استفتائات آیت الله صافی گلپایگانی درباره ماه مبارک رمضان
رؤیت هلال- ثبوت ماه
مبطلات روزه
سؤال 10- اگر کسی در ماه مبارک رمضان، از خواب بیدار شود و بعد متوجه بشود که از وقت اذان گذشته است آیا روزه این فرد صحیح است؟
جواب: بلی صحیح است.
سؤال 11- کیفیت روزه شخص کاهل نماز، که در انجام نمازهای واجبش، کوتاهی کرده چیست؟
جواب: روزه، واجب دیگری است و شخص مذکور به جهت کاهل نماز بودن، معصیت کار است، ولی اگر روزه گرفته روزه او صحیح است.
سؤال 12- آیا اگر در ماه مبارک رمضان، قرآن را بطرز غلطی بخوانیم، ضرری متوجه روزه میشود؟
جواب: اگر عمداً آیات را غلط نخواند، اشکال ندارد و رعایت تجوید در قرائت قرآن واجب نیست.
سؤال 13- مستدعی است حکم شرع مقدس را در مورد اشخاصی که کارشان غواصی در اعماق آبهاست نسبت به صوم و صلاة بیان فرمایید.
جواب: زیر آب رفتن با لباس غواصی بنابر احتیاط واجب مبطل صوم است ولی اگر شخص داخل زیر دریائی که شبیه اطاق است و ملاصق بدن نیست زیر آب برود روزه باطل نمیشود و نسبت به نماز، کسی که با لباس غواصی زیر آب است اگر نمیتواند خارج شود و نماز بخواند و یا وقت تنگ است با همان حال مقداری که میتواند قرائت و سایر اذکار را بخواند و رکوع و سجود را به ایماء و انجام دهد و به احتیاط واجب بعد هم قضاء آن نماز را بخواند. و اللّه العالم.
سؤال 14- کشیدن سیگار و استعمال قلیان آیا مبطل روزه هست؟
جواب: بنابر احتیاط واجب، روزهدار نباید دود سیگار یا قلیان را بحلق برساند.
سؤال 15- کشیدن تریاک برای شخص معتاد، در ماه مبارک رمضان، مبطل روزه میباشد؟
جواب: احتیاط واجب در ترک آن است، چه برای معتاد و چه غیر.
سؤال 16- آیا کشیدن سیگار، بصورتی که دود آن را فرو نبرند، روزه را باطل میکند؟
جواب: اگر دود آن را فرو نبرند روزه را باطل نمیکند، ولی تظاهر به آن در این صورت، مناسب نیست و باحترام ماه مبارک ترک شود.
سؤال 17- زدن آمپول مقوّی یا پنیسیلین برای روزهدار جایز است یا خیر؟
جواب: اشکال ندارد و فرقی بین اقسام آمپولها نیست، ولی احتیاط مستحب در ترک است.
سؤال 18- آیا شخص روزه دار در ماه مبارک رمضان، میتواند سُرم یا آمپول،تزریق کند؟
جواب: احتیاط مستحب آن است که از استعمال آمپول و سرم خودداری کند و اگر لازم شد و تزریق کرد روزهاش باطل نمیشود.
سؤال 19- اگر کسی در ماه مبارک رمضان، قبل از اذان صبح، از خواب بیدار شود و در خواب محتلم شده باشد و امکان غسل کردن را نداشته باشد، حکم روزه این فرد چه میشود؟
جواب: در فرض سؤال اگر متمکن از غسل قبل از اذان صبح نباشد، تیمم بدل از غسل کند و روزه بگیرد.
سؤال 20- شخصی در ماه رمضان با خودبازی میکند ولی منی بیرون نمیآید و علائم جنب هم در او نیست بعد از ساعتی بول میکند مایعی سفید رنگ خارج میشود شک دارد منی هست یا نه روزه او باطل است یا نه در صورت بطلان کفاره دارد یا نه؟
جواب: اگر کاری با خود کند که بر حسب عادت موجب انزال منی میشود، هر چند منی انزال نشود، روزهاش باطل است، ولی در فرض مذکور وجوب کفّاره معلوم نیست. و اللّه العالم.
سؤال 21- کسی که نمیدانسته استمناء روزه را باطل میکند و حتی یک گناه کبیره است، اگر این عمل را انجام دهد آیا روزه او باطل است؟ اگر باطل است کفّاره دارد یا خیر؟ اگر دارد مقدار آن چقدر است؟
جواب: در فرض سؤال، باید قضای روزه را بگیرد ولی کفّاره ندارد، بلی اگر جاهل مقصّر باشد، باین معنی که در موقع ارتکاب عمل، احتمال حرمت بدهد و سؤال نکند و یا بداند استمناء حرام و معصیت است، هرچند نداند که روزه را باطل میکند و در روز ماه رمضان انجام دهد، کفّاره جمع دارد، که در توضیح المسائل مسأله شماره 1674 ذکر شده است.
سؤال 22- اگر شخصی در کلاس درس بوده ناگهان متوجه گردید که لای دندان غذائی است و خود را مقداری کنترل نموده به این امید که در پایان درس آن را بیرون ریزد، ولی احتمال قوی میدهد که در کلاس درس همراه با آب وارد حلق شده باشد آیا روزه باطل میشود یا این شخص معذور میباشد؟
جواب: در فرض سؤال مجرّد وجود غذا در لای دندان و یا در داخل آب دهن تا پائین نرود، مبطل روزه نیست، البته باید شخص مذکور بهر نحوی، از رفتن غذا به معده ممانعت نماید و احتمال پائین رفتن غذا موجب بطلان روزه نیست.
کسانی که به واسطه بیماری نمیتوانند روزه بگیرند
سؤال 23- آیا احتمال ضرر و بیماری مجوزی برای افطار میباشد یا اطمینان به ضرر و بیماری لازم است؟ میزان در مقدار ضرر چیست؟
جواب: خوف ضرر مجوز بلکه موجب افطار است و اطمینان لازم نیست و نسبت به مقدار آن کافی است که عرف عقلاء اثر مترتب بر روزه را ضرر محسوب دارند. و اللّه العالم.
سؤال 24- کسی که مریض بوده مدت چند سال نتوانسته روزه بگیرد، اگر صحت پیدا کرد آیا آخرین سال را روزه بگیرد و آن مدت را که نتوانسته روزه بگیرد کفّاره بدهد و اگر توان پرداخت کفّاره را نداشته بایستی استغفار نماید؟ و یا اگر بعداً متمکن شد بایستی کفّاره روزه آخرین سال را بدهد یا سالهای گذشته را هم بپردازد؟
جواب: در مورد سؤال بنابر احتیاط واجب بایستی کفاره سالهای گذشته را هم بپردازد.
سؤال 25- خانمی از 27 سالگی به بعد بر اثر بیماری قادر به گرفتن روزه نبوده است حال تکلیف او چیست؟
جواب: در فرض سؤال، قضای روزهها لازم نیست لکن برای هر روز یک چارک طعام مانند گندم و آرد به فقیر غیر سیّد بعنوان کفّاره بدهد.
سؤال 26- این جانب سه ماه روزه ماه مبارک رمضان بدهکار میباشم ولی بعلت بیماری کلیه و دستور پزشک نمیتوانم تا آخر عمر روزه بگیرم حکم روزههای قضاء چگونه است و آن را اگر عمداً افطار کرده باشم چه حکمی دارد و اگر بخاطر عذر شرعی بوده چه حکمی دارد؟
جواب: در صورتی که شخصی بواسطه مرضی معذور از گرفتن روزه باشد نباید روزه بگیرد و چنانچه تا ماه رمضان بعد بیماری او ادامه داشت و نتوانست قضاء روزهها را بگیرد قضاء هم از او ساقط است فقط باید برای هر روز یک مدّ (ده سیر) طعام مثل گندم کفاره به فقرا بدهد و اگر بدون عذر عمداً روزه را افطار کرده کفاره عمد و قضاء بر او واجب میشود و تفصیل مسأله را در توضیح المسائل ملاحظه نمائید.
سؤال 27- دختری 9 ساله میباشد و توان روزه گرفتن ندارد آیا وقتی که توان پیدا کرد قضای روزهای گذشته واجب است یا نه؟
جواب: در صورتی که روزه موجب حرج یا بیماری شود گرفتن جائز نیست فعلًا بمقداری که میتواند از روزه بگیرد و بقیه را در طول سال به تدریج قضاء نماید.
سؤال 28- این جانب متولد 1343 که تا سال 70 هجری شمسی در سلامت بوده و بعلت مسافرت و عذر شرعی بعد از بلوغ تا سال 70 روی هم نود روز (سه ماه) از روزهای ماه مبارک رمضان را نتوانستهام بگیرم بنابراین از سال 70 هجری شمسی بدلیل بیماری کلیوی و دستور پزشک بر منع روزه گرفتن تا آخر عمر از گرفتن روزه معذورم.
خواهشمندم حکم روزههای قضائی که در روزهای سلامتی به علت عذر شرعی (مسافرت) نگرفتهام بیان بفرمائید؟
جواب: کفاره روزههائی که قضاء آنها را تا رمضان بعد نگرفتهاید بپردازید (برای هر روز یک مد طعام) و چنانچه در تمام عمر از گرفتن آن عاجز باشید وصیت کنید بعد از شما قضاء آنها را بگیرند.
سؤال 29- اگر روزه موجب چشم درد نمیباشد ولی سوی چشم کم میشود آیا کسی که به این بیماری مبتلا است باید روزه بگیرد یا نه؟
جواب: اگر بطور موقت باشد که بعد از روزه بر طرف میشود مجوز افطار نیست ولی اگر روزه موجب شود که نور چشم برای همیشه کم شود روزه واجب نیست.
سؤال 30- شخصی در ماه رمضان مریض بوده روزه نگرفته- بعد از ماه رمضان هم مریض بوده- و اوّل ذی القعده فوت کرد و در حیات خود کفاره ماه رمضان را که روزی 750 گرم باشد اطعام نداده، حالا کفّاره بر عهده کیست آیا از اصل مال برداشت شود یا نه و یا اینکه بر پسر بزرگ قضا واجب است یا نه؟
جواب: در فرض سؤال، اگر از اوّل ماه رمضان تا وقت فوت مریض بوده قضا و کفّاره ندارد و اگر در ماه رمضان مریض نبوده و عمداً روزه نگرفته و بعد از ماه رمضان مریض شده باید کفاره عمد از اصل مال برداشته شود و قضا هم دارد و اگر در ماه رمضان مسافر بوده و باین جهت روزه نگرفته و بعد از ماه هم مریض شده تا فوت کرده کفاره ندارد ولی قضاء دارد و در تمام صور قضاء بعهده پسر بزرگ است.
سؤال 31- این جانب از سالهای قبل روزه بدهکارم. کفّارههای آنها را پرداختهام ولی هنوز موفق به گرفتن آن روزهها نشدهام. میخواهم ببینم آیا اگر روزه از سال قبل نیز بدهکار باشم و برای اینکه نخواهم کفّاره آن را بدهم و خود روزهها را تا آمدن ماه رمضان امسال بگیرم. آیا این روزههایی که میگیرم به جای روزههای سال قبل محسوب شده یا بجای روزههای سالهای ما قبل آن که کفارههایش را پرداختهام؟
جواب: نیّت هر کدام از روزههای قضا را بنمایید همان روزه محسوب میشود. و اللّه العالم.
سؤال 32- شخصی سالها قادر به روزه گرفتن نبوده تا آخر عمر هم نتوانست روزه بگیرد و همهساله کفّاره صوم را پرداخت نموده است. آیا قضای روزه به گردن چنین شخصی هست یا خیر؟شخص مذکور وصیّت هم کرده است چهل سال روزه برای او بدهند تکلیف ورّاث و وصی او چیست؟
جواب: در فرض سؤال قضای روزه ایّامی که مریض بوده بر او واجب نیست، لکن چنانچه وصیّت او زائد بر ثلث نیست و احتمال میدهند که قبل از بیماری روزه بذمّه او بوده، عمل به وصیّت واجب است. و اللّه العالم.
سؤال 33- آیا زن حاملهای که نمیتواند روزه بگیرد و روزههایش را میخورد، برای ادای روزههای نگرفته باید دو کفّاره بپردازد یا خیر؟
جواب: برای افطار روزه یک کفّاره بپردازد و اگر تا رمضان آینده موفق به گرفتن قضا نشد کفاره تأخیر هم لازم است. و اللّه العالم.
سؤال 34- در رساله حضرت عالی مسأله 1730 چنین آمده اگر روزهدار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید روزه خود را تمام کند و در صورتی که شب نیت سفر کرده باشد احتیاطاً قضای آن را بجا آورد سؤال این است که این احتیاط واجب است یا مستحب
جواب: این احتیاط مستحبی است.
سؤال 35- روزه زنانی که در ماه مبارک رمضان برای جلوگیری از عادت ماهانه از قرص استفاده مینمایند صحیح است یا خیر؟
جواب: اگر عادت نشوند روزه آنها صحیح است.
بازدیدها: 630