پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
مهمترین برنامه ها و اقدامات حضرت شعیب(علیه السلام) برای ساخت و تاسیس یک جامعه آرمانی و مطلوب به قلم محمد نوری مورد بررسی قرار گرفته است.
آنچه در ذیل می خوانید فرازهایی از شیوه حاکمیت دینی از سوی حضرت شعیب علیه السلام است. 
* برنامه های اقتصادی
تدبیرها و راه کارهای اقتصادی حضرت شعیب نسبت به دیگر انبیاء برجسته تر و گسترده تر بوده است. اهمیت مسائل اقتصادی به اندازه ای است که شعیب پیغمبر بعد از دعوت به توحید آنها را دعوت به حق و عدالت در امور مالی و تجارت کرد، این خود نشان می دهد که مسائل اقتصادی یک جامعه را نمی توان ساده شمرد، و نیز نشان می دهد که پیامبران فقط مأمور مسائل اخلاقی نبوده اند، بلکه اصلاح وضع نابسامانی اجتماعی و اقتصادی نیز بخش مهمی از دعوت آنها را تشکیل می داده است تا آنجا که آن را بعد از دعوت به توحید قرار می دادند.
برای سامان دهی به مسائل اقتصادی به اجمال توصیه ها و برنامه های حضرت شعیب معرفی می گردد:
* اجرای عدالت و جلوگیری از دو قطبی شدن جامعه
اجرای عدالت و جلوگیری از دو قطبی شدن جامعه بلکه طرفداری از تعمیم سرمایه ها و پخش ثروت ها در کل جامعه؛ «أَوْفُوا الْمِکْیالَ وَ الْمیزانَ بِالْقِسْطِ» به عدالت وفادار باشید و ترازو و سنجش را فراموش نکنید تا حقوق افراد کامل پرداخت شود.
شعیب را مبتکر کیل و میزان یا ترازو و سنجش دانسته اند و در چند آیه قرآن به برنامه و دستور شعیب برای مکیال و میزان اشاره شده است.
* ایجاد مالکیت مشروط
ایجاد مالکیت مشروط؛ یکی از نزاع های حضرت شعیب و مخالفانش این بود که مخالفان خواهان عدم کنترل و انجام کارهای اقتصادی بدون نظارت بودند ولی حضرت شعیب هر عملی را جایز نمی شمرد و خواهان کنترل و نظارت بود. در آیه ۸۷ سوره هود از قول مخالفانش می گوید: «قالُوا یا شُعَیْبُ أَ صَلاتُکَ تَأْمُرُکَ أَنْ نَتْرُکَ ما یَعْبُدُ آباؤُنا أَوْ أَنْ نَفْعَلَ فی أَمْوالِنا ما نَشؤُا» ای شعیب! آیا نمازت به تو فرمان می دهد تا معتقدات و عبادت های پدران مان را رها کنیم یا در اقتصاد و اموال آنچه می خواهیم انجام ندهیم.
قوم شعیب گرفتار این اشتباه بودند که هیچ کس نمی تواند کمترین محدودیتی برای تصرف در اموال نسبت به مالکین قائل شود حتی از شعیب تعجب می کردند و می گفتند: مثل تو با این عقل و درایت ممکن است جلو آزادی عمل ما را در اموال ما بگیرد این سخن را خواه به عنوان استهزاء خواه به عنوان حقیقت گفته باشند، نشان می دهد که آنها محدودیت در تصرفات مالی را دلیل بر عدم عقل و درایت می دانستند! در حالی که اشتباه بزرگ آنها همین بود اگر مردم در تصرف در اموالشان آزاد باشند، سراسر جامعه را فساد و بدبختی فرا خواهد گرفت، همیشه امور مالی باید تحت ضوابط صحیح و حساب شده ای که پیامبران الهی بر مردم عرضه کرده اند وگرنه جامعه را به تباهی خواهد کشید.
حضرت شعیب با ایجاد ضوابط و ابتکار مکیال و میزان درصدد برآمد تا اقتصاد را کنترل کند و معیارهایی برای آن وضع کند.
* ممانعت از استثمار و غارت اموال مردم
ممانعت از استثمار و غارت اموال مردم؛ «وَ لا تَنْقُصُوا الْمِکْیالَ وَ الْمیزانَ».
کم فروشی موجب استثمار و در نهایت ضعیف شدن اکثریت مردم و فربه شدن قشر اندکی از مردم می شود. حضرت شعیب برای این منظور ترازو را آورد و فرمان می داد کم فروشی نکنید.
حضرت شعیب در آیه ای می گوید؛ سرمایه نیکویی دارم و رزق خوبی از خداوند دریافت کرده ام؛ «وَ رَزَقَنی مِنْهُ رِزْقاً حَسَناً».
این نکته گویای این است که بدون سرمایه اولیه نمی توان فعالیت چشمگیر داشت.
اهّم برنامه ها و اقدامات شعیب برای ساخت و تأسیس یک جامعه آرمانی و مطلوب موارد مزبور بود. رؤوس و سرفصل های برنامه های حضرت شعیب که در آیات قرآن آمده، حدود پنجاه سرفصل دارد.
ویژگی ها و فعالیت های حضرت شعیب ذیل چند عنوان: «مدیریت»، «حقوق جامعه»، «اخلاقیات»، «ترویج فرهنگ توحیدی»، «اصلاحات»، «مبارزه با مفسدین» در آیات قرآنی آمده که خلاصه این برنامه ها این موارد می باشد.
* مدیریت
۱ـ افزایش نیروی انسانی «وَ اذْکُرُوا إِذْ کُنْتُمْ قَلیلاً فَکَثَّرَکُمْ»
۲ـ برخورد منطقی و ملایم با مخالفان «قالَ أَ وَ لَوْ کُنَّا کارِهین»
۳ـ مدیریت عقلانی جامعه و پرهیز از مدیریت استبدادی «وَ ما أَنَا عَلَیْکُمْ بِحَفیظٍ»
۴ـ رسول امین «إِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ»
۵ـ عدم دریافت مزد از مردم «ما أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ»
۶ـ توسعه فرهنگ تعاون و هم افزایی «وَ لا تَکُونُوا مِنَ الْمُخْسِرینَ»
۷ـ دریافت پاداش الهی «إِنْ أَجْرِیَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِینَ»
۸ـ دلسوزی برای مردم و خوف داشتن نسبت به عذاب فراگیر و هلاکت آنها «وَ إِنِّی أَخافُ عَلَیْکُمْ عَذابَ یَوْمٍ مُحیطٍ»
* حقوق جامعه
۱ـ ابداع ترازو و پیمانه جهت اجرای عدالت (فَأَوْفُوا الْکَیْلَ وَ الْمیزانَ؛ لا تَنْقُصُوا الْمِکْیالَ وَ الْمیزانَ)
۲ـ سالم سازی اقتصاد و اجرای عدالت اجتماعی و اقتصادی «فَأَوْفُوا الْکَیْلَ وَ الْمیزانَ»، «وَ أَوْفُوا الْکَیْلَ وَ الْمیزانَ بِالْقِسْطِ»
۳ـ اعطای حقوق اجتماعی «وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیاءَهُمْ»
۴ـ مبارزه با استثمار و غارت اموال مردم «لَا تَنقُصُواْ الْمِکْیَالَ وَ الْمِیزَانَ»
۵ـ تأکید بر مال حلال و دسترنج و سود پاک «بَقِیَّهُ اللّهِ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ»
۶ـ داشتن رزق نیکوی آسمانی «رَزَقَنی مِنْهُ رِزْقاً حَسَناً»
۷ـ جلوگیری از کم فروشی «أَوْفُوا الْکَیْلَ» 
* اخلاقیات
۱ـ نجات یافتگی «إِذْ نَجَّانَا اللَّهُ مِنْها»، «نَجَّیْنا شُعَیْباً»
۲ـ صادق بودن در قول و رفتار «قَدِ افْتَرَیْنا عَلَى اللَّهِ کَذِباً إِنْ عُدْنا فی مِلَّتِکُمْ»
۳ـ مخالفت با ارتجاع و بازگشت به شرک «مَا یَکُونُ لَنَا أَن نَّعُودَ فِیهَا»
۴ـ نصیحت و خیرخواهی برای مردم «نَصَحْتُ لَکُمْ»
۵ـ حلیم و رشید بودن شعیب «إِنَّکَ لَأَنْتَ الْحَلِیمُ الرَّشِیدُ»
۶ـ توفیق طلبی از خداوند «مَا تَوْفِیقِی إِلاَّ بِاللّهِ»
۷ـ تکیه بر خداوند «عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ»
۸ـ بازگشت به خداوند «إِلَیْهِ أُنِیبُ»
۹ـ نقش سازنده نماز در پیروان شعیب «قَالُواْ یَا شُعَیْبُ أَصَلاَتُکَ تَأْمُرُکَ»
۱۰ـ گسترش تقوا «قالَ لَهُمْ شُعَیْبٌ أَ لا تَتَّقُون»
۱۱ـ گسترش اطاعت خداوند «أَطیعُونِ»
۱۲ـ متصف به صالح بودن «سَتَجِدُنِی مِنَ الصَّالِحِینَ»
* ترویج فرهنگ توحیدی
۱ـ فرستاده خداوند جهت هدایت اهالی مدین «وَ إِلی مَدْیَنَ أَخاهُمْ شُعَیْباً»
۲ـ دعوت مردم به توحید «قالَ یا قَوْمِ اعْبُدُوا اللّهَ»؛ «اعْبُدُواْ اللّهَ مَا لَکُم مِّنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ»
۳ـ داشتن معجزه و ارائه آن به عنوان بینه «قَدْ جاءَتْکُمْ بَیِّنَهٌ»
۴ـ گسترش فرهنگ ایمانی «ذلِکُمْ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ»
۵ـ ابلاغ رسالت پروردگار «لَقَدْ أَبْلَغْتُکُمْ رِسَالَهَ رَبِّی»
۶ـ داشتن بینه و منطق آسمانی «کُنتُ عَلَى بَیِّنَهٍ مِّن رَّبِّیَ»
۷ـ گسترش فرهنگ توبه و استغفار «اسْتَغْفِرُواْ رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُواْ إِلَیْهِ»
۸ـ ترویج دین رحمانی «إِنَّ رَبِّی رَحِیمٌ وَدُودٌ»
۹ـ مشمول رحمت الهی «بِرَحْمَهٍ مِنَّا»
۱۰ـ فرستاده خدا «کَذَّبَ أَصْحابُ الْأَیْکَهِ الْمُرْسَلِینَ»
* اصلاحات
۱ـ جلوگیری از فساد مفسدین و گسترش اصلاحات «لَا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا؛ لاَ تَعْثَوْاْ فِی الأَرْضِ مُفْسِدِینَ»
۲ـ مبارزه با موانع و دفاع از مؤمنان «وَ لا تَقْعُدُوا بِکُلِّ صِراطٍ تُوعِدُونَ وَ تَصُدُّونَ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِهِ»
۳ـ خسارت دادن در راه ایمان «إِنَّکُمْ إِذًا لَّخَاسِرُونَ»
۴ـ خیرخواهی برای مردم «إِنِّی أَرَاکُم بِخَیْرٍ»
۵ـ رهایی از هلاکت و عذاب الهی «وَ لَمَّا جاءَ أَمْرُنا نَجَّیْنا شُعَیْباً»
۶ـ آسانگیری در زندگی اجتماعی «وَ ما أُریدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَیْک»
۷ـ اصلاح طلبی «إِنْ أُرِیدُ إِلاَّ الإِصْلاَحَ»؛ «لاتُفْسِدُوا فِی الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها»
* مبارزه با فاسدین
۱ـ توجه دادن به سرانجام مفسدین و نابودی آنها «انْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَهُ الْمُفْسِدینَ»
۲ـ مقاومت در برابر متکبّرین وملاء و تبعید و اخراج از سرزمین «قالَ الْمَلَأُ الَّذینَ اسْتَکْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لَنُخْرِجَنَّکَ یا شُعَیْبُ»
۳ـ توکل بر خداوند در مسیر هدایت مردم و مبارزه با مستکبرین «عَلی الله تَوَکَلْنا»
۴ـ عدم همراهی با مستکبرین و روی برگرداندن از آنها «فَتَوَلَّى عَنْهُمْ»
۵ـ تکذیب شعیب توسط مردم «فَکَذَّبُوهُ»؛ «نَظُنُّکَ لَمِنَ الْکاذِبِینَ»
۶ـ دیوانه پنداشتن شعیب «أَنْتَ مِنَ الْمُسَحَّرِینَ»
منبع:حوزه
بازدیدها: 0
