پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
اعمال شب بیست‌ویکم
این شب فضیلتش از شب نوزدهم بیشتر است پس اعمال مشترک شبهای قدر را با توجه بیشتری انجام دهد.
در روایات درباره غسل و احیا و تلاش در عبادت در این شب و شب بیست‌وسوم تاکید شده و آمده است:
که شب قدر در میان یکی از این دو شب است. و در چند روایت وقتی که از معصوم(ع) خواستند تا معین کنند که شب قدر در میان کدام یک از این دو شب است، معین نکردند، بلکه فرمودند: «ما ایسر لیلتین فیما تطلب» (احیای هر دو شب، برای آن چه می‌خواهی مشکل نیست.)
و جالب این که «مرحوم صدوق» در «امالی» می‌گوید: «من دین الامامیه… من احیی هاتین اللیلتین بمذاکره العلم فهو افضل»
از دستورات مذهب امامیه است که … اگر کسی این دو شب را به گفت‌وگوی علمی بپردازد، از هر عبادتی برتر است.
اعمال شب بیست‌ویکم:
اعمال این شب بر دو قسم است، قسم اول دعاهایی که مربوط به دهه آخر ماه رمضان است و قسم دیگر اعمال مخصوص شب بیست‌ویکم که به این شرح است:
۱- دعایی است که در «مصباح المتهجد» و «کافی» نقل شده است که در شب بیست‌ویکم خوانده می‌شود که به شرح زیر است:
یا مُولِجَ اللَّیْلِ فِی النَّهارِ وَ مُولِجَ النَّهارِ فِی اللَّیْلِ
ای فروبرنده شب در روز و ای فروبرنده روز در شب
وَ مُخْرِجَ الْحَیِّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ مُخْرِجَ الْمَیِّتِ مِنْ الْحَیِّ
و ای بیرون‌آورنده زنده از مرده و بیرون‌آورنده مرده از زنده
یا رازِقَ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ
ای روزی‌دهنده هر که را خواهی بی‌حساب
یا اَللّهُ یا رَحْمنُ یا اَللّهُ یا رَحیمُ
ای خدا، ای بخشاینده، ای خدا، ای مهربان
یا اَللّهُ یا اَللّهُ یا اَللّهُ
ای خدا، ای خدا، ای خدا
لَکَ الاْسْماءُ الْحُسْنی وَالاْمْثالُ الْعُلْیا وَالْکِبْرِیاءُ وَالا لآءُ
از آن تو است نام‌های نیکو و نمونه‌های والا و بزرگی و نعمت‌ها
اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
از تو خواهم درود فرستی بر محمد و آل محمد (ص)
وَ اَنْ تَجْعَلَ اسْمی فی هذِهِ اللَّیْلَةِ فِی السُّعَداءِ
و نام مرا در این شب در زمره سعادتمندان قرار دهی
وَ رُوحی مَعَ الشُّهَداءِ
و روحم را با شهدا مقرون سازی
وَ اِحْسانی فی عِلِّیّینَ وَاِساَّئَتی مَغْفُورَةً
و احسان و نیکوکاریم را در بلندترین درجه بهشت و گناهانم را آمرزیده کنی
وَ اَنْ تَهَبَ لی یَقینَاً تُباشِرُ بِهِ قَلْبی
و به من یقینی عطا کنی که همیشه با دلم همراه باشد
وَ اِیماناً یُذْهِبُ الشَّکَّ عَنّی
و ایمانی به من بدهی که شک و تردید را از من دور سازد
وَ تُرْضِیَنی بِما قَسَمْتَ لی
و بدان چه روزیم کرده‌ای خشنودم سازی
وَ آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الاْخِرَةِ حَسَنَةً
و بدهی به من در دنیا نعمت نیک و درآخرت نعمت نیکو
وَ قِنا عَذابَ النّارِ الْحَریقِ
و نگهداری ما را از عذاب آتش سوزان
وَ ارْزُقْنی فیها ذِکْرَکَ
و روزیم کنی در این شب از ذکر خود
وَ شُکْرَکَ وَالرَّغْبَةَ اِلَیْکَ وَالاِْنابَةَ
و سپاسگزاریت و اشتیاق و بازگشت به سویت
وَ التَّوْفیقَ لِما وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّداً وَ الِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمُ السَّلامُ
و توفیق برای انجام آن چه را موفق داشتی بدان محمد و آل محمد را که بر او و بر ایشان سلام باد
۲- مرحوم «شیخ کفعمی» از «سید بن باقی» نقل کرده است که در شب بیست‌ویکم می‌خوانی:
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد
وَ اقْسِمْ لی حِلْماً یَسُدُّ عَنّی بابَ الْجَهْلِ
و چنان بردباری بهره‌ام کن که ببندد بر من در نادانی را
وَ هُدیً تَمُنُّ بِهِ عَلَیَّ مِنْ کُلِّ ضَلالَةٍ
و هدایتی به من ده که بر من منت نهد از رهانیدن از هر گمراهی
وَ غِنیً تَسُدُّ بِهِ عَنّی بابَ کُلِّ فَقْرٍ
و بی‌نیازی به من بده که درهای انواع فقر را به تمامی بر من ببندد
وَ قُوَّةً تَرُدُّ بِها عَنّی کُلَّ ضَعْفٍ
و نیرویی به من ده که هرگونه سستی را از من بازگرداند
وَ عِزّاً تُکْرِمُنی بِهِ عَنْ کُلِّ ذُلٍّ
و عزتی که از هر خواری مرا گرامی داری
وَ رِفْعَةً تَرْفَعُنی بِها عَنْ کُلِّ ضَعَةٍ
و رفعت مقامی که بدان وسیله مرا از هر پستی بلند کنی
وَ اَمْناً تَرُدُّ بِهِ عَنّی کُلَّ خَوْفٍ
و امنیتی که به وسیله آن هر ترسی را از من دور کنی
وَ عافِیَةً تَسْتُرُنی بِها عَنْ کُلِّ بلاءٍ
و تندرستی که بدان وسیله مرا از هر بلایی بپوشانی
وَ عِلْماً تَفْتَحُ لی بِهِ کُلَّ یَقینٍ
و دانشی که به آن هر یقینی را بر من مفتوح گردانی
وَ یَقیناً تُذْهِبُ بِهِ عَنّی کُلَّ شَکٍّ
و یقینی که بدان وسیله هر شک و تردیدی را از من دور سازی
وَ دُعاءً تَبْسُطُ لی بِهِ الاِْجابَةَ فی هذِهِ اللَّیْلَةِ
و دعایی که اجابتش را بر من بگسترانی همین امشب
هذِهِ السّاعَةِ السّاعَةِ السّاعَةِ السّاعَةِ یا کَریمُ
و در همین ساعت، همین ساعت، همین ساعت، همین ساعت ای بزرگوار
وَ خَوْفاً تَنْشُرُ لی بِهِ کُلَّ رَحْمَةٍ
و ترسی به من بده که هر رحمتی را بدان وسیله بر من بگسترانی
وَ عِصْمَةً تَحُولُ بِها بَیْنی وَبَیْنَ الذُّنُوبِ حَتّی اُفْلِحَ بِها
و مرا چنان خودنگهدار کن که همان حالت میان من و گناهان حائل شود
عِنْدَ الْمَعْصُومینَ عِنْدَکَ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
و بدان وسیله در پیشگاه معصومین (و خودنگهداران) درگاهت رستگار باشم ای مهربانترین مهربانان
سوم- به فرموده «شیخ مفید»، در این شب صلوات بسیار فرست.
و بر ظالمان بر آل محمد(ص) و همچنین بر قاتل امیر مومنان(ع) بسیار لعن و نفرین فرستد.
و هم برای خویش و پدر و مادرش و سایر مومنان و مومنات دعا کند.
دعا برای وجود مبارک امام زمان(عج) و فرج آن حضرت، یکی دیگر از اعمال این شب است.
در روایتی که «سید بن طاووس» از حماد بن عثمان نقل کرده می‌خوانیم:
در شب بیست‌ویکم ماه مبارک رمضان به محضر امام صادق(ع) شرفیاب شدم.
امام از من پرسید که آیا غسل کرده‌ای؟
گفتم: آری. امام(ع) حصیری طلبید و مرا نیز به کنارش فراخواند.
آن حضرت (ع) مشغول نماز شد و من نیز نزدیک آن حضرت، نماز می‌خواندم.
وقتی که از نمازها فارغ شدیم، آن حضرت دعا کرد و من آمین گفتم و این کار ادامه داشت تا صبح طلوع کرد.
امام(ع) اذان و اقامه گفتند و برخی از خدمتکاران را فرا خواند و نماز صبح را به امامت آن حضرت(ع) بجا آوردیم.
امام صادق(ع) بعد از نماز، به تسبیح و تقدیس پروردگار پرداخت و بر پیامبر(ص) درود فرستاد و برای مومنان دعا کرد.
آنگاه به سجده رفت و ساعتی در سجده بود و در آن مدت جز صدای نفس حضرت چیزی را نمی‌شنیدم، سپس دعایی خواند از جمله در دعایش عرض کرد:
وَ أسْألُکَ بِجَمیعِ ما سَأَلْتُکَ وَ ما لَمْ أَسْأَلْکَ
از تو تقاضا می‌کنم به جمیع آن چه تو را با آن خواندم و آن چه را نخواندم
مِنْ عَظیمِ جَلالِکَ ما لَوْ عَلِمْتُهُ لَسَأَلْتُکَ بِهِ
از عظیم جلال تو که اگر می‌دانستم، تو را با آن خواندم
أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَ أَهْلِ بَیتِهِ
از تو می‌خواهم بر محمد و اهل بیتش درود بفرستی
وَ أَنْ تَأْذَنَ لِفَرَجِ مَنْ بِفَرَجِهِ فَرَجُ أَوْلِیائِکَ وَ أَصْفِیائِکَ مِنْ خَلْقِکَ
و اجازه فرج و ظهور کسی را بدهی که با ظهور او گشایشی در کار اولیای تو و برگزیدگان از خلقت ظاهر می‌شود
وَ بِهِ تُبیدُ الظّالِمینَ وَتُهْلِکُهُمْ
و به وسیله او ظالمان را نابود و هلاک می‌سازی.
عَجِّلْ ذلِکَ یا رَبَّ الْعالَمینَ
ای پروردگار عالمیان، در ظهورش تعجیل فرما
پس از آن امام(ع) سر از سجده برداشت.
عرض کردم:
جانم به فدایت! شما برای فرج کسی دعا کردید که با فرج او گشایشی در کار دوستان و اولیای الهی حاصل خواهد شد، مگر آن کس شما نیستید؟
امام(ع) فرمود: نه! او قائم آل محمد(ص) است.
آنگاه امام صادق(ع) نشانه‌های ظهورش را بیان کرد و در ادامه فرمود:
«شب و روز منتظر ظهور مولایت باش! زیرا خداوند هر روز در شان و کاری است و انجام کاری او را از کار دیگر باز نمی‌دارد»
(و توقع امر صاحبک لیلک و نهارک، فان الله کل یوم هو فی شان، لا یشغله شان عن شان)
از شب بیست‌ویکم، دهه آخر ماه رمضان شروع می‌شود که بسیار پرارزش و مغتنم است.
در هر شب از شبهای این دهه، غسل مستحب است و روایت شده است که رسول خدا(ص) در هر شب از شبهای دهه آخر ماه رمضان غسل میکردند.
همچنین اعتکاف در مساجد جامع در این دهه مستحب است و فضیلت فراوان دارد.
در روایتی از رسول خدا(ص) اعتکاف در دهه آخر ماه رمضان برابر دو حج و دو عمره شمرده شده است.
رسول خدا(ص) در دهه آخر ماه رمضان در مسجد معتکف می‌شد.
بسترش را جمع می‌کرد و آماده و مهیا و با نشاط به شب‌زنده‌داری و عبادات می‌پرداخت.
(بسیاری از مسلمانان نیز در این امر به آن حضرت اقتدا میکردند)
بر خلاف آن چه بعضی از ناآگاهان می‌پندارند که با گذشت شبهای قدر برنامه ماه مبارک رمضان تمام شده است.
منبع:
مفاتیح نوین، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی و همکاران؛ایسنا
اعمال مشترک شب های قدر
بازدیدها: 0
