آیا مالیدن خون قربانی مثلاً به پلاک ماشین و غیره اسلامی است؟+دیگر احکام قربانی

آیا مالیدن خون قربانی مثلاً به پلاک ماشین و غیره اسلامی است؟+دیگر احکام قربانی

استاد احمد عابدی در نوشتاری به مناسبت عید سعید قربان نوشت:عید قربان عید مبارکی است و از مقدسات دین ماست. عید قربان عیدی است که انسان همه چیزش را تقدیم خدا می کند. انسان در عید قربان به خدا می گوید که خدایا مالک واقعی تویی و من چیزی ندارم و هرچه دارم مال من نیست و تقدیم خداست

قربانی وقتی قربانی است که سالم باشد یعنی انسان بهترین خالص ترین و زیباترین چیزی که دارد تقدیم به خدا کند. کلمه قربانی و قربت یکی است. نماز می خوانیم قربت الی الله و به قصد نزدیکی به خدا، قربانی هم همین طور است. تقرب الی الله.

حضرت ابراهیم برمبنای خواب تصمیم به ذبح حضرت اسماعیل علیهم السلام گرفتند. آیا خواب حجت است؟

فرق است بین خواب من و شما و خواب پیامبر خدا، پیامبر خدا همه معصومند. خطا ندارند، نسیان ندارند و لذا خواب پیامبران حجت است ولی خواب ما حجت نیست. در خصوص سیدالشهدا علیه السلام می گویند که خواب پیامبر صلی الله علیه و آله را دید و فرمود به سمت کربلا برو. پس خواب حجت است.

چطور خدا دلش می آید که به پدری بگوید فرزندی را قربانی کن؟

قربانی در تمام ادیان است اساس مسیحیت بر قربانی عیسی مطرح است. مسیحیان می گویند عسیی ع آمده است قربانی گناه اولیه انسان باشد. قربانی انسان و قربانی پیامبر در دین مسیحیت پذیرفته شده درحالی که در دین ما چنین چیزی وجود ندارد. اما در دین اسلام، درباره حضرت ابراهیم علیه السلام خوابی که می بیند، که ما نمی دانیم آن خواب چه بوده ولی وقتی که ابراهیم علیه السلام می خواهد در بیداری آن خواب را عمل کند، اسماعیل را به قربانگاه می آورد و چاقو را به گردن فرزند می گذارد و تمام می شود. یعنی ذبیحی انجام نمی شود، و خدا می فرماید:” وَنَادَیْنَاهُ أَنْ یَا إِبْرَاهِیمُ؛ قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْیَا ” ای ابراهیم به خواب عمل کردی. اگر خواب سربریدن بود که ابراهیم فرزندش را که سر نبرید. پس آخرش قربانی فرزند نبوده است. پس خواب این بوده که فرزند را به قربانگاه ببر و حضرت ابراهیم علیه السلام فرزند را به قربانگاه برد. و کشتن فرزند نبوده چون قرآن می فرماید:”صدقت رویا” عمل کردی به رویا.

حالا آیا اینکه فرزند را به قربانگاه بردن خشن است یا نه؟

ما همه چیز را نباید با عینک عقل بنگریم، مسائل عقلی را باید با عقل نگاه کنید. اما مسائل عاشقانه، مسائل عقلی نیست. هیچ وقت دو عاشق نباید عاقلانه باهم رفتار کنند.یعنی اگر با نگاه عقلی نگاه کنند دیگر عشقی محقق نمی شود. عاقلانه عاشق هم می شوند یعنی پایه شکل گیری عشق، عقل است ولی ولی عشق مافوق عقل است. ریاضی عقلی است، هندسه عقلی است ولی هنر که عقلی نیست، هنر عاشقانه است. بحث زیبا شناسی اگر عقلی بود، همه، یک چیز را می گفتند زیبا. درحالی که یکی می گوید زیباست و یکی می گوید زیبا نیست. بحث عشق است. انسان عاشق کاری را انجام می دهد که شاید انسان عاقل نگاه دیگری به آن داشته باشد و ابراهیم علیه السلام نگاهش عاشقانه بود.

اما گوسفند کشتن آیا بی رحمی است؟

ما در دینمان یک دستوراتی داریم به نام حقوق حیوان که بابی در فقه است. اگر کسی به مسافرت می رود باید قبل از خودش غذای حیوان را بدهد. پیغمبر اکرم می فرماید حرام است کسی روی حیوان بنشیند و با رفیقش صحبت کند. باید پیاده شود، برای اینکه حیوان اذیت می شود. حرام است کسی به صورت حیوان سیلی و یا شلاق بزند. ذبح حیوان در شب حرام است. شب عید قربان، قربانی حرام است. روز باید باشد. چون شب وقت استراحت حیوان است. گوشت حرام نمی شود ولی کار قربانی حرام است. از حقوق حیوان این است که شب برای استراحت حیوان است. اگر کسی با چاقویی که تیز نیست حیوانی را سر ببرد، اذیت کردن حیوان است و قطعاً حرام است. اما نفس ذبح حیوان عمل خشنی نیست. به هرحال گوشت حیوان غذای انسان است و همه دنیا این کار را انجام می دهند پس ذبح حیوان یک عمل خشن حساب نمی شود. دین فراوان می گوید که به حیوان رئوف باشید، جلوی حیوان دیگر، حیوانی را سر نبرید، آب بدهید، اینها دستوات انسانی است که دین می گوید.

آیا برای قربانی کردن باید حیوانی فربه و گران قیمت باشد یا مثلاً خروس را هم میتوان قربانی نمود؟ هدف چه باید باشد؟ افراط و تفریط دارد یا خیر؟

قربانی که در منی و ایام حج است، فقط باید گوسفند یا گاو و یا شتر باشد. این دستور شرع است. اما در غیر منی نیز، اصل همین است، یعنی اگر کسی می خواهد نذری کند برای قربانی، باید یکی از این سه حیوان باشد. قربانی کردن مرغ و خروس، قربانی به حساب نمی آید. پس آنچه شرع می گوید قربانی گوسفند، گاو و شتر است. البته لازم نیست گران قیمت و فربه باشد، اما فقط باید سالم باشد و هدف نیز قربت الی الله باشد.در روایات داریم که پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله ۱۲۰ شتر قربانی کرد. هدف از قربانی این است که انسان وابستگی به مال دنیا نداشته باشد، یعنی اظهار کند که من میتوانم از مالم در برابر فرمان خدا بگذرم، اظهار اینکه خدا مالک حقیقی است و من مالک نیستم، تسلیم خدا بودن، یعنی ارزشهای اخلاقی. حالا اگر در زمانی یک عده ای گرسنه هستند کسی هر روز اینکار را بکند و بدهد به فقرا، این خیلی خوب است. اما اگر کسی خدای نکرده بخواهد برای خودنمائی قربانی کند و این جنبه رذائل اخلاقی می شود و بد است.

مصرف این قربانی کجا باید باشد و چگونه؟ آدابی دارد یا خیر؟ در فامیل می شود توزیع کرد یا خیر؟

سه جور قربانی داریم:حاجی در منی، عقیقه کردن، قربانی در غیر منی. قربانی در منی واجب است و باید سه قسمت شود: یک سوم آن را خودش برای مصرف بردارد، یک سوم را برای دوستش یا کس دیگر هدیه بدهد، یک سوم برای فقیر. اما عقیقه برای هر انسانی مستحب است از موقع ولادت تا زمان رفتن به مکّه. عقیقه را باید انسان بپزد، استخوانش هم خرد نشود و خود پدر و مادر بچه نخورند. یعنی همه اش را در راه خدا بدهد. سوم قربانی مستحب در غیر منی است مثلاً در روز عید قربان، مردم خیلی قربانی می کنند، حالا خودش مصرف کند اشکال ندارد یا به مردم بدهد از فامیل گرفته تا غیر که قرآن هم می فرماید تا می شود انفاق را به خویشاوندان بدهید. یا به فقرا بدهد، که هم ثوابش بیشتر است و هم بهتر است. نفس اینکه انسان به مردم چیزی بدهد، انسان دست و دل باز باشد و سخی باشد مطلوب شارع است و خدا این را دوست دارد.

آداب قربانی کردن

وقتی قربانی ذبح می شود اولین دستور شرع این است که اگر چشم گرسنه ای و فقیری به قربانی افتاد حتماً به او گوشت بدهید. یعنی اگر ندهید ضررهای اخلاقی دارد و آثار وضعی دارد. یعنی باید به فقیری که می بیند حتماً گوشت بدهید. نکته دیگر اینکه، حیوانی که ذبح می شود، دستور شرع تقسیم بین دوستان و فقراست، یعنی یک قمست به فقیر، یک قسمت هم برای تالیف قلوب دوستان و خویشاوندان برای همدلی.

اینهمه قربانی در یک روز؟ اینهمه گوشت قربانی، استفاده نمی گردد. آیا صحیح است؟

شرع نگفته که همه یک روز بیایند قربانی کنند. شرع از دهم ذیحجه تا سی ام ذیحجه برای قربانی زمان گذاشته است. حجاج عجله می کنند. و برنامه ریزی کاروانها اینگونه است. وگرنه شرع از این جهت مشکل ندارد. بعضی مراجع فتوا داده اند که حتماً باید آن گوشت مصرف شود و گرنه قربانی اشکال دارد.

مالیدن خون قربانی مثلاً به پلاک ماشین و یا … آیا اسلامی است؟

اگر کسی قربانی می کند و این خون را ببرد به جایی بمالد، اصلش برای دین یهود است.

همین الان در بعضی از ادیان شرقی بت پرستی اینطور است که بچه انسان را برای بت ذبح می کند، جالب این است که بچه خودشان را ذبح نمی کنند. بچه ای را می دزدند و می آورند جلوی بت قربانی می کنند و همانجا دفنش می کنند و خونش به سر و گردن بت می مالند. اصل مالیدن خون قربانی برای آنها است و دین ما هیچ وقت چنین چیزی نگفته است، و هیچ فایده ای ندارد. اصل قربانی مستحب است ولی خونش را مالیدن نه، بلکه خون نجس است و قرآن می فرماید” الرجع فهجور” از پلیدی دوری کنید. و خون نجس است.

ریختن خون برای دفع بلا و سلامتی و … چه ؟

قربانی برای سلامتی و دفع بلا برای دین یهود است. در دین ما این نیست که قربانی کنید برای سلامتی، بلکه قربانی فقط برای قرب الی الله است و این مباحث که دفع بلا و سلامتی از ادیان دیگر است.

فلسفه قربانی

قدیم ترین عبادتی که سراغ داریم مسئله قربانی است، سابقه قربانی از حج بیشتر است، از روزه بیشتر است اولین دعوایی که در روز زمین پیش آمد قرآن می فرماید: وَاتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ ابْنَیْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا فَتُقُبِّلَ مِن أَحَدِهِمَا وَلَمْ یُتَقَبَّلْ مِنَ الآخَرِ ” هابیل بهترین گوسفندش را برای قربانی آورد و قابیل کشاورزی داشت و گندمهای غیر سالم را برای قربانی آورد. خدا از هابیل قبول کرد و از قابیل نپذیرفت و اختلاف از همین جا شروع شد. قربانی از اولین عبادت ها است از اولین نوع پرستش خداوند است یعنی انسان می گوید من در برابر خداوند بهترین چیزی را که دارم تقدیم خدا بکنم. یعنی درواقع آنچه خود دارد تقسیم خدا کردن. یک معنی دیگر اینکه انسان بگوید من مالک چیزی نیستم یعنی انسان تمرین فداکاری و ایثار بکند. اگر بخواهیم مثال بزنیم خانم های ایرانی زمان جنگ طلاهایشان را می دادند برای جبهه. یعنی برای این خانم بهترین چیزش طلایش است. و برای خدا می دهد. برای کسی عمرش است و برای کسی کتابش و … قربانی یعنی انسان بهترین چیزی دارد تقدیم به خدا نماید.

پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام

بازدیدها: 1346