مسئول هیأت باید مقتل را بشناسد

حجت الاسلام کدخدا رستم:

مسئول هیأت باید مقتل را بشناسد

حجت الاسلام کدخدارستم در سومین دوره ی آموزش تخصصی مدیران پیروان عترت هیأت های رزمندگان اسلام سراسر کشور با ذکر نکاتی پیرامون زن عاشورایی؛ شاخصه ها و ویژگی ها به ایراد سخن پرداخت. ایشان با بیان بخشی از نقش های زنان حاضر در کربلا افزودند: پیام رسانی مهترین اصل حرکت زنان عاشورایی بود که در رأس آن حضرت زینب کبری(س) قرار داشت و شاخصه های مهم این پیام رسانی؛ واقع گویی و صداقت، شجاعت، فصاحت و بلاغت، سرعت عمل، روشن سازی افکار عمومی، برجسته سازی و مقابله با تحریف است.

نقش زنان در واقعه کربلا

ا. تشویق مردان به جهاد: زنان عاشورایی مردان خود را ترغیب به رفتن میدان جهاد میکردند. آمده است که وقتی قاسم بن الحسن(ع) اذن میدان خواست و عمو به او اجازه نداد، به خیمه برمی‌گردد. مادربزرگوارشان می فرماید: پسرم من دست نوشته ای از پدرت دارم که دوای درد توست. ترغیب به میدان و تشویق به رفتن در میدان نبرد.

2. تقویت صبر و استقامت: نقش حضرت زینب(س) و زنانی که در کربلا حضور داشتند در این است، صبر و استقامت را در مردان افزون می کردند. زنی که در زندگی دائماً انتقاد می کند مرد را نسبت به تحمل سختی ها سست می‌کند و زنی که در زندگی همراهی می کند باعث می شود که علی رغم مشکلات مرد قوی تر شود. ما در جنگ تحمیلی علیه ایران هم داشتیم که همسران شهدا وارد معرکه جنگ می شدند و تقویت کننده ی روحیات همسرانشان بودند.
3. جهاد و رزمندگی: جهاد بر زنان شمشیرزدن نیست، پس جهاد زن چیست؟ مگر نه اینکه با همسرش همراهی میکند؟ اما گاهی در کربلا زنانی را میبینیم مثل امّ وهب که در راه دفاع از دین و امامت وارد میدان شدند. صدیقه ی طاهره (س) در قضیه ی بدرزخمی ها را پانسمان میکردند و جزء امدادگران بودند.
4. دفاع از امامت و خاندان پیامبر(ص): شما ببینید کسانیکه در کربلا بودند مثل مسلم بن عوسجه که همسرش در کربلا بود یا زهیر که همسرشان ومادرشان حضورداشتند. امام حسین(ع) به «بُشرحضرمی»فرمود: بُشر همسرت را بفرست برود و اینجا نماند. بُشر به خیمه برگشت و گفت امام(ع) فرموده اینجا نمانید و بروید. خانواده اش گفتند امر میکنی یا خواهش؟ گفت امر نمی کنم. همسر بُشر گفت: سلام مرا به امام برسان و بگو همسر بُشر اگر برود، آیا زینب کبری(س) هم خواهد رفت؟ چطور زینب(س) تاوان اسارت را بکشد و ما متحمل نشویم؟
5. پرستاری و تیمار بیماران: ۶ پیام رسانی. یکی از رسالت های بزرگ زنان در کربلا پیام رسانی است.

کعبه بی نام و نشان می ماند اگر زینب نبود           بی امان دارالامان می ماند اگر زینب نبود

 گرچه دارند انبیاء هریک نشان از کربلا                کربلا در کربلا می ماند اگر زینب نبود

واقعه کربلا را سالم انتقال بدهید. شهید مطهری می فرمود: ما نوکر دلیلیم، حرف را با سند قبول کنید. علامه عسگری کتابی بنام ۱۵۰ صحابه ی ساختگی دارد. ۱۵۰ نفر که از هرکدام بیش از ۱۰هزار حدیث ذکر شده امّا این فرد حتی از مادر متولد نشده، یعنی وجود خارجی ندارد. به ای میگوئیم معلوم الاسمِ مجهول الجسم. آیت الله جوادی آملی درباب روضه یک تعبیری دارند که می فرمایند: فکر کن و گریه کن. شما به عنوان مدیر هیأت باید تحریفات کربلا را بدانید. حضرت آقا(حفظه الله) می فرمایند: سند چشم انداز فکری این کشور شهید مطهری است. حضرت امام(ره) می فرمود: من کتابهای جناب آقای مطهری را صد درصد تأیید می کنم. پس ببینید بسیاری از چیزهایی که گفته میشود عوام فریبی است. عرضم این است که باید تحریف را بشناسیم و جلوی تحریف را بگیریم. فریاد امام حسین(ع) این بود که : علی الاسلام سلام. دیدم که فاتحه ی دین در حال خوانده شدن است. حضرت فرمود: دو چیز فاتحه ی دین را میخواند یکی تحریف و دیگری بدعت. تحریف یعنی عوض کردن ماهیت های قبل و بدعت یعنی مواردی وارد دین می کنند که اصلاً در دین نبوده. بدعت چهره ی دین را عوض می کند. آنچه که دین نیست به نام دین به همگان عرضه میشود.

شاخصه های پیام رسانی:

اولین نکته در پیام رسانی واقعه گویی و صداقت است. مخاطبی که پای منبر مینشیند بعد از مدّتی به ما اعتماد میکند. این اعتماد سرمایه است. برای جوانانی که هر زمان پای منبری میروند بزرگترین مسئله این است که اعتمادشان جلب نشده. حضرت زینب(س) می فرماید: ای پسر زیاد رسوا نمی شود مگر فاسق و دروغگو و فاجر، آن کسی که اهل صدق و صداقت است رسوایی ندارد. صداقت رسوایی ندارد چون سکه ی آن یک رو دارد. حضرت علی(ع) می فرماید: اگر می خواهید در دین پیش بروید دو سلاح صراحت و صداقت را از دست ندهید و کسی نمی تواند صادق باشد مگر اینکه صریح هم باشد.

دومین شرطی که یک پیام رسان باید داشته باشد، شجاعت و نترسی است. شجاعت عاملی است که ما در زنان کربلایی به کرّات می بینیم. کسی که پیام رسان است شجاع است. ما بعضی افراد را در تاریخ داریم که صحابه ی پیامبر(ص) هستند ولی ما به اینها اعتماد نمی کنیم. از جمله خواجه ربیع که در لسان روایات به او می گویند ربیع بن خثیم. ایشان انسان مؤمن بودند اما ولایت مدار نبودند. در جنگ صفین به امیرالمؤمنین(ع) می گویند: ما را به جنگ مسلمانان آورده ای؟! در تاریخ تحلیلی شهید مطهری به این موارد اشاره شده است. لذا فقهای ما به روایاتی که از خواجه ربیع یا ربیع بن خثیم وارد شده اعتماد نمی کنند. چرا که در ولایی و دلیر بودن وی تردید وجود دارد. نترس بودن یعنی از بیان واقعه نترسیم. شجاع بودن از ویژگی های یک پیام رسان است لذا می بینیم که چطور حضرت زینب(س) خطبه خوانی می کنند.

سومین ویژگی یک پیام رسان فصاحت و بلاغت است. شفاف گویی، خوب حرف زدن و حرف خوب زدن. حضرت آقا(حفظه الله) در جریان فتنه خطابشان به خواصّ این بود که آنچه را می فهمید به مردم بگویید و سعی هم کنید که خوب بفهمید، کلمات بار دارند. مثل فرق کلمه ی مجرم و بیمار درباره ی یک فرد معتاد. ما فرد بیمار را مورد بازخواست قرار نمی دهیم برای مثال کسی که بیماری سرطان دارد از او نمی پرسیم چرا سرطان داری؟! بلکه به او کمک می کنیم تا شرایط بیماری را تحمل کند. اعتیاد جرم است. وقتی اعتیاد جرم باشد یک قباحت اجتماعی دارد که افراد به سمت آن نمی روند اما وقتی به اعتیاد مساوی با بیماری نگاه شد؛ قبح آن را از بین برده ایم. بعد از آن هم از جامعه متوقّع کمک خواهد بود که من بیمارم و باید به من رسیدگی شود.

حضرت زینب(س) شفاف سخن می گوید: ای مردم کوفه! ای اهل فریب و خیانت، آیا بر ما گریه می کنید؟! هنوز چشمان ما گریان است و ناله های ما خاموش نشده. مَثل شما مَثل زنی است که رشته ای را محکم به هم می بافد و می تند و بعد خود آن رشته را پاره میکند. شما همانند گیاهی هستید که در مزبله روئیده است نه می توان آن گیاه را خورد ونه می توان از آن سودی بُرد. شما مستوجب عذاب الهی هستید، پس از آنکه ما را به کُشتن دادید این چنین گریه می کنید؟! از این پس زیاد گریه کنید و کم بخندید.

مگر در کنار کاخ یزید ده روز مجلس عزا به پا نشد؟ چرا عزاداری می کنید؟! به قول آن حکایت که فردی نان خریده بود و در راه پسربچه ای را دید که گریه می کرد. پرسید چرا گریه میکنی گفت: مادرم پول خریدن نان به من داده بود ولی گمش کردم، مرد نشست کنار پسرک و گریه کرد! پسربچه گفت: چرا گریه میکنی؟! یک نان از نان های خودت به من بدهی مشکل حل می شود. مرد گفت: نه! تا صبح برایت گریه می کنم ولی نان نمی دهم!

چهارمین عاملی که در پیام رسانی به آن نیاز داریم سرعت عمل است. حضرت زینب(س) با آن صوت ولایی ِ خود؛ تمام آن ۱۲ هزارنفری که آمده بودند در جشن فاتحانه ی خود شرکت کنند به سکوت کشاند. کار را از دستان عبیدالله گرفت و در همان دروازه ی کوفه به معرفی آل الله پرداخت. پیام رسان باید قبل از هرگونه حرکت دشمن پیشدستی کند لذا حضرت زینب(س) در ابتدای ورود به کوفه خطبه خوانی می کنند. در مجلس عبیدالله، در کاخ یزید خطبه خوانی میکند. در بین راه وارد هر مجلس و شهری می شدند خطبه می خوانند تا جائیکه دستور آمد این ها را از بیراهه ها ببرید و از شهرهای اصلی وارد نکنید. سرعت عمل در مقابله با دشمن خاصیّت یک پیام رسان است.

پنجمین خصوصیّت: روشنگری افکار عمومی، افشاگری، برطرف کردن جهل مردم و تعیین حدود و مرزها است.

زینب کبری(س) می فرمود: ای مردم می دانید چه پاره ای از جگر پیامبر(ص) را شکافتید؟ کدام پرده نشینان عصمت را از پرده بیرون آوردید؟ آیا می دانید چه خونی از پیامبر(ص) را بر زمین ریخته اید و از او هتک حرمت کرده اید؟

مرزبندی های ما باید با کسی که اهل بدعت و تحریف و ناسازگاری دینی است مشخص شود. ما به عنوان یک مسئول هرجا که باشیم وظایفی داریم؛ وقتی در یک جا مسئول کاری هستیم صف بندی هایمان باید تعریف شود. حضرت علی(ع) به مالک می فرمایند: ای مالک! اگر درستکار و بدکار نزد تو یکسان باشند؛ درستکار نسبت به کارش بی رغبت می شود و بدکار نسبت به کارش جریح.

اولین نکته ای که یک مسئول هیأت نیاز دارد این است که باید مقتل را بشناسند. مقتل مختصری مثل لهوف، نفس المهموم یا خصایص الحسینیه. دومین نکته اینکه مختصری درباره ی سیاست و واژه های سیاسی بدانید. اینکه حضرت آقا(حفظه الله) می فرمایند: هیأت سکولار نداریم یعنی هیأتی که در آن سیاست نباشد؛ مفید نیست. لکن سیاست بازی هم مورد قبول نیست، ما از سیاست یک تعریف داریم که آن هم تعریف ولایی آن است. اما واژه های سیاسی را مثلاً سکولاریسم، آنارشیسم، توتالیتر، اگزیستانسیالیسم را بشناسید و بدانید که در جامعه چه خبر است. جوان اگر در اطلاعات از ما بیشتر دانست دیگر از ما حرف شنوی ندارد. همیشه باید یک قدم جلوتر از مخاطبی که پای منبر می نشیند باشیم وگر نه او را از دست می دهیم. باید زمینه ها و مقدماتی از روانشناسی برخورد با جوان، کودک و سایر مخاطبانمان بدانیم، چون در هیئات با یک مجموعه ای از مخاطبین سروکار داریم. در واقع یکی از نیازهای یک مسئول هیأت شناخت مخاطب و مخاطب شناسی است.

ششمین مورد و گزینه ی دیگری که درباره ی پیام رسان داریم؛ برجسته سازی است. یعنی یک واقعه را بگونه ای برجسته کنیم که همه متوجه حساسیت امر و واقعه شوند. البته در اینجا باید تفاوتی برای غلوّ و برجسته سازی غائل باشیم. غلوّ یعنی زیاده گویی که مورد قبول نیست. برجسته سازی یعنی یک واقعه ای را در لسان شعر و خطبه بیان کردن. آنچنان که کار حضرت امّ البنین(س) در مدینه برجسته سازی جریان کربلا بود. اشعار حزن آلودی بر لسان این بانو جاری می شد؛ حتی افرادی مثل مروان بن حکم هم را وادار به گریه می کرد. به این می گوئیم برجسته سازی یک واقعه ی عاشورایی. برجسته سازی یعنی آنقدر تمام وقایع را به درستی و با ذکر جزئیات مطرح کنیم که وقتی نامی از آن واقعه به میان آمد تمام زوایای آن به تصویر کشیده شود.

هفتم؛ مقابله  با تحریف و بدعت است. مسئولین هیئات می بایست در مقابل تحریفات بویژه بدعت هایی که در مجالس خواهران زیاد هستند مقابله کنند. یکی از راه های مقابله با بدعت ها این است که ما یک سند روشن داشته باشیم و بهترین کار هم برای داشتن سندی روشن؛ استفتاء از مراجع تقلید است. قبل از هر مقابله ای باید استفتاء کرد. استفتاء کنید و بعد هم محکم پای آن پافشاری کنید.

ویژگی های یک زن عاشورایی:

• انسان ساز و جامعه ساز.

همانطور که حضرت امام(ره) فرمودند: از دامان زن مرد به معراج می رود. لذا تمام شهدای ما در رتبه ی اول مدیون مادران خود هستند. مادر شهید بهشتی(ره) می فرمایند: هیچگاه به فرزندم بدون وضو شیر ندادم. لقمه ی پاک و صیانت چنین مادری فردی چون شهید بهشتی می سازد.

• پویا و مشارکت در عرصه های اجتماعی.
• عزّت طلبی. عزیز بودن و عزّت طلبی را به فرزندانتان بیاموزید. حتی در حدیث داریم که امیرالمؤمنین(ع) فرمود: « قبل از رفتن به مهمانی؛ فرزندانِ خودتان را نیمه سیر کنید. » چرا؟! برای اینکه عزّت شان حفظ شود.
• شهید پروری.
• حفظ حجاب. مسئله ی حجاب یک مقوله ی جدّی در کربلا است. شب یازدهم و در واقع عصر عاشورا؛ عمر سعد به امام سجاد(ع) گفت: خواسته هایتان را بگویید. امام سجاد(ع) ۴ مورد را فرمودند: اولین مورد این بود که روپوش زنان را به آنها برگردان.

لذا شیخ مفید می نویسد: وقتی حضرت زینب(س) در حال خطبه خوانی بودند؛ موها پوشیده و صورت باز بود و در این حالت هم حضرت دستانشان را روی صورت(بالای پیشانی و چانه) گرفته بودند و به این نحو حجاب درست کردند. چون صورت مشخص نبود، سؤال پرسیده شد که ماهذه المکبّر، این زن با تکبّر کیست که اینگونه صحبت میکند و خطاب رسید: هذه زینب (سلام الله علیها) بنت علی ابن ابی طالب.

• بنده ی خدا بودن. در بحبوحه ی واقعه ای که زینب کبری(س) از سر گذرانده، نماز شب از ایشان ترک نمیشود.
• بردباری و صبوری
• مهربانی و صلابت
• جسارت در برابر باطل
• مدیریت بحران. حضرت زینب(س) در شرایطِ جنگ، غلبه ی دشمن، اسارت، دشمنی بی باک (دشمنی هیچ چیز برایش لحاظ نیست) مدیریت دارد. آنجایکه لازم است خطبه می خواند، آنجا که لازم است شعر می خواند، آنجایکه لازم است گریه می کند، از جان و جایگاه امامت پاسداری میکند. زینب کبری(س) برای نجات جان امام مدیریت می کند. ایشان با موج حادثه نمی رود بلکه در هر جایی و جایگاهی به مدیریت می پردازد.

بازدیدها: 451