مهدویت در قرآن – قسمت 22 – آیه 39 سوره حج

خانه / انتظار و مهدویت / مهدویت در قرآن – قسمت 22 – آیه 39 سوره حج

أُذِنَ لِلَّذينَ يُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللَّهَ عَلي‏ نَصْرِهِمْ لَقَديرٌ39

اطیب البیان فی تفسیر القرآن :

أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ (39)

اذن داده شد از براى كسانى كه كفّار و مشركين و اهل ضلالت با آنها مقاتله مى ‏كنند به اينكه اينها مظلوم شدند، و محققا خداوند بر نصرت اينها هر آينه قدرت دارد.

در اخبار بسيار داريم به تفسيرات مختلف در بعضى بوجود رسول و امير المؤمنين و حمزه و جعفر تفسير شده، در بعضى بحضرت حسن و حسين، در بعضى بائمّه عليهم السلام در بعضى بحضرت قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف. و مكرّر گفته ‏ايم كه اخبار وارده در تفسير بيان مصداق اتمّ مى‏ كند و همين اختلاف اخبار هم شاهد بر اين مدّعا است و منافات با عموم آيه ندارد.

و گفتند: اين اوّلين آيه است كه در امر جهاد وارد شده.

(أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقاتَلُونَ) حضرت رسالت تا مادامى كه در مكّه تشريف داشت مأمور به جهاد نبود و مشركين بسيار باو و

بمؤمنين اذيّت و ظلم

مى‏ كردند كه مفاد:

(بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا): است پس از هجرت بمدينه و فرار از دست مشركين مأمور بجهاد شد آنهم مشركين حمله مى ‏كردند كه اكثر جهادهاى آن

حضرت دفاعى بوده و خداوند بمؤمنين در موضوع جهاد وعده نصرت داده.

(وَ إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ): كه در اين جهادها غلبه و نصرت با مؤمنين بود تا فتح مكّه. و از اين اخبار استفاده مى‏ شود كه اين وعده

مصاديق بسيارى دارد تا زمان حضرت قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف سپس خداوند بيان صفات آنها را در آيه بعد مى ‏فرمايد.

منبع اصلی: أطيب البيان في تفسير القرآن، ج‏9، ص: 306 (نرم افزار جامع التفاسیر)

تفسیر شریف لاهیجی :

أُذِنَ دستورى داده شده براى قتال. بنا بر اين مأذون فيه كه قتالست محذوف است لِلَّذِينَ يُقاتَلُونَ مر آنان را كه كافران با ايشان مقاتله كنند يعنى مؤمنين را اذن داديم كه با كافران محاربه نمايند. گويند كه اين اولين آيتى است كه در باب جهاد نازل شده بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا بسبب آنكه ستم رسيده شده‏ اند آن مؤمنين از كافران مانند اخراج از مكه كه وطن ايشان بوده. على بن ابراهيم رحمه اللَّه از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده كه تفسير اين آيه بنهجى كه مذكور شد قول عامه است و تفسير خاصه اين ست كه: دستورى داده شده قائم آل محمد صلوات اللَّه عليه و آله و اصحاب او را كه خروج كنند در وقت مقرر معين و طلب خون حضرت سيد الشهداء نمايند وَ إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ و بدرستى كه خداى تعالى بر يارى دادن مؤمنان هر آينه تواناست.

منبع اصلی: تفسير شريف لاهيجي، ج‏3، ص: 191 (نرم افزار جامع التفاسیر)

تفیسر اثنی عشری :

أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ (39)

شأن نزول:

در اسباب نزول آورده كه: كفار مكه به دست و زبان در آزار و ايذاء مؤمنان مى ‏كوشيدند و هر ساعت از اصحاب بعضى سرشكسته و جمعى دست بسته خدمت پيغمبر آمده شكايت مى ‏نمودند. حضرت آنها را امر به صبر و مى ‏فرمود كه من مأمور به قتال نيستم، و زياده از هفتاد آيه در نهى از قتال وارد شده. و چون هجرت به مدينه واقع شد، اذن در قتال رسيد و اول آيتى كه نازل شد اين بود:

أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقاتَلُونَ: دستور داده شد كارزار كردن مر كسانى را كه خواهند كارزار كنند با كافران، بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا: به سبب آنكه ستم رسيده شده‏اند و جفاهاى بسيار از دشمنان كشيده‏اند بنابر صيغه مجهول معنى آنكه: دستورى داديم آنان را كه كافران با ايشان مقاتله كنند كارزار نمايند. وَ إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ: و بدرستى كه خداى تعالى بر يارى دادن مظلومان كه اهل ايمانند و اصحاب پيغمبر آخر الزمان، هر آينه تواناست. اين وعده ايشان است به نصرت، چنانكه به دفع اذيت كفار وعده فرموده بود.

على بن ابراهيم قمى- فرموده اين آيه در حق امير المؤمنين عليه السّلام و جعفر و حمزه نازل شد «1»، ولى حكم آن عموم بهم رسانيد.

ايضا از حضرت صادق عليه السّلام روايت نموده كه عامه مى‏گويند: اين آيه نازل شد در حق حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله وقتى كه قريش او را از مكه

بيرون نمودند و حال آنكه در حق قائم عجل اللّه فرجه است، وقتى كه خروج نمايد و مطالبه خون حضرت حسين عليه السّلام را نمايد و مى‏گويد: مائيم اولياء آن خون، و مائيم طلب كننده آن.

پی نوشت:

(1). تفسير برهان، ج 3، روايت 9، ص 94 به نقل از على بن ابراهيم.

منبع اصلی: تفسير اثنا عشري، ج‏9، ص: 59(نرم افزار جامع التفاسیر)