استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به تبیین و تفسیر آیه صدو هفت سوره بقره پرداخته است.
مَا نَنْسَخْ مِنْ ءَایَةٍ أَوْ نُنْسِهَا نَأْتِ بِخَیْرٍ مِّنْهَآ أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَیءٍ قَدِیْرٌ
هر (حكم یا) آیه اى را كه نسخ كنیم و یا (نزول آن را) به تأخیر اندازیم، بهتر از آن یا مثل آن را مى آوریم، آیا نمى دانى كه خداوند بر هر چیزى قادر است؟
قبله مسلمانان ابتدا رو به بیت المقدس بود، اما چون یهود آنرا دستاویز قرار داده و مى گفتند شما مسلمانان دین مستقل ندارید و لذا رو به قبله ما مى ایستید، بدستور خداوند قبله از بیت المقدس به مكّه تغییر یافت.
این بار یهودیان، ایراد دیگرى را مطرح كردند كه اگر قبله اول درست بود پس چرا قبله را عوض كردید و اگر قبله دوم درست است پس اعمال قبلى شما همه باطل است.
قرآن در پاسخ این ایرادها مى فرماید ما هیچ حكمى را نسخ نمى كنیم و یا آن را به تأخیر نمى اندازیم مگر آنكه بهتر یا مثل آن را، جانشین آن مى سازیم. تغییر قبله و همچنین تأخیر اعلام كعبه به عنوان قبله مسلمانان، دلایل و اهداف مختلفى دارد كه شما از آن غافل هستید.
از آنجا كه احكام اسلامى، تابع مصلحت و حكمت است، لذا با تغییر زمان یا مكان یا شرایط، ممكن است مصلحتِ امور نیز تغییر كند و حكم قبلى نسخ و حكم دیگرى جایگزین شود. البته اصول احكام الهى ثابت و لاتغیّیر است ولى در جزییات و خصوصاً امور حكومتى چنین امرى قابل پذیرش است.
این آیه نشان مى دهد كه اسلام بن بست ندارد چون یك دین جهانى و جاودانى است، در كنار احكام ثابت، مى تواند به اقتضاى مصلحت اسلام، قوانین متغیر نیز داشته باشد.
منبع: حوزه
بازدیدها: 0