پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
اعمال و فضائل ماه ذی الحجه
ذی الحجه یکی از چهار ماه حرام و آخرین ماه در تقویم هجری قمری و از ماه‌های پربرکت سال است و از آنجا که مناسک حج در آن انجام می‌شود، ذی‌الحجه نام گرفته است. برای این ماه اعمالی ذکر شده است که از مهمترین آنها به جا آوردن نماز دهه اول میان نماز مغرب و عشا و نیز خواندن ادعیه و تهلیل‌های ویژه است.
به نقل از آیةالله میرزا جواد ملکی تبریزی:
اگر چه ماه رمضان افضل ماه‌ها می‌باشد ولی درباره بعضى از روزهاى اين ماه فضايلى بيش از ماه رمضان وارد شده است.
این ماه ماه ولایت است که در روز غدیر دین کامل شده و نعمت تمام می‌شود، و به جهت احترام این ماه لازم است انسان با غفلت وارد این ماه نشود و از قبل آمادگی ورود و بندگی خداوند در این ماه را فراهم کند.
يكى از اين توقفگاهها ده روز اول آن است. و منظور از «ايام معلومات در اين آيه:
«و إذكُرُوا اللَّهَ فِي أيّامٍ مَعْدُوداتٍ./و خدا را در روزهاى معين ياد كنند.» نيز همين است.
پس انسان نباید غافل باشد که غفلت با ذکر که در آیه آمده جمع نمی‌شود؛ و ياد و غفلت با هم سازگارى ندارند.
پس بپرهيز از اين كه در اين ماه دل خود را بنجاسات آلوده نمايى، بخصوص با نافرمانى.
ذكر كامل كه در آيه بالا آمده اين است كه با عقل، روح، دل و بدن در ذكر خدا باشى، زيرا هر كدام از آنها ذكر مخصوصى دارند.اين فرصت را غنيمت شمار كه خداوند به تو اجازه ذكر خود را داده است.
روحت را در مقام حضور حاضر كن، با دل خود به بندگى او و شكر نعمت‌هاى بى‌منتهاى او روى آور، و با تمام اعضاى بدنت مشغول انجام عبادات و طاعات شو. اگر خدا را اين گونه ذكر كردى، مژده بده كه چنين ذكرى، علامت اين است كه خداوند تو را در تمام وجودت و با تمام وجودت ذكر نموده و براى بار دوم بخاطر پاداش چنين ذكرى، تو را در تمام اين موارد ذكر خواهد نمود. زيرا خداى متعال ذاكرين را دوبار ذكر مى‌نمايد.
روز اول ذی‌الحجه
این روز، روز ولادت حضرت ابراهیم و همچنین روزیست که خداوند إبراهيم عليه السّلام را بدوستى خود انتخاب فرمود.
و روزى است كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ابو بكر را مأمور خواندن سوره برائت بر مشركان نمود. در همين حال بر پيامبر وحى شد كه اين آيه را جز تو يا مردى كه از خودت باشد نبايد به مشركان برساند. در اين هنگام پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ، على عليه السّلام را مأمور كرده و به دنبال ابى بكر فرستادند تا آيات را از او گرفته و خودش آن را بخواند و أبو بكر را بازگرداند. على عليه السّلام نيز چنين كرد.
اعمال روز اول ذى‌حجه
روزه
روز اول آن را روزه بگيرد.
در «الفقيه» روايت شده است:
«كسى كه روز اول ذى حجه را روزه بگيرد، خداوند روزه هشتاد ماه را براى او مى‌نويسد».
نماز حضرت فاطمه زهرا عليها السلام
مستحب است در روز اول نماز فاطمه زهرا عليها السّلام خوانده شود .
کیفیت نماز حضرت زهرا السّلام اللّه عليها
اين نماز چهار ركعت است.
يك بار «حمد» و پنجاه بار«قل هو اللّه احد»كه بعد از نماز تسبيح حضرت زهرا عليها السّلام گفته مى‌شود.و نيز گفته مى‌شود:
«سُبْحانَ اللَّهِ ذِي الْعِزِّ الشّامِخِ الْمُنِيفِ، سُبْحانَ ذِي الْجَلالِ الْباذِخِ الْعَظِيمِ، سُبْحانَ ذِي الْمُلْكِ الْفاخِرِ الْقَدِيمِ، سُبْحانَ مَنْ يَرى أَثَرَ النَّمْلَةِ فِي الصَّفا، سُبْحانَ مَنْ يَرى وَقْعَ الطَّيْرِ فِي الْهَواءِ، سُبْحانَ مَنْ هُوَ هكَذا لا هكَذا غَيْرُهُ»
اعمال دهه اول ذی‌الحجه
مستحب است در هر شب از دهه اول ماه بين مغرب و عشا دو ركعت نماز بجا آورده شود. کسی که این نماز را بخواند در ثواب با حاجيها شريك می‌شود، گرچه حج نكرده باشد.
در هر ركعت آن سوره «فاتحة الكتاب» و «اخلاص» و اين آيه خوانده شود:
وَ واعَدْنا مُوسى ثَلاثينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ ميقاتُ رَبِّهِ أَرْبَعينَ لَيْلَةً وَ قالَ مُوسى لِأَخيهِ هارُونَ اخْلُفْني في قَوْمي وَ أَصْلِحْ وَ لا تَتَّبِعْ سَبيلَ الْمُفْسِدين .
و همچنین مستحب است در تمام اين روزها بعد از نماز صبح و مغرب،دعای«اللّهُمَّ هذِهِ الأَيّامُ الَّتِي فَضَّلْتَها عَلى غَيْرِها…»خوانده شود.
سید بن طاووس در اقبال از ابوحمزه ثمالی نقل می‌کند که امام صادق علیه‌السلام از صبح روز اول ذی‌الحجة تا شام روز عرفه بعد از نماز صبح و قبل از نماز مغرب، این دعا را می‌خواندند.
روزه در این دهه اهمیت بسیاری دارد که روايت شده است :
روزه روز اول آن برابر با روزه هشتاد ماه ،
و روزه ۹روز بعد برابر با روزه روزگار مى‌باشد،
و روزه روز ترويه كفاره شصت سال مى‌باشد.
شب عرفه
درباره شب عرفه روايت شده است كه دعاى خير در آن مستجاب است و كسى كه در آن به فرمانبردارى خداى متعال مشغول شود پاداش صد و هفتاد سال را دارد.
شب مناجات بوده و كسى كه در آن شب توبه كند خداوند او را مى‌بخشد. و مستحب است دعايى كه اول آن «اللّهُمَّ يا شاهِدَ كُلِّ نَجْوى، وَ مَوْضِعَ كُلِّ شَكْوى…»مى‌باشد، خوانده شود.
زيارت امام حسين عليه السّلام
زيارت امام حسين عليه السّلام در اين شب مستحب است.
اعمال روز عرفه
روزه
روزه در روز عرفه بسیار سفارش شده و در روایتی صحیح روزه این روز را کفاره نود سال می‌داند.
غسل
دعای عرفه
اهميت دعا در روز عرفه بیشتر از روزه گرفتن در این روز است .
همچنین اگر كسى بتواند در روز عرفه خود را به عرفات يا به كربلا برساند، بهترين مكانها را براى دعا انتخاب كرده است.
زیارت امام حسین ع
زیارت امام حسین علیه السلام در این روز بسیار سفارش شده تا آنجا که در روایتی ثواب این زیارت را برابر با يك ميليون حج با قائم آل محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم، يك ميليون عمره با رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم، آزاد كردن يك ميليون برده و كالاهايى كه باندازه بار يك ميليون اسب باربر باشد می‌داند.
نماز قبل از دعای عرفه
بعد از زیارت قبل از این‌که دعا را آغاز کند دوازده ركعت نماز وارد شده که در هر ركعت يك بار «حمد» «آية الكرسى» و«توحید»بخواند.
پس از آن به اندازه‌اى كه مى‌تواند قرآن خوانده سپس سجده كرده و بعد از سجود بگويد:
«سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ فازَ بِهِ، سُبْحانَ مَنْ تَعَطَّفَ بِالْحِلْمِ وَ تَكَرَّمَ بِهِ، سُبْحانَ مَنْ أَحْصى كُلَّ شَيْ‌ءٍ وَ عَلِمَ بِهِ، سُبْحانَ مَنْ لا يَنْبَغِي انْ يُسَبَّحَ سِواهُ، سُبْحانَ ذِي الْعِزِّ وَ الْقُدْرَةِ، سُبْحانَ الْعَظِيمِ الاعْظَمِ. اسْأَلُكَ يا رَبِّ بِمَعاقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِكَ وَ بِاسْمِكَ الْعَظِيمِ، وَ أَسْأَلُكَ بِالْمُسْتَجابِ مِنْ دُعاءِكَ، وَ بِنُورِ وَجْهِكَ انْ تُصَلِّيَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»
و سپس خواسته‌هاى خود را از خدا بخواهد.
اگر حال اين نماز را نداشت، پيش از اين كه از حرم خارج شود، در زير آسمان دو ركعت نماز خوانده، آنگاه بازگشته و امام عليه السّلام را زيارت كند. و اگر در غير كربلا بود بعد از نماز ظهر و عصر و در زير آسمان اين دو ركعت را بجاآورده و سپس به محل دعاى خود برود.
اعمال شب عید قربان
شب عید قربان یکی از چهار شبی می‌باشد که امیرالمؤمنین ع دوست داشتند خود را برای عبادت فارغ کنند.
از امام صادق علیه السلام نقل شده درباره امیرالمومنین می‌فرمودند:كان يعجبه ان يفرغ نفسه أربع ليال في السنة، و هي أوّل ليلة من رجب، و ليلة النّصف من شعبان، و ليلة الفطر، و ليلة الأضحى.
«خوش دارم كه انسان ، سالى چهار شب خود را وقف عبادت خدا كند : شب عيد فطر ، شب عيد قربان ، شب نيمه شعبان و شب اول ماه رجب .»
زیارت امام حسین ع
همچنین در این شب سفارش اکیدی به زیارت حضرت سیدالشهدا شده است.
اعمال روز عید قربان
مقدمات نماز عید
۱–غسل ۲–تميزترين لباسهاى خود را پوشيده ۳–بطرف مصلا حركت كرده
نماز عید قربان
قربانی کردن
توزیع گوشت قربانی
اعمال شب عید غدیر
نماز این شب
دعای این شب
«اللّهُمَّ انَّكَ دَعَوْتَنا الى سَبِيلِ طاعَتِكَ…»
اعمال روز غدیر
درباره این روز امام رضا علیه السلام سخنرانی طولانی از امیرالمؤمنین نقل می‌کنند که در ضمن آن امیرالمؤمنین به اعمال این روز از قبیل نیکوکاری، مهربانی و الفت با مؤمنین، روزه گرفتن، قرض دادن، رفع گرفتاری مؤمنین، صدقه و..اشاره می‌کنند و در انتها می‌فرمایند:
اين مطالب را حاضرين به غايبين اطلاع دهند. بايد افراد بى‌نياز به يارى نيازمندان شتافته و توانگران به افراد ضعيف كمك كنند. رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم اين مطالب را به من دستور داده بود.
بیست و چهارم ذی‌الحجه/روز مباهله
دعای مباهله
در این روز چند دعا وارد شده:
مهمترین آنها دعای رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم مى‌باشد که با جمله «اللّهُمَّ انِّي أَسْأَلُكَ مِنْ بَهائِكَ بِأَبْهاهُ…» آغاز می‌شود.
نزول آیات مبارک سوره «هل اتیٰ» در شأن امیرالمومنین علی علیه السلام و اهل بیت سلام اللّه علیهم
روز بیست و پنجم ذی الحجه روز نزول آیات مبارک سوره «هل اتیٰ» در شأن امیرالمومنین علی علیه السلام و اهل بیت سلام اللّه علیهم می‌باشد و در روایات مستفیضه شان نزول این آیات چنین نقل شده است که روزی امام حسن و حسين عليهم السلام بيمار شدند، پيامبر و گروه زيادى، از آنان عيادت كردند، مردم اظهار داشتند:
يا على عليه السلام براى بهبودى حالشان نذرى كن؟
فرمود:
اگر از اين بيمارى شفا يافتند، به شكرانه آن سه روز روزه مى‌گيرم.
فاطمه زهرا عليها السلام و فضه نيز همين نذر را كردند، و حسنین علیهم السلام شفا يافتند.
اعمال آخر ذی الحجه
مستحب است در روز آخر ذی الحجه دو رکعت نماز که در هر رکعت بعد از «حمد» ده مرتبه سوره «توحید» و ده مرتبه «آية الكرسى» خوانده شود،
سپس این دعا را خوانده شود:
«اللهم ما عملت في هذه السنة من عمل نهيتني عنه و لم ترضه و نسيته و لم تنسه، و دعوتني إلى التّوبة بعد اجترائي عليك، اللّهمّ فإنّي استغفرك منه فاغفر لي، و ما عملت من عمل يقرّبني إليك فاقبله منّي، و لا تقطع رجايي منك يا كريم.»
«خداوندا بخاطر انجام كارهايى كه بر خلاف رضايت تو بوده و تو مرا از آن نهى نموده بودى از تو آمرزش مى‌خواهم. كارهايى كه من آن را فراموش كرده‌ام ولى تو بياد دارى.»
