : إنَّ اللّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَيُبْغِضُ الْمُؤْمِنَ الضَّعيفِ الَّذي لادينَ لَهُ، فَقيلَ: وَ ما الْمُؤْمِنُ الضَّعيفُ الَّذي لا دينَ لَهُ؟ قالَ: اَلذّي لا يَنْهي عَنِ الْمُنْكَرِ؛

رسول خدا – صلي الله عليه و آله – فرمودند:

همانا خداوند دشمن دارد آن مؤمني را كه ضعيف و بي دين است، سؤال شد: مؤمن ضعيف و بي دين كيست؟ پاسخ داد: كسي كه نهي از منكر و جلوگيري از كارهاي زشت نمي كند.

وسائل الشّيعة، ج 16، ص 122، ح 21139

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

پيامبراکرم صلى الله عليه وآله : سُئِلَ رَسولُ اللَّه‏صلى الله عليه وآله: مَنْ اَتْقَى النَّاسِ؟ قال: آمَرُهُمْ بِالْمَعْروفِ وَ اَنْهاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ اَوْصَلُهُمْ لِلرَّحِمِ؛

از رسول خداصلى الله عليه وآله سؤال شد: با تقواترين مردم كيست؟ فرمودند: كسى كه بيشتر امر به معروف و نهى از منكر و صله رحم نمايد.

كنزالعمال، ح 8474 .

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

هرگاه مردم منكر را ببينند ولي آن را تغيير ندهند، نزديك است كه خداوند كيفرش را فراگيرشان كند.

( كنز العمال: ج 3 ص 70 ح 5535 )

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

امام باقر عليه‏السلام می فرمایند:

امر به معروف و نهى از منكر راه و روش پيامبران و شيوه صالحان است و واجب بزرگى است كه واجبات ديگر با آن بر پا مى‏شوند، راه‏ها امن مى‏گردد و درآمدها حلال مى‏شود و حقوق پايمال شده، به صاحبانش برمى‏گردد، زمين آباد مى‏شود و (بدون ظلم) حق از دشمنان گرفته مى‏شود و كارها سامان مى‏پذيرد.

كافى، ج 5 ، ص 56، ح 1.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

امام سجاد(علیه السلام) می فرمایند: التارک الامر بالمعروف والنهي عن المنکر کنابذ کتاب الله وراء ظهره؛

ترک کننده امر به معروف و نهي از منکر، مانند کسي است که قرآن را پشت سرش مي اندازد.

سيره پيشوايان، مهدي پيشوايي، ص427و428.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

حضرت فاطمه (سلام الله علیها) می فرمایند: فَرَضَ اللَّهُ . . . الأمرَ بِالمَعُروفِ مَصلَحَةً لِلعامَّةِ؛

خداوند امر به معروف را براى اصلاح مردم قرار داد

بحار الأنوار ، ج 6 ، ص 107

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

امام علی (علیه السلام) می فرمایند: قِوامُ الشَّريعَةِ الأمرُ بِالمَعرُوفِ والنَّهيُ عَنِ المُنكَرِ و إقامَةُ الحُدودِ؛

استوارى شريعت ، به امر به معروف و نهى از منكر و برپاداشتن حدود است.

ميزان الحكمه ، ح 12688

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: إنَّ أَعظَمَ النّاسِ مَنزِلَةً عِندَاللّه‏ِ یومَ القیامَةِ أَمشاهُم فى أَرضِهِ بِالنَّصیحَةِ لِخَلقِهِ

بلند مرتبه ‏ترین مردم نزد خداوند در روز قیامت کسى است که در روى زمین بیشتر در خیرخواهى و ارشاد مردم قدم بردارد.

(کافی، جلد 2، ص 208 صفحه 5)

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: کُونُو دُعاةً للنّاسِ بِغَیر اَلسِنَتِکُم لِیَرُوا منکُم الوَرَع و الاِجتهادَ و الصَّلاة و الخیر فَانَّ ذلکَ داعیةٌ؛

مردم را با غیر زبانتان بخوانید تا از شما پارسایی و کوشش و نماز و خوبی را ببینند زیرا این امور آنان را به سوی حق فرا می خواند.

(جهادالنفس،ح‏195)

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

امام باقر(علیه السلام)می فرمایند:

فرمان دادن به خوبی و باز داشتن از زشتی، راه پیامبران و شیوه ی نیکوکاران است. فریضه ی بزرگی است که دیگر فرایض به واسطه ی آن برپا می شود و راه ها و روش ها امن می گردد، در آمدها حلال، حقوق و اموال به زور گرفته شده به صاحبانش بر می گردد، زمین آباد شده، از دشمنان انتقام گرفته می شود و کارها سامان می پذیرد.

اصول کافی، ج5، ص 56.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

امام علی (علیه السلام)می فرمایند:

تمام کارهای نیکو، و جهاد در راه خدا، برابر امر به معروف و نهی از منکر، چونان قطره ای بر دریای مواج و پهناور است.

نهج البلاغه، ترجمه ی مرحوم دشتی حکمت 374.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

رسول اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم)می فرمایند:

یا امر به معروف و نهی از منکر می کنید، یا عذاب خداوند همه ی شما را فرا می گیرد.

وسایل الشیعه، ج11، ص407.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

امام حسین (علیه السلام)می فرمایند:

بر هیچ چشم مؤمن به خدا روا نیست که ببیند خدا نافرمانی می شود و (چشم) خود را فرو ببندد مگر آن وضع را تغییر دهد.

تنبیه الخواطر/ج2/ص179.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

امام علی (علیه السلام)می فرمایند:

هر کس به معروف امر کرد، پشوانه ی نیرومند مؤمنان است، و آن کس که از زشتی ها نهی کرد بینی کافران (منافقان) را به خاک مالید.

غررالحکم/ ح 6794.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

رسول اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

با نفرت از گنهکاران به خدای تعالی نزدیک شوید و با این افراد با ترشرویی برخورد کنید. و با خشم گرفتن بر آنان خشنودی خدا را بجویید و با دوری کردن از آن ها به خدا نزدیک شوید.

کنزالعمال/ ح5585.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:

ویل لمن یأمر بالمنکر و ینهی عن المعروف.

وای برآن که به منکر امر کند و از معروف نهی کند!

بحارالانوار، ج1، ص 87.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________