چگونگی ارتباط با امام زمان عج در دوران غیبت صغری

۸ ربیع الاول سال ۲۶۰ هجری قمری و پس از شهادت امام حسن عسکری ع غیبت صغری اتفاق افتاد. و دوستداران ایشان، از فیض حضور آن حضرت محروم شدند. هر چند که پیش از آن هم، امام مهدی عج حضور دائمی و مستمری میان آنان نداشتند.

 

^{اما غیبت صغری ارتباط میان امام و شیعیان را به طور کلی قطع نکرد. بلکه ایشان از طریق ۴ نائب خاص خود که معتمد و امین بودند. با دوستداران خود ارتباط داشتند. و پاسخ سوالات و شبهات آنان را می دادند.}

 

دلیل این امر نیز این بود. که با شهادت امام یازدهم و غیبت امام مهدی (عج) احتمال اینکه شیعیان دچار سر در گمی و حیرت شوند. و اصل امامت دچار تزلزل شده و به فراموشی سپرده شود. زیاد بود. از این رو ضروری می نمود که پس از غیبت، ارتباط میان شیعیان و امام به یک باره قطع نشود. و امکان ارتباط تحت شرایط خاص وجود داشته باشد. به همین دلیل ۴ نماینده ی ویژه از سوی خود امام معرفی شدند. که به نواب اربعه معروفند.

نواب اربعه

این نائبان، تحت نظارت مستقیم امام زمان عج مسئولیت اداره ی امور شیعیان را در دوران غیبت بر عهده داشتند. و وظیفه ی خطیری به عهده این چهار تن نهاده شده بود.

آنان موظف بودند که نام و نشانی محل زندگی امام مهدی عج را از دشمنان و حتی شیعیان پنهان کنند. و در عین حال، وجود ایشان را برای شیعیان به اثبات برسانند. تا مبادا، شیعه دچار تزلزل عقیده شود.

 

وقتی از نائب اول ایشان یعنی عثمان بن سعید عمری، سوال شد که آیا امام را از نزدیک دیده است یا خیر؟ 

پاسخ داد: آری، من امام زمان عج را دیده ام. اما شما مردم از اینکه نام و نشانی ایشان را جویا شوید منع شده اید. زیرا اگر ماموران حکومت، به واسطه ی یکی از شما از نام و نشان ایشان مطلع شوند. می کوشند تا ایشان را دستگیر کرده. و به سرنوشت امامان پیشین برسانند.

 

نائبان امام زمان عج در دوران غیبت صغری

چهار نماینده ی ویژه ی امام زمان عج در دوران غیبت صغری که به نواب اربعه معروفند. در مدت ۶۹ سال غیبت ایشان، رابط میانِ امام و شیعیان بودند.

اسامی آنها به ترتیب عباتند از:

• عثمان بن سعید
• محمد بن عثمان
• حسین بن روح
• علی بن محمد سمری

 

این نواب، از اصحاب با وفا و امین ائمه اطهار(علیهم السلام) بوده اند. که اولین ایشان یعنی عثمان بن سعید با معرفی امام حسن عسکری (علیه السلام ) و تأیید امام مهدی (عج) منصوب شده. و بقیه از طرف خود امام زمان(علیه السلام ).

 

این چهار نفر حدود ۶۹ سال، نیابت امام زمان (عج ) را بر عهده داشتند. و از طریق نمایندگان خود در تمام شهرهای اسلامی، پیام ها و نصایح و اوامر امام را به شیعیان و متقابلاً، درخواست های آنها را به امام می رساندند. مسئولیت نائبان ۴ گانه در سال ۳۲۹ هجری قمری با وفات علی بن محمد سَمُری، آخرین نائب ایشان به پایان رسید. و دوران غیبت صغری تمام و غیبت کبری آغاز شد.

 

در دومین مرحله از غیبت –یعنی غیبت کبری– این ارتباط دو جانبه، لغو شد. و به ارتباطی یک جانبه، بلکه به یک نوع عدم ارتباط محسوس و قابل شناخت برای عموم تبدیل شد .

نایبان عام امام مهدی عج، تعیین ویژه ای که با نام و نشان باشد. نداشتند و کسی از آنان، ادعای ارتباط ویژه با امام غایب را نداشت. بلکه نمی توانست داشته باشد. چرا که امام مهدی علیه السلام در آخرین توقیع خود به ابوالحسن علی بن محمد سمری چنین فرمود: 

«… فقد وقعت الغیبه الثانیه [ التامه ] فلا ظهور الا بعد اذن الله عزوجل، و ذلک بعد طول الامد و قسوه القلوب و امتلاء الارض جورا، و سیاتی شیعتی من یدعی المشاهده . الا فمن ادعی المشاهده قبل خروج السفیانی والصیحه فهو کاذب مفتر …» 

 

… به درستی که غیبت دوم [غیبت کبری] فرا رسیده است و تا آن روزی که خداوند عزوجل بخواهد، ظهوری نخواهد بود. آن، پس از مدتی بسیار طولانی خواهد بود که دل ها را قساوت فرا گیرد و زمین از ستم پر گردد . به زودی، کسانی برای شیعیان من، ادعای مشاهده خواهند کرد . همانا هرکس که پیش از خروج سفیانی و بانگ آسمانی، ادعای مشاهده (مرا) کند، دروغگو است . 

 

انواع ارتباط با امام مهدی(علیه السلام) 

 

ارتباط با حضرت به دو صورت مطرح می شود:

 

ارتباط روحی: انسان از لحاظ روحی احساس می‌کند به حضرت نزدیک شده است.

این به دو رکن اساسی نیاز دارد:

1. معرفت هر چه بیشتر و عمیق تر به حضرت
2. عمل به وظایف دینی به ویژه انجام واجبات(به خصوص نماز اول وقت) و ترک محرمات(به ویژه در اموال و رعایت حلال و حرام).

در کنار این دو رکن، یاد کردن حضرت در زمان‌های مختلف و دعا به وجود مقدس او و زمینه سازی نیز دارای اهمیت است.

ب. ملاقات و دیدار: که همراه با ریاضت و عبادت محقق می‌شود اگر به صلاح فرد باشد.

بازدیدها: 0