آیه مباهله، برترین فضیلت امیرالمؤمنین (علیه السلام) در قرآن کریم است

مباهله پیامبرصلی الله علیه واله وسلم با مسیحیان نجران، در روز بیست و چهارم ذی الحجّه سال دهم هجری اتفاق افتاد. پیامبر صلی الله علیه واله وسلم طی نامه ای ساکنان مسیحی نجران را به آیین اسلام دعوت کرد. مردم نجران که حاضر به پذیرفتن اسلام نبودند، نمایندگان خود را به مدینه فرستادند و پیامبر صلی الله علیه واله وسلم آنان را به امر خدا به مباهله دعوت کرد.

در این خصوص گفت و گویی با حجت الاسلام «محمود معرفت» پیرامون واقعه مباهله پیامبرصلی الله علیه واله وسلم با مسیحیان انجام شده است که مشروح ان در ادامه می آید.

قَالَ الْمَأْمُونُ يَوْماً لِلرِّضَا علیه السلام: أَخْبِرْنِي بِأَكْبَرِ فَضِيلَةٍ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام يَدُلُّ عَلَيْهَا الْقُرْآنُ؟ قَالَ: فَقَالَ لَهُ الرِّضَا علیه السلام: فَضِيلَتُهُ فِي الْمُبَاهَلَةِ، قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلالُهُ:‏« فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ، فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَكُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَكُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَكُمْ، ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكاذِبِينَ‏» فَدَعَا رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ علیهماالسلام فَكَانَا ابْنَيْهِ، وَ دَعَا فَاطِمَةَ علیهاالسلام فَكَانَتْ فِي هَذَا الْمَوْضِعِ نِسَاءَهُ، وَ دَعَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام فَكَانَ نَفْسَهُ بِحُكْمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ. وَ قَدْ ثَبَتَ أَنَّهُ لَيْسَ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ أَجَلَّ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله وَ أَفْضَلَ، فَوَجَبَ أَنْ لا يَكُونَ أَحَدٌ أَفْضَلَ مِنْ نَفْسِ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله بِحُكْمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ. (الفصول المختارة، ص38/ بحار الأنوار، ج‏49، ص188)

روزى مأمون از حضرت رضا علیه السلام سؤال کرد: بزرگترين فضيلت امير المؤمنين عليه السّلام که قرآن بر آن دلالت می کند، چیست؟ حضرت رضا (ع) فرمود: این فضيلت امیرالمؤمنین علیه السلام (که می گویی) در آيه مباهله است، آن جا كه خداوند مي فرمايد: «هرکس بعد از آنچه از علم برایت آمده است، با تو مخاصمه کند، بگو: بیایید پسرانمان و پسرانتان، زنانمان و زنانتان، خودمان و خودتان را فراخوانیم. سپس مباهله کنیم و لعنت خداوند را بر دروغگویان قرار دهیم» (بر اساس این آیه) رسول خدا صلّی الله علیه و آله، حسن و حسین علیهماالسلام را به عنوان پسرانش، فاطمه عليها السّلام را به عنوان زنانش، و امیرالمؤمنین علیه السلام را به عنوان نفس خود آورد. از آنجا که هیچ یک از مخلوقات خداوند، بالاتر و برتر از رسول خدا صلّی الله علیه و آله نیست، در نتیجه بنابر حکم خداوند عزّ و جلّ، کسی برتر از نفس رسول خدا صلّی الله علیه و آله نخواهد بود.

همانگونه كه در روايت آمده است اگر محور توجه به تك تك  اعضاي مباهله باشد افضليت آن ها مبرهن و روشن خواهد بود؛ جامعه اسلامي جهت فضيلت مند شدن نياز مبرم به وجود شخصيتهايي است كه فضيلت مندي آنان از مرتبت تفضيلي عالي حقيقي برخوردار باشند.

خداوند متعال براي نشان دادن عنايت خاصه خويش به امت اسلامي و محقق گشتن عنوان فوق در مناظره مابين رهبران فكري مسيحيان و رهبر مقتدر و والامقام اسلام موضوع مباهله را طرح فرمودند.

ارزش و ارجمندي مباهله بر اين است كه اين موضوع را خداوند متعال مطرح كرده و آن را ارائه داده اند و بنا به آيات قرآني تمام اوامر الهي مجلاي ( محل تجلي) سه اسم  مبارك عليم و خبير و لطيف است كه ذوات نوراني اعضاي جبهه حق مباهله را از هرحيث و جنبه مي شناسد و مي خواهد بشناساند لذا دستور مي دهد آن ها براي مباهله در موضع حق قرار بگيرند با دعوت رسول گرامي اسلام عليه و آله السلام

در جريان مباهله حضرت به امرالهي موظف مي شوند كه دستور حق تعالي رادر قالب دعوت و گزينش انجام دهد نكته مهم اين بخش اين است كه افراد كه به عنوان اعضاي مباهله مقدر شده اند در مقابل امر پيامبر عليه و اله السلام محض اند البته شايد طفل بودن حسنين عليهم السلام براي بعضي ازافراد زمينه مخدوش نمودن تسليم صرف بودنشان ظاهرشود لكن براي اين افراد بايد گفت اين طفل ها در همان  طفل بودنشان طبق معرفي جّد امجدشان سيد و سرور اصحاب الجنه مي باشند لذا قطعا در پاسخ گويي به دعوت پيامبر عليه واله السلام نقش افريني با اختيار و انتخاب داشته اند.

در مباهله دو جبهه حق و باطل وجود دارد كه قبل از تحقق آن نامعلوم و نامشخص است ولي براي اهل قرآن جبهه حق معين است كه باعنايت به شأن تعبدي مومنين آن را باورمندانه پذيرفته اند ولي با ديده شدن عقب نشيني طرف مقابل از انجام مباهله خورشيد حقيقت در جبهه حق طلوع كرد و معين شد اعضاي جبهه حق در موضوع مباهله انتخابشان ازجانب رسول الله عليه واله السلام رنگ حكمت و مصلحت و معرفت ملكوت نشان بوده است كه خود اين عمل پيامبر عليه واله اله السلام معجزه اي والا در فهرست معجزه هاي حضرت مي باشد.

منبع: وارث