ویژه دهه فجر – 3
«منظومه آرمانی اسلام» مدلی برای تبیین دستاوردها و پیشرفتهای نظام اسلامی
پاسخ به این پرسش که؛ «کجا ایستاده ایم؟»، هم برای استمرار انقلاب اسلامی روحیه بخش و انگیزهزاست و هم برای سنجش موقعیتی که در آن قرار داریم، لازم و ضروری است. یک معیار و ملاک در وضعیت سنجی موقعیت فعلی، توجه به آرمانها و محاسبه دقیق میزان فاصله با آنهاست. هر چه موفقیت در مسیر طی شده بیشتر باشد، دستاورد و پیشرفتهای نظام جمهوری اسلامی چشمگیرتر و محسوستر می باشد.
برای تبیین همه جانبه پیشرفتها و دستاوردهای انقلاب اسلامی به مدلی نیاز است که این قابلیت را داشته باشد. به نظر میرسد با غور در بیانات و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، این مسئله را می توان با طرح موضوعی تحت عنوان «منظومه آرمانی اسلام» حل نمود. معظمله با تاکید بر لزوم توجه به آرمانهای بزرگ جهت امید و تلاش بیشتر و عدم انحراف از مسیر صحیح، به اهداف کوچکتر نیز در قالب مدل مفهومی گفته شده، یعنی «منظومه آرمانی اسلام» توجه نموده و می فرمایند:
سلامت در جامعه، صنعت برتر، رسیدن به عدالت اجتماعی،کشاورزی برتر، تجارت پر رونق، وقتى مىگوئيم آرمان، ذهن ما به يك امر غير قابل تعريفِ دور از دسترسى نرود؛ آرمان يعنى اينها، اينها همه آرمانهايند؛ البته در درجات مختلف».
مجموعهى اين خواستهها و هدفها، منظومهى آرمانى اسلام را تشكيل مىدهد. با این نگاه هر كس در هر جایی از کشور تلاش كند، براى تحقق آرمانها کوشیده است. چنانچه رهبر معظم انقلاب اسلامی می فرمایند:«آن مجموعهاى كه فرض كنيم در راه اقتصاد مقاومتى كار مىكند،آن مجموعهاى كه در زمينهى گسترش فرهنگ انقلابى و اسلامى در دنياى اسلام تلاش مىكند، آن كسى كه همين تلاش را در زمينهى سياسى و ديپلماسى دارد انجام مىدهد،آن كسى كه فرضاً در زمينهى سلامت تلاش مىكند. اينها همه دارند كار آرمانى مىكنند. آرمانها اينهايند؛ مجموعهى رتبههاى مختلف براى آرمانها، و همه لازم». گزیدهای از بیانات مقام معظم رهبری در تبیین الگوی مذکور می تواند در تبیین موضوعات مختلف و پاسخگویی به شبهات گوناگون در مورد انقلاب و نظام اسلامی که پس از 36 سال از عمر پر برکت انقلاب تولید و در بین گروههای مختلف هدف در جامعه دامن زده می شود، کمک نماید.
اهمیت آرمانها و ضرورت آرمانگرایی
1- نگاهتان نگاه آرمانگرا باشد. از آرمانها پائين نيائيد، كوتاه نيائيد. نگاه بايد نگاه آرمانى باشد، منتها با توجه به واقعيت. ملاك اين است كه ما مىخواهيم به آن آرمانها برسيم؛ منتها در كنار اين، واقعبينى لازم است. واقعگرائى به معنائى كه در مقابل آرمانگرائى است، مطلوب نيست. پلهها را بايد مطابق با واقعيتهائى كه وجود دارد، يكى پس از ديگرى چيد و به سمت آن آرمانها پيش رفت. اينكه دنيا تغيير كرده، بهانه نمىشود براى اينكه ما رفتار خودمان، هدف خودمان، آرمان خودمان را عوض كنيم.
2- آرمانها مثل قلهاند. كسانى كه اهل گردش در كوهستان و رفتن به سمت قلهها هستند، قله را درست تصور مىكنند. رسيدن به قله، يك آرمان است؛ آرمانها را به اين تشبيه كنيد. آرمانها همواره به عنوان افق راه یک ملت حائز اهمیتاند. حیات ملتها در گرو آرمانها و افقهای دینی و فرهنگی آنهاست. با این وجود، شرایط مختلفی آرمانها را کمرنگ میکنند. کمرنگ شدن آرمانها، فراموش شدن آنها و در ادامه نابودیشان را رقم میزند. این نابودی نیز منجر به زوال ملت خواهد شد. بنابراین یک ملت نیازمند آن است که همیشه آرمانهایش را مرور و بازخوانی کند.
3- ممكن است دسترسى به يك آرمان ميسّر هم نباشد اما رها كردن آن آرمان هم، جايز نباشد. نگاه و توقعات آرمانى است.
4- اگر كسى در نظام جمهورى اسلامى در مسئوليتى مشغول كار است، ولى آرمانهاى نظام جمهورى اسلامى را آنگونه كه امام بزرگوار ترسيم كرده است و در قانون اساسى تجسّم پيدا كرده، در دلش قبول ندارد، اشغال آن پست براى او حرام شرعى است.
5- وقتی که اسلام ناب محمّدى براى مردم هدف و آرمان است، نمىتوانند كارى از پيش ببرند. لذا سعى كردهاند اسلام را در افكار عمومى دنيا خراب كنند.
6- جامعهى بدون آرمان، بدون مكتب، بدون ايمان، ممكن است به ثروت برسد، به قدرت برسد، اما آن وقتى هم كه به ثروت و قدرت برسد، تازه مىشود يك حيوان سير و قدرتمند- و ارزش انسان گرسنه از حيوان سير بيشتر است- اسلام اين را نمىخواهد.
اهداف و آرمانهای انقلاب اسلامی از منظر مقام معظم رهبری عبارتند از:
- اداره عادلانه جامعه و جامعهى عادل و پيشرفته و معنوى، آرمان درجهى يك و جزو برترين آرمانها هستند.
- هدف جمهورى اسلامى عبارت است از رسيدن به آرمانهاى اسلام، يعنى سعادت مادّى و معنوى بشر، يعنى پيشرفت در امور زندگى مادّى و معنوى.
- آرمان نظام جمهورى اسلامى را مىشود در جملهى كوتاهِ «ايجاد تمدّن اسلامى» خلاصه كرد.
- هدفی كه پيغمبر، از لحظهى اوّل به دنبال آن بوده است، عبارت است از ايجاد يك محيط سالم و صحيح براى معيشت انسان و زندگى انسانى. بنابراين پيغمبران هم دنبال تشكيل حكومت بودند. واضحترينش هم، پيغمبر بزرگوار ماست كه از روز اوّل، مبارزه و تلاش كرد و ايجاد نظام اسلامى را وجههى همّت قرار داد.
- تشكيل حكومت، هدف نيست. تشكيل حكومت براى تحقّق آرمانهاست. اگر حكومت تشكيل شد، ولى در جهت تحقّق آرمانها پيش نرفت، حكومت منحرف است. اين يك قاعدهى كلى است؛ اين معيار است.
- يك آرمان ديگر، اقتصاد مقاومتى است. نسبت به آرمان قبلى كه گفتيم، يك آرمان خُرد است. با اينكه خود اقتصاد مقاومتى چيز مهمى است، اما در واقع در ذيل آن آرمان قبلى تعريف مىشود.
کجا ایستادهایم؟
رهبر معظم انقلاب در پاسخ به اینکه اکنون به نسبت آرمان ها در کجا قرار داریم و تاکنون چه دستاوردهایی داشته ایم، می فرمایند:
- ما به آرمانهایمان هنوز نرسیده ایم امّا راه زیادى در این زمینه طى کردیم، حالا میشنویم گاهى اوقات راجع به اخلاق حرف زده میشود، انتقاد میکنند؛ بله؛ با آن اخلاق اسلامى مطلوب، امروز ما فاصله داریم، در این شکّى نیست؛ امّا ما خیلى پیش رفتیم.
- پیشرفتهاى علمى را بعضیها نابخردانه انکار میکنند؛ چرا انکار میکنید؟ این ملّت پیشرفت علمى کرده است، اینکه ادّعاى ما نیست، این را دشمنان ما، پایگاههاى علمى بین المللى دارند شهادت میدهند؛ آنوقت یک عدّهاى بیایند انکار کنند، ملّت را تحقیر کنند، ندیدن آن حرکت عظیم و پیشرفت بزرگى که نظام مقدّس اسلامى براى این کشور پیش آورده است، بی انصافى است، خطا است.
- طبيعت اين آرمانها به گونهاى است كه نظام استكبارى را سراسيمه مىكند. مراكز استكبارى و استعمارى انواع مختلف كارشكنيها و دشمنيها و مخالفتها را به وجود مىآورند. جنگ را تحميل كردند. بمباران کردند.حملهی تبیلغاتی کردند. محاصره اقتصادی کردند. تبليغات سراسرىِ جهانى عليه اين انقلاب به راه انداختند. همه برای یک هدف نگذارند نظام اسلامى به پشتيبانى ملت ايران- اين پشتوانهى قوى- به هدفها و آرمانهاى خود دست پيدا كند. كارى كنند كه ملت خسته شود و مسئولان به ستوه آيند.
- دشمن فعلاً نمی آید با آرمانها، معارضه صریح بکند. اگر ما عقبنشینى کردیم، به صراحت هم میرسد. باید هوشیار بود. هیچ مسئولى معلوم است که راضى نیست و موافق نیست که در مقابلِ دشمنان کوتاه بیاید و براى اینکه مثلاً تحریمها برداشته بشود یا کم بشود، از آرمانها دست بردارند.
- شما خیال نکنید در صدر اسلام، در زمان پیامبر مکرّم و خلفاى آن حضرت، مردم به نهایت آرمانها رسیدند؛ نه. مهم این است که یک کشور حرکت بکند؛ ملّت ما در حال حرکت است. این را دنیا دارد شهادت میدهد.
از این منظر ناامیدی در راه رسیدن به آرمان ها معنا ندارد. چنانچه رهبر معظم انقلاب می فرمایند: ممكن است تحقّق آرمانها سالهايى طول بكشد؛ موانع و مشكلاتى بر سر راه وجود داشته باشد؛ اما جهت حكومت- جهت و سمتگيرى اين قدرتى كه تشكيل شده است- حتماً بايد به سمت آن هدفها و آرمانها و آرزوها باشد.
اين زبان انتقادى هم برخاستهى از همان نگاه و توقعات آرمانى است؛ راضى نبودن به آنچه كه داريم، معنايش ميل و گرايشِ رسيدن به آن چيزى است كه نداريم و اين درست همان چيزى است كه ما مىخواهيم.
بدین ترتیب با استفاده از مفهوم ترکیبی «منظومه آرمانی اسلامی» که آرمان های انقلاب اسلامی را مجموعه به هم پیوسته اما دارای سلسله مراتب و با اولویت های مختلف توصیف می نماید، می توان واژه «دستاوردها» که معمولا برای آرمانها و اهداف کلان کاربرد داشته و «نتایج و پیشرفت ها» را که در خصوص اهداف جزییتر به کار می رود، در یک ارتباط مستیقم تعریف نموده و جهت تبیین موقعیت کنونی نظام اسلامی مورد توجه قرار داد.
از همین رو، به پیوست مجموعه حاضر، سلسله مقالاتی کوتاه با عنوان پیشرفت ها و دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در عرصه های مختلف جهت بهره برداری در دهه مبارکه فجر انقلاب اسلامی تقدیم شما خوبان می داریم. به امید آنکه گام کوچکی باشد در راه تحقق آرمان های حضرت امام(ره) و منویات مقام معظم رهبری مدظله العالی. انشاء الله
بازدیدها: 205