استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به تبیین و تفسیر آیه صدو هفت سوره بقره پرداخته است.
مَا نَنْسَخْ مِنْ ءَایَهٍ أَوْ نُنْسِهَا نَأْتِ بِخَیْرٍ مِّنْهَآ أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیءٍ قَدِیْرٌ
هر (حکم یا) آیه اى را که نسخ کنیم و یا (نزول آن را) به تأخیر اندازیم، بهتر از آن یا مثل آن را مى آوریم، آیا نمى دانى که خداوند بر هر چیزى قادر است؟
قبله مسلمانان ابتدا رو به بیت المقدس بود، اما چون یهود آنرا دستاویز قرار داده و مى گفتند شما مسلمانان دین مستقل ندارید و لذا رو به قبله ما مى ایستید، بدستور خداوند قبله از بیت المقدس به مکّه تغییر یافت.
این بار یهودیان، ایراد دیگرى را مطرح کردند که اگر قبله اول درست بود پس چرا قبله را عوض کردید و اگر قبله دوم درست است پس اعمال قبلى شما همه باطل است.
قرآن در پاسخ این ایرادها مى فرماید ما هیچ حکمى را نسخ نمى کنیم و یا آن را به تأخیر نمى اندازیم مگر آنکه بهتر یا مثل آن را، جانشین آن مى سازیم. تغییر قبله و همچنین تأخیر اعلام کعبه به عنوان قبله مسلمانان، دلایل و اهداف مختلفى دارد که شما از آن غافل هستید.
از آنجا که احکام اسلامى، تابع مصلحت و حکمت است، لذا با تغییر زمان یا مکان یا شرایط، ممکن است مصلحتِ امور نیز تغییر کند و حکم قبلى نسخ و حکم دیگرى جایگزین شود. البته اصول احکام الهى ثابت و لاتغیّیر است ولى در جزییات و خصوصاً امور حکومتى چنین امرى قابل پذیرش است.
این آیه نشان مى دهد که اسلام بن بست ندارد چون یک دین جهانى و جاودانى است، در کنار احکام ثابت، مى تواند به اقتضاى مصلحت اسلام، قوانین متغیر نیز داشته باشد.
منبع: حوزه
بازدیدها: 0