آیا عزاداری امام حسین علیه السلام بوسیله علمای شیعه باب شده است؟

اما در جواب تفصیلی باید گفت که عزاداری بر ابا عبدالله الحسین علیه السلام و گریه بر مظلومیت آن امام، از زمان كودكی آن حضرت می‌باشد. شخص نبی اكرم صلی الله علیه و آله و سلم همواره سعی بر زنده نگه داشتن این مطلب می‌كردند و همواره بر مظلومیت امام حسین علیه السلام گریه و دیگران را نیز توصیه می نمودند. حاكم نیشابوری نقل می‌كند كه: «ام فضل دختر حارث می‌گوید: داخل شدم بر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و گفتم خواب بدی دیدم، حضرت فرمودند خیر است ان شاء الله، پس گفتم خواب دیدم كه قطعه‌ ای از بدن شما جدا شد و در دامن من افتاد. حضرت فرمودند: به زودی دخترم فاطمه پسری به دنیا می‌آورد و تو بزرگ كردن آن را بر عهده می‌گیری. پس از چند روز خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم شرفیاب شدم و آن فرزند را در دامن رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم گذاشتم پس از مدتی دیدم كه چشمان آن حضرت از اشك پر شد و شروع به گریه كردند. گفتم: ای پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم ترا چه می‌شود؟ فرمودند: جبرئیل بر من نازل شد و به من خبر داد كه امت من بعد از من این فرزندم را به قتل می‌رسانند و سپس مقداری از خاك تربت آن حضرت را كه جبرئیل به او داده بود به من دادند».

روایات زیادی وجود دارد و از طریق شیعه و سنّی نقل شده است كه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در خانه عایشه، امّ سلمه، فاطمه زهرا سلام الله علیها و یا حتی در مسجد و میان اصحاب، خود عزای امام حسین علیه السلام را برپا می‌كردند. علاوه بر این مطلب، به طرق مختلف از طریق اهل سنّت و تشیّع نقل شده است كه: حضرت علی علیه السلام چون برای جنگ صفین حركت نمودند چون به منطقه كربلا رسیدند فرمودند این مكان جای شهداء می‌باشد كه مثل آن‌ها شهیدی نمی‌باشد مگر شهدای بدر. نصربن مزاحم نقل می‌كند: امام علی علیه السلام به كربلا رسید به او عرض شد: ای امیر مؤمنان اینجا كربلا است. گفت دارای كرب و بلاء (اندوه و آسیب) سپس با دست خود به جایی اشاره كرد و گفت: اینجا محل فرود آمدن و پیاده شدن ایشان است و به جایی دیگر با دست خود اشاره كرد و گفت: اینجا جای ریختن خون ایشان است. حافظ ابونعیم در دلائل النبوه و ابن ابی‌الحدید در شرح نهج ‌البلاغه، سیوطی در خصایص الكبری، امام احمد بن حنبل در مسند، این واقعه را به طرق مختلف نقل می‌كنند.

بعد از شهادت امام حسین علیه السلام نیز تنها شیعیان كوفه نبودند كه بر او عزاداری و نوحه سرایی كردند، بلكه علاوه بر خاندان رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم كه همواره با عزاداری خود سعی می‌كردند كه این قیام را زنده نگاه دارند، مردم شهرهایی كه اسیران كربلا بر آن‌ها داخل می‌شدند نیز در این عزاداری، آنها را همراهی می‌كردند، به طوری كه عزاداری امام حسین علیه السلام در مركز حكومت ظلم و ستم یعنی شام نیز توسط همین اسرا برپا شد. حافظ ترمذی نقل می‌كند كه: «سلمی می‌گوید: داخل شدم بر ام سلمه (همسر رسول خداصلی الله علیه و آله و سلم) در حالی كه او گریه می‌كرد، پس گفتم برای چه گریه می‌كنی؟ گفت: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم را در خواب دیدم در حالی كه سر او خاك ‌آلود بود پس گفتم تو را چه می ‌شود ای رسول خدا؟ فرمودند: شاهد قتل حسین بودم. یعقوبی نیز نقل می‌كند كه: «نخستین شیونگر و عزاداری كه در مدینه صدا به شیون برداشت، ام سلمه همسر پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم بود».

روایات دالّ بر گریه كردن و عزادار بودن پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم و صحابه پیامبر، به تواتر در كتب شیعه و سنی نقل شده است، همچنین عزاداری ائمه اطهار علیه السلام، برای جدشان ابا عبد الله الحسینعلیه السلام، برای هیچ انسان سلیم القلب قابل انكار نیست، كه در این مختصر فقط این جمله پرمعنای امام مهدی علیه السلام در عزای جدشان امام حسین علیه السلام را اشاره می‌كند كه فرمودند: «یا جدّاه یا ابا عبدالله لاَبكین علیك بدل الدموعِ دماً؛ ای جدّم؛ ای ابا عبدالله آن قدر برایت گریه می‌كنم كه به جای اشك، خون گریه كنم».

 آری اگر مقام و منزلت اهلبیت علیه السلام را درك كنیم و مظلومیت و غربت آنها را مظلومیت و غربت خود بدانیم، عشق و محبت‌مان خواه ناخواه ما را عزادار آن عزیزان می‌نماید. وقتی تاریخ شهادت می‌دهد كه اولین عزاداران بر امام حسین علیه السلام جد بزرگوارشان پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه اطهار بودند و شیعیان و علمای آنها افتخار تبعیت و پیروی از آن عزیزان را دارند، حال چگونه بدون دلیل، عده‌ای غافل ادعا می‌كنند كه عزاداری توسط علمای شیعه شروع و به صورت سنت در آمده است.

منبع: حافظ الحاكم نیشابوری، مستدرك الصحیح ج 3: 176. خوارزمی، مقتل الحسین: 162. حافظ ابونعیم، دلائل النبوه ج 3: 211. ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه ج 1: 278.

سیوطی، خصایص الكبری ج 2: 138. امام احمد بن حنبل، مسند ج 2: 61. حافظ ترمذی، جامع الصیصح، ج 12: 193. یعقوبی، تاریخ یعقوبی ج 2: 182.