پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
بسم الله الرحمن الرحیم
سؤال :
احترام در روابط زن و مرد به چه چیزهایى است؟ نمونه هایى را بیان کنید تا ما در رابطه خود آنها را انجام دهیم.
پاسخ :
احترام متقابل میان زن و شوهر به صورتها و گونههاى مختلفى در ارتباط همسران نمود مىیابد. برخى از آنها عبارتند از:
- سلام به همدیگر
سلام نوعى اعلام محبت، دوستى و اظهار محبت در آغاز گفت و گو و هنگام داخل شدن به منزل است. سلام همچنین نوعى اظهار ادب و احترام است.
پیامبر صلى الله علیه و آله مىفرماید: «وارد بهشت نمىشوید مگر آن که ایمان بیاورید و ایمان نخواهید آورد مگر آنکه یکدیگر را دوست بدارید. آیا شما را به چیزى راهنمایى بکنم که اگر انجامش دهید محبوب یکدیگر خواهید شد؟ سلام کردن میان خودتان را آشکار کنید».[۱] امام على علیه السلام درباره جایگاه سلام در روابط اجتماعى و خانوادگى مىفرمایند: «زبانت را به نرم و لطیف گویى و سلام کردن عادت بده تا دوستدارانت زیاد و دشمنانت اندک گردند».[۲] همچنین هر قدر که سلام رساتر و خالصانهتر و نیز سرشار از احترام و تکریم باشد، اثرش در جذب دیگران به ویژه همسر، قوىتر و پایدارتر خواهد بود.
- رعایت ادب و استقبال از همسر
رعایت ادب در ارتباط با همسر نیکوترین هدیه و آشکارترین نشانه احترام و او است. امام على علیه السلام مىفرماید: «ادب نیکو بهترین کمک کار و برترین همراه است».[۳] همچنین حضرت فرمودند: «ادب نیکو سبب تزکیه و پاکسازى اخلاق است».[۴] در حالىکه به کارگیرى الفاظ نامناسب و رعایت نکردن عفت کلام، علاوه بر اینکه از مراتب معنوى انسان مىکاهد، باعث از بین رفتن صمیمیت و محبت در میان همسران مىگردد و آنان را نسبت به همدیگر جسور و بىپروا مىکند.
استقبال از همسر به هنگام وارد شدن به منزل یا بدرقه او به هنگام بیرون رفتن، نشانه علاقهمندى و صمیمیت میان اعضاى خانواده است. این خانم با این کار نشان مىدهد که از نبود شوهر دلتنگ مىشود و از آمدنش خوشحال مىگردد؛ و باعث مجذوب شدن مرد به خانه و مصون ماندن او از وقت گذرانى خارج از خانه مىشود.
پیامبر صلى الله علیه و آله فرمودهاند: «حق مرد بر زن آن است که چراغ خانه را روشن کند غذا را آماده کند و هنگام ورود مرد به خانه، تا جلوى در به استقبال او برود و به او خوش آمد بگوید».[۵] شخصى خدمت پیامبر گرامى اسلام شرفیاب شد و عرض کرد: «همسرى
دارم که وقتى به خانه مىآیم به استقبالم مىآید و مرا در بر مىگیرد و چون از خانه بیرون مىروم مرا بدرقه مىکند و هرگاه مرا غصهدار مىبیند، مىگوید:
چرا غصه مىخورى؟ اگر براى رزق و روزى غصه مىخورى، خداوند ضامن رزق و روزى است؛ و اگر براى آخرت غصه مىخورى، خداوند زیادش کند! پیامبر صلى الله علیه و آله به او فرمود: «خداوند در زمین کارگزارانى دارد که این زن تو یکى از آنها است و خداوند نصف اجر شهید را به او مىدهد»[۶].
توجه و اهمیت دادن به حضور همسر در منزل و اظهار خوشحالى در موقع ورود شوهر به خانه و اهمیت دادن به شخصیت و جایگاه او به ویژه در حضور فرزندان و میهمانان، باعث به وجود آمدن این تصور در شوهر مىشود که در خانه و میان اهل خانه عزیز و محبوب است و لذا وقتى در کنار افراد خانواده است احساس رضایت خاطر درونى مىکند و خستگى کار و تلاش از او مرتفع مىشود و روز بعد با انرژى و امید فراوان به کار و تلاش خود ادامه مىدهد، اما اگر خانواده به ویژه زن، بىاعتنایى کند مرد سرخورده شده و انگیزه حضور در خانه را از دست مىدهد و آرام آرام نه تنها به خانواده توجهى نمىکند بلکه خلأ عاطفى را از راه دیگرى تأمین مىکند!!
بر اساس تحقیقات نیز ثابت شده که تماس مکرر به واکنش عاطفى مثبت مىانجامد و باعث نزدیکى بیشتر مىگردد.[۷] البته باید توجه داشت که این رفتار هرگز نباید در حضور بچهها باشد زیرا باعث تحریکات جنسى آنان مىگردد و آسیبهاى اخلاقى به دنبال خواهد داشت.
- قدردانى از همسر
سپاسگزارى بازتاب عاطفى محبت و خوش اخلاقى در روابط انسانى است. هر انسانى به طور طبیعى دوست دارد از نیکى و محبت و فداکارى دیگران قدردانى کند و همچنین دوست دارد از او قدردانى شود.
امام رضا علیه السلام مىفرماید: «مَنْ لَمْ یشکرِ المُنْعِمْ مِنَ المَخلوقینَ لم یشکرِ الله عَزَّوجَلَّ»[۸]؛ «هر کسى از فردى که به او خوبى کرده تشکر نکند، شکر خداى عزّوجل را به جاىنیاورده است».
امام صادق علیه السلام مىفرمایند: «خیرُ نِسائِکم الّتى إنْ أعْطِیَتْ شَکرتْ وَ إنْ مُنِعَتْ رَضَیتْ»[۹]؛ «بهترین زنان شما آن بانویى است که اگر به او چیزى دهند (و یا خدمتى کنند) سپاسگزارى مىکند و چنانچه از او باز گیرند راضى باشد».
این یک اصل روانشناختى است که مىگوید اگر به دنبال انجام کارى، تقویت و تشویق بیابد، احتمال تکرار آن کار بیشتر مىگردد[۱۰].
از این رو قدردانى از زحمات همسر در قبال خدمات و زحماتى که مىکشد (چه وظایف الزامى و چه وظایف غیر الزامى) یک فاکتور قوى در راستاى پیوند عاطفى بیشتر همسران و یک عامل تعیین کننده در ایجاد دلبستگى و علاقهمندى میان آنان است.
بر اساس تحقیقى که در این زمینه انجام گرفته، ۸۷ درصد همسران اعلام کردهاند که توقع دارند در مقابل زحمات آنان (مثل آشپزى، بچهدارى، تدریس، تحصیل، کارمندى، خرید منزل، مسافرت بردن و …) قدردانى شود.[۱۱] کارل راجرز[۱۲] که یکى از روان شناسان غربى است در این باره مىگوید:
انسان نیاز دارد به اینکه دیگران براى او قدر و منزلتى قایل باشند و قدرش را نیز بدانند. اهمیتى که شخص به این موضوع مىدهد در کنشهاى درونى و جنبههاى تحریکى ارگانیسم و در رفتار او اثر فراوان مىگذارد. از سوى دیگر نیاز به قدردانى دیگران و نیاز به قدردانى خویشتن در رفتار و کردار آدمى مؤثر است.[۱۳] جان گرى درباره قدردانى زن از مرد مىگوید: هر وقت زن به خاطر کارى که مرد کرده از او قدردانى و تشکر مىکند، مرد بابت آن قدردانى به زن امتیاز مىدهد، چون حس مىکند زن دوستش دارد. مردان براى امتیاز دادن به زن لزوماً نمىخواهند زن براى آنها کارى انجام دهد و فقط مىخواهند زن دوستشان بدارد و قدردان باشد. لذا لازم است خانمها از مردان قدردانى کنند، در غیر این صورت مردان نسبت به خانواده بىاهمیت مىشود.[۱۴] در نتیجه هر دو ضرر مىکنند و خانواده به سردى مىگراید.
وقتى همسران التزام جدى به مسائل اخلاقىاى همچون: بدرقه شوهر، استقبال از شوهر، اظهار محبت، همکارى و همدلى، تهیه هدیه، زینت براى یکدیگر، احترام به بستگان یکدیگر، دلسوزى و فداکارى براى همدیگر و …، داشته باشند فضاى خانه باطراوت و جذاب شده و روابط از استحکام خوبى برخوردار خواهد شد. در چنین فضایى همسران اختلاف قابل توجهى نخواهند داشت و نسبت به یکدیگر وفادار بوده و حقوق یکدیگر را مراعات خواهند کرد. در این خانواده بهترین فضاى عاطفى، امنیتى و اخلاقى ایجاد شده و نیازهاى دوطرف برآورده خواهد شد. در این شرایط خانواده به استحکام و ثبات کافى نیل پیدا مىکند و همسران بهترین لحظات زندگى را در خانواده خواهند داشت. زمینه گرایش به رفیق بازى، اعتیاد، انحرافات اخلاقى و … رخ نخواهد داد. در این آشیانه باصفا، فرزندان نیز به طرف بالندگى و پیشرفت سوق پیدا کرده و آیندهاى درخشان و مطمئن خواهند داشت.[۱۵]
[۱] ( ۱).« والذى نفسُ محمد بیده، لا تدخلوا الجنّه حتى تؤمنوا، ولا تؤمنوا حتى تحابوا، أو لا أُنبئکم بشىءٍ إِذا فعلتموه تحاببتم؟ أفشوا السلام بینکم»،( کنزالعمال، ج ۳، ص ۴۶۲) ..
[۲] ( ۲). جمالالدین محمد خوانسارى، شرح غرر الحکم، ج ۴، ص ۳۲۹، ح ۶۲۳۱ ..
[۳] ( ۱). جمالالدین محمد خوانسارى، شرح غررالحکم و دررالکلم، ج ۳، ص ۳۸۴، ح ۴۸۱۵ ..
[۴] ( ۲). همان، ج ۴، ص ۱۲۱، ح ۵۵۲۰ ..
[۵] ( ۳).« حَقُّ الرَّجُلِ عَلَى المَرْأهِ انارَهُ السِّراج وَ إصْلاحُ الطَّعام وَ أنْ تَسْتَقْبِلَهُ عِندَ بابِ بَیتِها فَتُرَحّبَ …»،( مستدرک الوسایل، ج ۱۴، ص ۲۵۴) ..
[۶] ( ۱).« إنَّ لى زوجه إذا دَخَلْتُ تلَّقْتَنى، وإذا خرجتُ شیعتنى، وإذا رأتنى مهموماً قالَتْ لى: ما یهمّک، إنْ کنْتَ تهتّم لرزقک فقد تکفّل لک به غیرک، وإنْ کنْتَ تهتّم بأمر آخرتک فزادک الله همّاً، فقال رسولالله صلى الله علیه و آله: انَّ الله عمّالًا وهذه مِن عمّالِهِ، لها نصف أجر»؛( الحرالعاملى، وسایل الشیعه، ج ۲۰، ص ۳۲) ..
[۷] ( ۲). مسعود آذربایجانى و همکاران، روانشناسى اجتماعى با نگرش به منابع اسلامى، ص ۲۴۰ ..
[۸] ( ۱). مجلسى، بحارالانوار، ج ۶۸، ص ۴۴ ..
[۹] ( ۲). همان، ج ۱۰۰، ص ۲۳۹ ..
[۱۰] ( ۳). قانون تقویت در شرطىسازى کنشگر ..
[۱۱] ( ۱). حسن ملکى، چگونه با تفاهم زندگى کنیم، ص ۲۶ ..
[۱۲] ( ۲).Carl Rogers —
[۱۳] ( ۳). حسن ملکى، چگونه با تفاهم زندگى کنیم، ص ۲۶ ..
[۱۴] ( ۴). جان گرى، مردان مریخى، زنان ونوسى، ص ۱۷۹ ..
[۱۵] على احمد پناهى، دفتر چهل و هشتم(همسردارى) پرسش ها و پاسخ هاى دانشجویى، ۱جلد، دفتر نشر معارف – قم، چاپ: سوم، ۱۳۹۰٫
پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام
بازدیدها: 0
