آیت الله مجتبی تهرانی؛ نگاهی بر پیامدهای زشت تهمت

تهمت از جمله گناهانی است که این اواخر شیوع بسیاری در فضای مجازی پیدا کرده و در این نوشتار به پیامدهای زشت آن خواهیم پرداخت.

تهمت آثار شومى هم براى تهمت زننده و هم براى تهمت زده شده به بار مى آورد که مى توان آن ها را در دو عنوان ذیل جاى داد:

۱٫ پیامد تهمت بر بُعد معنوى انسان

در روایتى از امام جعفر صادق (علیه السلام ) در این باره آمده است :

اذا اتهم المؤمن اخاه انماث الایمان من قلبه کما ینماث الملح فى الماء/ آن گاه که مؤمن به برادر مؤمنش تهمت زند، ایمان در دل او ذوب مى شود؛ همان گونه که نمک در آب ذوب مى شود.

همان طور که از این روایت بر مى آید، تهمت موجب از بین رفتن ایمان مؤمن مى شود.

در توضیح این مطلب باید گفت که بسیارى از اعمال انسان بر ایمان او تاثیر مى گذارد. همچنین درباره این اعمال، دو حالت ((انجام)) و ((ترک)) وجود دارد که هر دو حالت، در بُعد ایمانى او مؤثر است.

ترک واجبات از سویى و انجام گناهان از سوى دیگر، ایمان انسان را ضعیف مى کند. ((ترک واجب)) و ((انجام حرام)) را مى توان دو گونه از کفر عملى به شمار آورد که ((انجام حرام)) شامل ((تهمت)) هم مى شود و ضعف و نابودى ایمان را در پى دارد.

۲٫ پیامد تهمت بر روابط انسانى

تهمت مایه نابودى حریم برادرى و روابط انسانى میان افراد جامعه بشرى است و جو عدم اعتماد و ترس از اطمینان را فراهم مى سازد.

امام جعفر صادق (علیه السلام ) فرمود:

من اتهم اخاه فى دینه فلا حرمه بینهما/ کسى که برادر دینى اش را متهم کند [= به او تهمت بزند]، بینشان حرمتى وجود ندارد.

منظور از کلمه ((فى دینه)) در جمله من اتهم اخاه فى دینه چه تهمت زدن به ((برادر ایمانى)) باشد، به این صورت که کلمه ((فى دینه)) را صفتى براى کلمه ((اخاه)) بدانیم و چه متهم کردن او در امور دینى باشد، تفاوتى در ثمره زشت تهمت پدید نمى آید؛ چراکه دین الهى مانند ریسمانى است که همه به آن چنگ مى زنند و در اثر توسل به آن با هم رابطه برادرى ایمانى برقرار مى کنند که این پیوند از پیوند نسبى و سببى بسیار محکم تر است. با تهمت زدن به برادر یا خواهر دینى، این رابطه محکم قطع مى شود.

انسان عاقل و متدینى که به مبدأ و معاد اعتقاد دارد، هیچ گاه به دیگرى تهمت نمى زند. حتى اگر انسانى دین نداشته باشد، سرشت انسانى اش به او اجازه این کار را نمى دهد، مگر آن که از فطرت پاک انسانى به خوى حیوانى گرویده باشد.

با بررسى این مسأله در جامعه، مشاهده مى شود که افرادى براى رسیدن به اهدافى شیطانى مى کوشند دیگران را مورد ((تهمت)) و ((بهتان)) قرار دهند؛ ولى در نهایت امر، به ذلت و بیچارگى کشیده خواهند شد.