آیه مباهله، برترین فضیلت امیرالمؤمنین (علیه السلام) در قرآن کریم است

مباهله پیامبرصلی الله علیه واله وسلم با مسیحیان نجران، در روز بیست و چهارم ذی الحجّه سال دهم هجری اتفاق افتاد. پیامبر صلی الله علیه واله وسلم طی نامه ای ساکنان مسیحی نجران را به آیین اسلام دعوت کرد. مردم نجران که حاضر به پذیرفتن اسلام نبودند، نمایندگان خود را به مدینه فرستادند و پیامبر صلی الله علیه واله وسلم آنان را به امر خدا به مباهله دعوت کرد.

در این خصوص گفت و گویی با حجت الاسلام «محمود معرفت» پیرامون واقعه مباهله پیامبرصلی الله علیه واله وسلم با مسیحیان انجام شده است که مشروح ان در ادامه می آید.

قَالَ الْمَأْمُونُ یَوْماً لِلرِّضَا علیه السلام: أَخْبِرْنِی بِأَکْبَرِ فَضِیلَهٍ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام یَدُلُّ عَلَیْهَا الْقُرْآنُ؟ قَالَ: فَقَالَ لَهُ الرِّضَا علیه السلام: فَضِیلَتُهُ فِی الْمُبَاهَلَهِ، قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلالُهُ:‏« فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ، فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ، ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْکاذِبِینَ‏» فَدَعَا رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ علیهماالسلام فَکَانَا ابْنَیْهِ، وَ دَعَا فَاطِمَهَ علیهاالسلام فَکَانَتْ فِی هَذَا الْمَوْضِعِ نِسَاءَهُ، وَ دَعَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فَکَانَ نَفْسَهُ بِحُکْمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ. وَ قَدْ ثَبَتَ أَنَّهُ لَیْسَ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ أَجَلَّ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله وَ أَفْضَلَ، فَوَجَبَ أَنْ لا یَکُونَ أَحَدٌ أَفْضَلَ مِنْ نَفْسِ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله بِحُکْمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ. (الفصول المختاره، ص۳۸/ بحار الأنوار، ج‏۴۹، ص۱۸۸)

روزى مأمون از حضرت رضا علیه السلام سؤال کرد: بزرگترین فضیلت امیر المؤمنین علیه السّلام که قرآن بر آن دلالت می کند، چیست؟ حضرت رضا (ع) فرمود: این فضیلت امیرالمؤمنین علیه السلام (که می گویی) در آیه مباهله است، آن جا که خداوند می فرماید: «هرکس بعد از آنچه از علم برایت آمده است، با تو مخاصمه کند، بگو: بیایید پسرانمان و پسرانتان، زنانمان و زنانتان، خودمان و خودتان را فراخوانیم. سپس مباهله کنیم و لعنت خداوند را بر دروغگویان قرار دهیم» (بر اساس این آیه) رسول خدا صلّی الله علیه و آله، حسن و حسین علیهماالسلام را به عنوان پسرانش، فاطمه علیها السّلام را به عنوان زنانش، و امیرالمؤمنین علیه السلام را به عنوان نفس خود آورد. از آنجا که هیچ یک از مخلوقات خداوند، بالاتر و برتر از رسول خدا صلّی الله علیه و آله نیست، در نتیجه بنابر حکم خداوند عزّ و جلّ، کسی برتر از نفس رسول خدا صلّی الله علیه و آله نخواهد بود.

همانگونه که در روایت آمده است اگر محور توجه به تک تک  اعضای مباهله باشد افضلیت آن ها مبرهن و روشن خواهد بود؛ جامعه اسلامی جهت فضیلت مند شدن نیاز مبرم به وجود شخصیتهایی است که فضیلت مندی آنان از مرتبت تفضیلی عالی حقیقی برخوردار باشند.

خداوند متعال برای نشان دادن عنایت خاصه خویش به امت اسلامی و محقق گشتن عنوان فوق در مناظره مابین رهبران فکری مسیحیان و رهبر مقتدر و والامقام اسلام موضوع مباهله را طرح فرمودند.

ارزش و ارجمندی مباهله بر این است که این موضوع را خداوند متعال مطرح کرده و آن را ارائه داده اند و بنا به آیات قرآنی تمام اوامر الهی مجلای ( محل تجلی) سه اسم  مبارک علیم و خبیر و لطیف است که ذوات نورانی اعضای جبهه حق مباهله را از هرحیث و جنبه می شناسد و می خواهد بشناساند لذا دستور می دهد آن ها برای مباهله در موضع حق قرار بگیرند با دعوت رسول گرامی اسلام علیه و آله السلام

در جریان مباهله حضرت به امرالهی موظف می شوند که دستور حق تعالی رادر قالب دعوت و گزینش انجام دهد نکته مهم این بخش این است که افراد که به عنوان اعضای مباهله مقدر شده اند در مقابل امر پیامبر علیه و اله السلام محض اند البته شاید طفل بودن حسنین علیهم السلام برای بعضی ازافراد زمینه مخدوش نمودن تسلیم صرف بودنشان ظاهرشود لکن برای این افراد باید گفت این طفل ها در همان  طفل بودنشان طبق معرفی جّد امجدشان سید و سرور اصحاب الجنه می باشند لذا قطعا در پاسخ گویی به دعوت پیامبر علیه واله السلام نقش افرینی با اختیار و انتخاب داشته اند.

در مباهله دو جبهه حق و باطل وجود دارد که قبل از تحقق آن نامعلوم و نامشخص است ولی برای اهل قرآن جبهه حق معین است که باعنایت به شأن تعبدی مومنین آن را باورمندانه پذیرفته اند ولی با دیده شدن عقب نشینی طرف مقابل از انجام مباهله خورشید حقیقت در جبهه حق طلوع کرد و معین شد اعضای جبهه حق در موضوع مباهله انتخابشان ازجانب رسول الله علیه واله السلام رنگ حکمت و مصلحت و معرفت ملکوت نشان بوده است که خود این عمل پیامبر علیه واله اله السلام معجزه ای والا در فهرست معجزه های حضرت می باشد.

منبع: وارث