مصحف فاطمه (سلام الله علیها)

امام صادق ‌(علیه السلام) در ضمن مصحف فاطمه می‌فرماید : “فیه علم القرآن کما انزل” ؛ علم قرآن همان‌طور که نازل شده در مصحف فاطمه‌ (سلام الله علیها) موجود است.

لذا آگاهى از قرآن و اسرار آن مربوط به حضرت زهرا و سایر معصومان می‌باشد، چون قرآن در خانه ی آنها نازل شده است، آنها هستند که در سایه ی آشنایى با این منبع لایزال الهى توانایى شناخت و درک حقایق و معارف و دانش‌هاى گوناگون را پیدا کرده‌اند.

در بعضى روایات آمده که مصحف فاطمه، سه برابر قرآن است. شاید تأویل و تفسیر قرآن مجید باشد زیرا ما معتقدیم که علم قرآن طبق فرمایش خود قرآن، در نزد صاحبان این علم است که آنها هم، همان ائمه طاهرین هستند که فاطمه‌‌(سلام الله علیها) نیز جزو آنهاست. اما در اینجا مطلب بالاتر است زیرا مصحف با این خصوصیات، فقط ، بر‌فاطمه‌ (سلام الله علیها) قرائت شده‌است.

گرچه پيدايش و اتمام مصحف فاطمه (سلام الله علیها) پس از رحلت رسول خدا انجام گرفت و از جانب خداوند به او الهام گشت كه احاديث زيادى بر اين دلالت دارد ; ولى در برخى از روايات زمينه‏هاى پيدايش آن را از زمان حيات رسول الله مى‏دانند.

از امام صادق (ع) نقل شده است كه فرمود: مصحف فاطمه (سلام الله علیها) به املاء رسول الله و خط على(علیه السلام) شكل گرفت. (1)

مصحف فاطمه (سلام الله علیها) به عنوان اسرار رسالت و امامت ، تنها در دست ائمه معصومين (عليهم‏ السلام) به يادگار ماند و در بين حجتهاى خدا در روى زمين يكى پس از ديگرى دست‏ به دست گشت كه در اختيار داشتن آن را يكى از نشانه‏هاى امامت دانسته‏ اند .

امام رضا(علیه السلام) وقتى علامت و نشانه‏هاى امام معصوم را شمارش كرد فرمود: ” و يكون عنده مصحف فاطمه (سلام الله علیها) “

مصحف فاطمه (سلام الله علیها) در نزد او از نشانه‏هاى امامت مى‏باشد. (2)

ابوبصير مى‏گويد: در محضر امام صادق(علیه السلام) بودم و پرسيدم :

و ما مصحف فاطمه؟ قال: مصحف فيه مثل قرآنكم ثلاث مرات، و الله ما فيه من قرآنكم حرف واحد. (3)

مصحف فاطمه چيست؟ فرمود: مصحفى است‏ سه برابر قرآن كه در دست‏شما است، ولى به خدا قسم حتى يك حرف از قرآن شما هم در آن نيست.

اين حديث آشكار مى‏سازد كه مصحف فاطمه(سلام الله علیها) از نظر كميّت و حجم سه برابر قرآن است ولى از نظر محتوا و مطالب حتى يك حرف از ظاهر قرآن هم در آن وجود ندارد.

علامه مجلسى در توضيح اين حديث مى‏نويسد: ممكن است كسى اين شبهه را كند كه در احاديث‏ بسيارى وارد شده قرآن همه احكام را در بردارد و نيز مشتمل بر حوادث و گزارشهاى حال و آينده تاريخ است. پس مصحف فاطمه در پى چه چيزى است و اين حديث چگونه معنا مى‏شود؟

در پاسخ شبهه مى‏گويد: آرى قرآن چنين است ولى ممكن است منظور از مصحف معانى و تاويلاتى باشد كه ما از قرآن نمى‏فهميم نه معناى ظاهرى كه از الفاظ درك مى‏كنيم و مى‏فهميم. لذا مقصود از قرآن شما همان الفاظ ظاهرى قرآن است كه در مصحف فاطمه(سلام الله علیها) وجود ندارد. (4)

در حديثی از امام صادق(علیه السلام) در پاسخ محدثى كه سؤال كرد : مصحف فاطمه چيست؟ ایشان چنين فرمود: خداوند متعال زمانى كه پيامبر را قبض روح كرد، بر فاطمه(سلام الله علیها) از اثر رحلت پيامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) اندوهى وارد شد كه جز خداى عزّوجلّ كسى نمى‏داند چه حزنى بود. لذا خداوند فرشته‏اى را به سوى او فرستاد تا غم و اندوهش را برطرف نمايد و با او سخن گويد. فاطمه(سلام الله علیها) جريان را به اميرالمؤمنين گزارش داد و على(علیه السلام) فرمود: هر وقت ورود فرشته را احساس كردى و صدايش را شنيدى به من بگو و مرا از سخنانش آگاه كن. بنابراين اميرالمؤمنين(علیه السلام) آنچه را كه مى‏شنيد مى‏نوشت تا آنكه از سخنان و گزارشهاى نوشته شده مصحفى به وجود آمد. (5)

و برای بانوی دو جهان ، در نزد خداوند متعال نُه اسم است که هر یک به سببی از مقام و منش و رفتار و کردار ایشان معنا گرفته است : فاطمه، زهرا ، صدیقه ، مبارکه ، طاهره ، زکیّه ، رضیّه ، مرضیّه و محدثّه .

و از آن جهت محدثّه نام گرفت که ملائکه الهی از آسمان بر آن حضرت هبوط کرده و آنگونه که با مریم (سلام الله علیها) سخن می گفتند، با ایشان به گفتگو می نشستند.

پی نوشت:

• بحارالانوار ؛ ج 26 ، ص 40 – 46 – 48
• بحارالانوار ؛ ج 25 ، ص 117
• اصول کافی ، ج 1، 239
• بحارالانوار ، ج 26 ، ص 40
• اصول كافى، ج 1، ص 240

انتهای مطلب/

بازدیدها: 4