ارتباط امام مهدى عجل الله تعالی فرجه با امام حسين علیه السلام

ارتباط امام مهدى با امام حسين علیه السلام

از زمان خلقت آدم ابوالبشر تاكنون همواره دو جريان حقّ و باطل به موازات هم پيش‏رفته و كره خاك هيچ‏گاه از مصاف اين دو جريان خالى نبوده است. پيروان هر يك از حق‏مداران گذشته، همواره بسترسازان حق‏گرايان آينده بوده ‏اند و حق گرايان آينده تداوم‏بخشان راه حق‏پرستان گذشته. وضعيت باطل ‏پيشه‏ گان و دورافتادگان از صراط مستقيم نيز بر همين منوال بوده است.

در اين ميان ارتباط حجتهاى الهى در تداوم‏بخشيدن به مسير صحيح هدايت و سعادت بشر بسيار عميق‏تر و محكم‏تر بوده است؛ چرا كه هر نبىّ و ولىّ الهى با در نظر گرفتن شرايط عصرى كه در آن به سر مى‏برد راه انبيا و اولياى الهى پيش از خود را تداوم مى‏بخشد. به عبارت ديگر همه انبيا و اولياى الهى چراغهاى نورانى هدايتند؛ منتهى هر كدام متناسب با شرايط زمانى و مكانى خود به نور افشانى مى‏پردازند.

در فرهنگ اسلامى ائمه اطهار علیهم السلام  به عنوان جانشينان پيامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) همگى نور واحدند و هدف مشتركى را دنبال مى‏كنند. وجود هر يك از آنان همانند يك مشعل روشن يا عَلَم سرافراز، مسير صحيح و كامل هدايت را به بندگان خدا نشان مى‏دهند و آنان را از گرفتار شدن به ضلالت و گمراهى باز مى‏دارند. با اين همه ارتباط و پيوستگى بعضى از آنها با همديگر از ويژگى و خصوصيتى برخوردار است كه از بررسى اين گونه از پيوندها مى‏توان با مراحل گوناگون چگونگى تداوم مبارزه حقّ و باطل و سرنوشت نهايى اين مبارزات و همينطور با بخشى از ريزه‏كاريهاى دقيق سنتهاى الهى و روند تحقق نهايى اهداف حياتبخش انبيا و اولياى الهى آشنا شد.

بدون ترديد پيوستگى و ارتباط امام حسين  علیه السلام  با آخرين حجت الهى حضرت بقية‏اللّه‏ علیه السلام  بسيار بارز و در خور تعمّق است؛ چرا كه با بررسى ابعاد مختلف پيوند اين دو حجّت الهى به‏خوبى چگونگى فراهم شدن بستر حاكميّت احكام و ارزشهاى الهى در سرتاسر عالم مشخص مى‏شود. اين نوشته در پى آن است كه برخى از پيوستگيهاى حضرت سيدالشهداء علیه السلام  با موعود بزرگ جهانى حضرت مهدى  علیه السلام  را روشن سازد.

الف) امام مهدى  علیه السلام  از تبار امام حسين علیه السلام

در مجموعه روايات منقول از پيامبراكرم(صلی الله علیه و آله) و ائمه اطهار علیه السلام  بارها تصريح شده است كه منجى عالم بشريت حضرت مهدى علیه السلام  از نسل امام حسين علیه السلام  است. از جمله روايت شده است كه پيامبراكرم(صلی الله علیه و آله) در يكى از روزهاى آخر عمر مباركشان در حالى كه دست‏شان را به شانه امام حسين علیه السلام  گذاشته بودند خطاب به دختر بزرگوارشان حضرت زهرا علیه السلام  فرمودند:

مهدى اين امت از نسل اين فرزندم است. دنيا به پايان نخواهد رسيد مگر اين‏كه مردى از اولاد حسين علیه السلام  قيام كرده جهان را باعدل و داد پر سازد…1

ايشان در جاى ديگر در ضمن معرفى ائمه اطهار علیه السلام  مى‏فرمايند:

امامان بعد از من دوازده نفرند كه نُه نفر از آنها از تبار فرزندم حسين علیه السلام  است كه نهمين نفرشان قائم است اين دوازده تن اهل بيت و عترت من هستند. گوشت آنها گوشت من و خون آنها از خون من است.2

امير مؤمنان على‏بن‏ابى‏طالب علیه السلام  روزى به حضرت اباعبداللّه‏ علیه السلام  فرمودند:

نهمين فرزند تو اى حسين، قائم آل‏محمّد(صلی الله علیه و آله) است او دين خدا را آشكار ساخته وعدالت را در سرتاسر زمين حاكميّت خواهد بخشيد…3

در اين باره خود امام حسين علیه السلام  نيز مى‏فرمايند:

نهمين فرزند من، قائم به حقّ است خداوند به وسيله او زمين مرده را دوباره زنده خواهد ساخت و دين را حاكميّت خواهد بخشيد. او حق را برخلاف ميل مشركان و دشمنان احقاق خواهد كرد.4

ب) تحقق اهداف عاشورا با قيام مهدى  علیه السلام

امام حسين علیه السلام  با هدف زنده ساختن احكام قرآن و سنّت پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) و از بين بردن بدعتهايى كه در نتيجه حاكميت بنى اميّه در دين ايجاد شده بود قيام كردند و در طول مسير مدينه تا كربلا ضمن اشاره به انگيزه قيام شان فرمودند:

من به منظور ايجاد اصلاح در امّت جدم رسول خدا (صلی الله علیه و آله) قيام كرده‏ام مى‏خواهم امر به معروف و نهى از منكر كنم و به همان سيره و شيوه مرسوم جدّم پيامبراكرم(صلی الله علیه و آله) و پدرم على‏بن‏ابى‏طالب علیه السلام  عمل مى‏كنم.5

آن حضرت در نامه‏اى به بزرگان قبايل بصره تصريح مى‏كنند:

من شما را به كتاب خدا و سنّت پيامبرش دعوت مى‏كنم. در شرايطى كه اكنون ما زندگى مى‏كنيم سنت رسول خدا(صلی الله علیه و آله) از بين رفته و به جاى آن بدعت و احكام و ارزشهاى غير اسلامى نشسته است مرا بپذيريد و به يارى من برخيزيد. شما را به راه ارشاد و رستگارى هدايت خواهم كرد.6

از مجموعه اين گونه ازسخنان امام حسين  علیه السلام  اهداف والاى نهضت عاشورا به‏خوبى روشن مى‏شود كه احياى قرآن، احياى سنت نبوى و سيره علوى، از بين بردن كج‏رويها، حاكم ساختن حق، حاكميّت بخشيدن به حق‏پرستان، از بين بردن سلطه استبدادى حكومت ستمگران، تأمين قسط و عدل در عرصه‏هاى اجتماعى و اقتصادى و… از جمله آنهاست.

از طرف ديگر وقتى اهداف قيام منجى عالم بشريت و ويژگيهاى حكومت جهانى آن حضرت را مورد بررسى قرار مى‏دهيم همين اهداف و انگيزه‏ها حتى با تعابير مشابه با تعابير به‏كار رفته در مورد نهضت حسينى قابل مشاهده است.

حضرت على بن ابيطالب علیه السلام  در توصيف سيره حكومتى امام مهدى علیه السلام  مى‏فرمايند:

هنگامى كه ديگران هواى نفس را بر هدايت مقدم بدارند او [مهدى موعود  علیه السلام ] اميال نفسانى را به هدايت بر مى‏گرداند و در شرايطى كه ديگران قرآن را با رأى خود تفسير و تأويل خواهند كرد او آراء و عقايد را به قرآن باز مى‏گرداند. او به مردم نشان خواهد داد كه چگونه مى‏توان به سيره نيكوى عدالت رفتار كرد و او تعاليم فراموش شده قرآن و سيره نبوى را زنده خواهد ساخت.7

امام باقر علیه السلام  در روايتى مى‏فرمايند:

قائم آل محمّد(صلی الله علیه و آله) مردم را به سوى كتاب خدا، سنّت پيامبر(صلی الله علیه و آله) و ولايت على بن ابى طالب  علیه السلام  و بيزارى از دشمنان آنان دعوت خواهد كرد.8

امام صادق  علیه السلام  مى‏فرمايند:

حضرت مهدى علیه السلام  تمام بدعتهاى ايجاد شده در دين را در سرتاسر جهان از بين خواهد برد و در مقابل، تك‏تك سنتهاى نبوى را به اجرا در خواهد آورد.9

آن حضرت در جاى ديگر ضمن تصريح به اين حقيقت كه امام مهدى علیه السلام  بر طبق سيره و روش رسول اكرم(صلی الله علیه و آله) عمل خواهد كرد؛ درباره اصلاحات انجام شده توسط آن حضرت چنين مى‏فرمايد:

قائم آل محمّد(صلی الله علیه و آله) به همان شيوه‏اى كه پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) رفتار مى‏كردند رفتار خواهد كرد آنچه از نشانه و ارزشها و شيوه‏هاى جاهليت كه باقى مانده‏اند از ميان برمى‏دارد و پس از ريشه كن كردن بدعتها احكام اسلام را از نو حاكميّت مى‏بخشد.10

امام صادق علیه السلام  در زمينه نوع قضاوت و داورى و برخورد آن حضرت با ظلم و ستم نيز مى‏فرمايند:

چون قائم ما قيام كنند در بين مردم به عدالت داورى خواهند كرد و در زمان او بساط ستم و بيداد از روى زمين جمع خواهد شد و راهها امن شده… و هر صاحب حقّى به حقّ خود دست خواهد يافت و احكام و ارزشهاى حيات‏بخش دينى در سرتاسر جامعه حاكميّت پيدا خواهد كرد.11

نتيجه آن كه علاوه بر مشترك بودن اهداف نهضت عاشورا با قيام امام مهدى علیه السلام  در زمان حكومت جهانى حضرت ولى عصر  علیه السلام  بذرها و نهالهاى غرس شده در جريان قيام كربلا به بار خواهد نشست و به بركت آن، جهان پر از عدل و داد خواهد شد و تمام اهداف انبياى الهى از آدم تا خاتم تحقق خواهد يافت و بشر طعم واقعى صلح و امنيّت و سعادت را خواهد چشيد.

ج) مهدى علیه السلام  منتقم خون امام حسين علیه السلام

يكى از القاب حضرت مهدى علیه السلام  منتقم است. در توضيح علّت برگزيده شدن اين لقب بر آن حضرت مطالب زيادى در سخنان اهل بيت علیه السلام  وارد شده است. از جمله در روايتى كه از امام محمّدباقر علیه السلام  نقل شده، وقتى از آن حضرت سؤال مى‏كنند كه چرا فقط به آخرين حجّت الهى قائم گفته مى‏شود؟ آن حضرت در پاسخ مى‏فرمايند:

چون در آن ساعتى كه دشمنان، جدّم امام حسين علیه السلام  را به قتل رساندند فرشتگان با ناراحتى در حالى كه ناله سرداده بودند عرض كردند پروردگارا! آيا از كسانى كه برگزيده و فرزند برگزيده تو را ناجوانمردانه شهيد كردند در مى‏گذرى؟ در جواب آنها خداوند به آنان وحى فرستاد كه: اى فرشتگان من! سوگند به عزّت و جلالم از آنان انتقام خواهم گرفت هرچند بعد از مدّت زمان زيادى. آن گاه خداوند متعال نور و شبح فرزندان امام‏حسين علیه السلام  را به آنان نشان داد و پس از اشاره به يكى از آنان كه در حال قيام بود فرمود: با اين قائم از دشمنان حسين علیه السلام  انتقام خواهم گرفت.12

در تفسير آيه «وَمَنْ قُتِلَ مظلوماً فقد جَعَلْنا لِوَليّه سلطاناً…؛ هر كس مظلومانه كشته شود ما براى ولى او تسلطى بر ظالم قرار مى‏دهيم»…13 از امام صادق  علیه السلام  روايت شده است كه:

مراد از مظلوم در اين آيه، حضرت امام حسين علیه السلام  است كه مظلوم كشته شد و منظور «جَعَلنا لِوَليِّه سلطانا» امام مهدى علیه السلام  است14

امام‏باقر علیه السلام  نيز تصريح مى‏كنند:

ما اولياى دم امام حسين علیه السلام  هستيم. هنگامى كه قائم ماقيام كنند پى‏گيرى خون امام حسين علیه السلام  خواهد كرد.15

در دعاى ندبه نيز به اين حقيقت با اين تعبير تصريح شده است:

أينَ الطالِبُ بِدَمِ المَقتولِ بِكَربَلا.

كجاست آن عزيزى كه پس از ظهورش خون شهيد مظلوم كربلا را از دشمنان باز پس خواهد گرفت…16

همچنين روايت شده است كه حضرت مهدى علیه السلام  پس از ظهور بين ركن و مقام براى مردم خطبه خواهد خواند و در مهم‏ترين قسمت خطبه به صورت مكرر با نهايت اندوه و تأثر شهادت مظلومانه امام حسين علیه السلام  را مورد اشاره قرار خواهد داد از جمله خواهد فرمود:

اى مردم جهان! منم امام قائم. منم شمشير انتقام الهى كه همه ستمگران را به سزاى اعمالشان خواهم رساند و حقّ مظلومان را از آنها پس خواهم گرفت. اى اهل عالم! جدّم حسين بن على علیه السلام  را تشنه به شهادت رساندند و بدن مبارك او را عريان در روى خاكها رها كردند. دشمنان از روى كينه توزى جدم حسين علیه السلام  را ناجوانمردانه كشتند…17

در حقيقت با اين گونه از عبارات نويد انتقام خون به ناحق ريخته امام حسين علیه السلام  را به جهانيان خبر مى‏دهد…

و هم چنين به دلالت روايات فراوانى شعار ياران امام مهدى علیه السلام  پس از ظهور اين جمله بسيار الهام‏بخش است:

يالثارات الحُسَين علیه السلام 18.

اى بازخواست كنندگان خون حسين علیه السلام .

اين جمله اشاره به اين معنا دارد كه هنگام انتقام خون پاك امام حسين علیه السلام  فرارسيده است كسانى كه مى‏خواهند از دشمنان آن حضرت انتقام خون به‏ناحقّ ريخته حجّت الهى را بگيرند مهيا شوند.

د) مهدى علیه السلام  هميشه به ياد حسين علیه السلام

از آنجا كه امام حسين علیه السلام  با تمام وجود همه توانمنديها و سرمايه‏ هاى خود را ايثار كرد تا اسلام را از خطر اساسى برهاند؛ آخرين حجت الهى نيز تصريح دارند كه همواره به ياد ايثارگرى و فداكاريهاى آن حضرت هستند و شب و روز با يادآورى مصيبتهايى كه بر ايشان روا داشته شد خون گريه مى‏كنند.

در بخشى از زيارت «ناحيه مقدسه» در اين باره مى‏خوانيم:

…اگر روزگار وقت زندگى مرا از تو [اى حسين علیه السلام  [به تأخير انداخت و يارى و نصرت تو در كربلا در روز عاشورا نصيب من نشد، اينك من هر آينه صبح و شام به ياد مصيبتهاى تو ندبه مى‏كنم و به جاى اشك بر تو خون گريه مى‏كنم…

بدون ترديد اين قبيل از تعابير نهايت محبّت و دلبستگى حضرت مهدى علیه السلام  رابه سيّد الشهداء  علیه السلام  نشان مى‏دهد و ضرورت زنده نگه داشتن خاطره اباعبداللّه  علیه السلام  از جمله از طريق عزادارى براى آن حضرت را مورد تأكيد قرار داده و عمق فاجعه كربلا و جنايت بنى اميه به اسلام و انسانيت را افشا مى‏كند.

حتى اين به ياد امام حسين علیه السلام  بودن در عملكرد ساير ائمه اطهار علیه السلام  نيز به چشم مى‏خورد؛ يعنى آنها نيز در مواقع اشاره به فداكاريها و مظلوميتهاى امام حسين علیه السلام  به گونه‏اى موضوع امام مهدى  علیه السلام  را مورد تأكيد قرار داده‏اند به عنوان مثال در دعاى ندبه امام صادق علیه السلام  ياد سيّد الشهداء  علیه السلام  به همراه امام مهدى علیه السلام  گرامى داشته شده است. در حقيقت شكايت شهادت جانگداز حضرت امام حسين علیه السلام  به ساحت مقدّس حضرت بقية‏اللّه علیه السلام  شده است ودرخواست مى‏شود كه به عنايت خداوند متعال هر چه زودتر زمينه ظهور فراهم شود بلكه هر چه زودتر مهدى موعود علیه السلام  ظهور نموده انتقام خون آن حضرت را از دشمنان بگيرند…و حتى به پيروان اهل بيت علیه السلام  توصيه مى‏شود كه در شب ميلاد امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف از زيارت امام حسين علیه السلام  غافل نشوند.

البتّه اين موضوع به همين صورت در مورد امام حسين علیه السلام  نيز مطرح است؛ يعنى حضرت اباعبداللّه حسين علیه السلام  نيز همواره به ياد مهدى موعود بوده‏اند. در دعاى روز ولادت امام حسين  علیه السلام  از امام مهدى  علیه السلام  ياد مى‏شود و در روز عاشورا و در زيارت عاشورا نام و ياد مهدى علیه السلام  تسلى بخش قلب سوزان شيفتگان اهل بيت علیه السلام  است.

مجموعه اين برنامه‏هاى حساب شده، پيوند عاشورا و امام حسين علیه السلام  را با قيام جهانى امام مهدى علیه السلام  هر چه بيشتر روشن مى‏سازند.

گذشته از همه آنچه بيان شد، طبق روايات بسيارى كه از حضرات معصومين علیه السلام  نقل شده است در بسيارى از مسائل جزئى نيز امام مهدى  علیه السلام  با امام حسين علیه السلام  پيوستگيها و ارتباطات قابل توجهى دارند كه از آن جمله است:

1. روز ظهور امام مهدى علیه السلام مقارن با روز عاشورا است. از امام باقر علیه السلام  روايت شده است:

قائم آل محمّد(صلی الله علیه و آله) در روز شنبه كه مصادف با روز عاشورا؛ يعنى همان روزى كه حضرت اباعبداللّه علیه السلام  به شهادت رسيدند قيام خواهد كرد.19

2. از مجموعه روايات به خوبى روشن مى‏شود همانگونه كه امام حسين علیه السلام نهضت خود را از مكه آغاز كردند؛ يعنى پس از خارج شدن از مدينه به مكه آمدند و از كنار بيت‏اللّه‏ قيام خود را به مردم خبر دادند و به سمت كوفه حركت كردند، حضرت مهدى علیه السلام  نيز از كنار بيت اللّه جهانيان را به بيعت با خود فرا خواهد خواند و آن گاه حركتهاى اصلاحى را تداوم خواهد بخشيد و در نهايت مقرّ حكومتى خويش را در كوفه قرار خواهد داد.
3. حتى طنين صداى امام مهدى علیه السلام همان طنين صداى امام‏حسين علیه السلام است. پيام مهدى علیه السلام  همان پيام حسين علیه السلام  است كه فرياد مى‏زند:

اى مردم مگر نمى‏بينيد به حقّ عمل نمى‏شود و از باطل خوددارى نمى‏گردد… امربه معروف و نهى از منكر كنار گذاشته شده است و احكام الهى و سنن پيامبر (صلی الله علیه و آله) آشكار هتك مى‏شود و…

اين پيام و هشدار در لحظه ظهور با همان صدا به مردم جهان اعلام خواهد شد كه امام حسين علیه السلام  در روز عاشورا با همان لحن و آهنگ مردم را به تبعيت از حقّ و اعراض از بديها فرا خواندند:

إنّ صوت القائم يشبه بصوت الحسين علیه السلام .

صداى [گيرا و دلنواز] قائم شبيه [طنين خوش[ صداى اباعبداللّه علیه السلام  است.

4. برخى از ياران حسين علیه السلام پس از رجعت در ركاب امام مهدى علیه السلام به يارى آن حضرت خواهند پرداخت و حتى برخى از فرشتگانى كه جزء اصحاب امام‏حسين علیه السلام  بوده‏اند در خدمت قائم آل محمّد(صلی الله علیه و آله) خواهند بود و… .

«أللّهمّ نرغب إليك دولة كريمة تعزّبها الإسلام و أهله و تُذِّلُ بها النفاق و أهله…»

_______________________________________________________

1 .بحارالانوار، ج51، ص91.

2 .كشف‏الغمة، ج3، ص294.

3 .منتخب‏الاثر، ص467

4 .اعلام‏الورى، 384.

5 .بحارالانوار، ج45، ص6.

6 .حياة‏الإمام‏الحسين علیه السلام ، ج2، ص264

7 .بحارالانوار، ج51، ص130.

8 .الزام‏الناصب، ص177.

9 .ينابيع‏الموّدة، ج3، ص62.

10.بحارالانوار، ج52، ص352.

11.همان، ص338.

12.دلائل‏الامامة، ص239.

13.سوره اسراء (17) آيه 33.

14.البرهان فى تفسير القرآن، ج4، ص559.

15.همان، ص560.

16.دعاى ندبه.

17.الزام‏الناصب، ج2، ص282.

18.النجم‏الثاقب، ص469.

19.بحارالانوار، ج52، ص 285.

 

پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام

بازدیدها: 0